به گزارش سایت خبری پرسون، رئیس کل بانک مرکزی در صفحه اینستاگرام خود پستی با عنوان (رمز پول بانک مرکزی) منتشر کرده است که در این پست چند نکته حائز اهمیت وجود دارد.
اولین نکته ای که خیلی به چشم می آید این است که بانک مرکزی ما پذیرفته یک روند جهانی و جدید شکل گرفته و باید در این مسیر قدم برداریم و خروجی پذیرش روند جدید، ویرایش اولیه سند جامع رمز پول را تهیه کرده‌اند و قطعاً در آینده اقدام به انتشار آن خواهند کرد. در همین پست سه مزیت برای رمز پول مطرح کرده اند، افزایش کنترل در خصوص انتقال اعتبار؛ بین المللی کردن ارز ملی و همچنین خبر در مورد تغییر در معماری سیستم پولی در جهان.
به نظر می‌رسد قبل از بررسی این نکات بهتر است به دلایل شکل گیری این روند در سطح جهانی بپردازیم و ببینیم چه اتفاقی در حال شک گیری است که آقای همتی مطالبی را منتشر می کنند و در آن اعلام می دارند که احتمال تغییری در سیستم مالی و پولی دنیا اتفاق خواهد افتاد و ما باید خود را با آن منطبق کنیم و در مسیر این تغییر قدم برداریم و منافع خودمان را در این تغییرات تثبیت کنیم.
در طول تاریخ همواره شاهد تغییر سیستم مالی و ماهیت پول بوده ایم و همیشه پول از یک پول با ارزش میل به سمت یک پول بی ارزش کرده و زمانی که تبدیل به یک پول بی ارزش شده از بین رفته و این چرخه دائماً در حال تکرار است.
تنها چیزی که از حدود پنج هزار سال قبل تاکنون توانسته ارزش ذاتی خود را حفظ کند طلا و نقره بوده است. در گذشته که حجم مبادلات پولی پایین بود از طلا و نقره به عنوان پول رایج استفاده میشده اما با گسترش مبادلات پولی کارایی طلا و نقره به عنوان پول رایج از دست رفته به عنوان پشتوانه برای پول های رایج مورد استفاده قرار گرفته اند؛ البته در دوره هایی هم پول رایج یک کشور در جایگاه ارز ذخیره جهانی مورد استفاده قرار گرفته است.
به طور مثال پول پرتغال، اسپانیا، هلند، فرانسه و انگلستان به ترتیب به عنوان ارز ذخیره جهانی مورد استفاده قرار گرفته و از سال ۱۹۲۰ تاکنون دلار آمریکا این نقش را در سیستم مالی دنیا ایفا کرده است. سیستم پولی جدید از سال ۱۸۷۳ روندی را طی کرده که باعث شده دلار از ارزی با پشتوانه طلا به ارزی بدون پشتوانه تبدیل شود. آلمان در آن زمان استانداردی به نام استاندارد کلاسیک طلا داشته که هر واحد پول کاغذی با مقداری مشخص طلا در خزانه پشتیبانی می شده و هر فرد این امکان را داشته که در ازای تحویل پول کاغذی به خزانه طلا دریافت کند. اما بعد از جنگ جهانی حق دریافت طلا در ازای پول کاغذی لغو می‌شود و چاپ دلار برای پوشش هزینه های جنگ آغاز می شود. در فاصله دو جنگ جهانی هر ۵۰ دلار آمریکا با طلا به ارزش ۲۰ دلار پشتیبانی می شده و این یعنی نرخ ذخیره ۴۰ درصد بوده است.
در خلال جنگ جهانی دوم آمریکا مایحتاج سایر کشورهای درگیر جنگ را تامین می‌کرده و در دوران توانست دو سوم از کل طلای جهان را جمع می کند. بعد از آن مشخص می‌شود آمریکا بیش از حد دلار چاپ کرده و کشورها درخواست می‌کنند خزانه‌داری آمریکا دلارها را دریافت کرده و به جای آن طلا تحویل دهد. در مدت کوتاهی امریکا حدود ۵۰ درصد از ذخیره طلای خود را از دست می دهد.
آمریکا در سال ۱۹۴۴ نمایندگان اکثر کشورها را در محلی به نام برتون وودز دور هم جمع کرده و نظام مالی جدیدی شکل می‌گیرد. در 15 آگوست سال ۱۹۷۱ نیکسون رئیس جمهور امریکا اعلام می کند که دیگر دلار با طلا پشتیبانی نخواهد شد. از آن روز دلار تبدیل به یک پول بدون پشتوانه شد و آمریکا می‌تواند به هر میزان که بخواهد دلار چاپ کند و تورم ایجاد شده در نتیجه چاپ پول بدون پشتوانه را به دلیل اینکه دلار به عنوان ارز ذخیره جهانی در خزانه سایر کشورها نگهداری می شود، به این کشورها منتقل می گردد.
به این وسیله دولت آمریکا توانسته قدرت نظامی و اقتصادی بزرگی ایجاد کند.
اگر این مسیر را دنبال کنیم متوجه می‌شویم که هر سی الی چهل سال یکبار تغییری در نظام اقتصادی جهانی ایجاد شده و حالا به سبب انتشار دلار بدون پشتوانه توسط دولت آمریکا در حجم بالا به نظر می رسد به زودی در سطح کلان شاهد تغییر ماهیت اقتصادی جهان خواهیم بود و آقای همتی هم در پست اینستاگرامی اشاره کوچکی به همین موضوع داشتند. مقام معظم رهبری هم در سخنان خود بارها فرمودند آمریکا شکست خواهد خورد و در نامه‌ای به پوتین هم صراحتاً اعلام کردند که چرخش اقتصادی و سیاسی به سمت قاره آسیا خواهیم داشت.
چرخه تبدیل پول با ارزش به پول بی ارزش همیشه منتهی به استفاده از طلا و نقره شده است اما حجم مبادلات پولی در دنیا بسیار بالا است و مردم هم از زندگی فیزیکی به زندگی دیجیتال کوچک کرده‌اند باید نظام مالی جدید بر پایه پول جدیدی ایجاد شود که بتواند پاسخگوی نیاز انسان ها در دنیای دیجیتال باشد و همین سبب امر رمز ارزها بر پایه بلاک چین عرضه شده و مورد استقبال مردم قرار گرفته و تمامی کشورها به این نتیجه رسیده‌اند که این جریان جریان قالب اقتصادی در دهه پیش رو خواهد بود.
عده‌ای معتقدند که ارزهای دیجیتال از جمله بیت کوین نمی توانند نقش پول را ایفا کنند اما اتفاق نظر زیادی وجود دارد که بیت کوین به عنوان ارز ذخیره جهانی می تواند مورد استفاده قرار بگیرد و در این بستر سیستم‌های تسهیل کننده مالی ایجاد شود که دولتها با معرفی رمز ارز خود روی سیستم بلاک چین از این فضا استفاده کنند. اما دلیل اهمیت تغییر روی این سیستم مالی جدید این است که همواره بزرگترین قدرت ها در دنیا اشخاصی بودند که به لحاظ اقتصادی قدرت بالایی داشتن و به خاطر همین قدرت اقتصادی بالا توانسته اند روی تصمیمات سیاسی سایر کشورها تاثیر گذار باشد و منافع خود را در این سیستم جهانی تامین کنند.
حوزه رمز ارزها حوزهای است که هنوز تقسیم بندی سیاسی و اقتصادی روی آن اتفاق نیفتاده و اگر ایران به موقع در این زمینه اقدام کند می‌تواند سهم قابل توجهی از سیستم مالی جدید را تصاحب کند و در آینده در اتفاقات سیاسی بین‌المللی نقش موثرتری داشته باشد و این اتفاق علاوه بر آن که تأمین کننده منافع اقتصادی ما خواهد بود به تقویت قدرت سیاسی ایران هم کمک خواهد کرد. البته به نظر می‌رسد در این زمینه اقداماتی به عمل آمده که امیدواریم تداوم یابد.
محمد میرزایی/ کارشناس اقتصادی
