به گزارش سایت خبری پرسون، کرونا موجب شده تا مسافرت ها کاهش پیدا کند و از سوی دیگر آن دسته از افرادی که مجبورند سفری داشته باشند به دلیل اینکه از ویروس کرونا در امان باشند از خودرو شخصی استفاده می کنند و به نوعی بازار جابه جایی مسافر تعاونی های اتوبوسرانی با وضعیت اقتصادی نامناسبی روبه رو شده است؛ در این میان اتوبوس های مسافربری دست به کار شده اند و برای حفظ کسب وکارشان حمل بار را در دستور کارشان قرار داده اند.
طبق گزارش میدانی خبرنگار اقتصادی پرسون این روزها جابه جایی مسافر در پایانه های مسافربری پایتخت جای خود را به جابه جایی کالا از طریق ناوگان اتوبوسرانی داده است.
برای به دست آوردن درآمد مجبور هستیم
یکی از پایانه های مسافربری بزرگ کشور پایانه مسافربری آزادی است، انبارهای کالا در این پایانه بیشتر از دفاتر تعاونی های مسافربری مشتری دارند، محمد راننده اتوبوس مسیر تهران به یزد در این باره معتقد است: کرونا بازار حمل و نقل مسافر را متلاشی کرده است و رانندگان در این یک سالی که کرونا آمده ضرر قابل توجهی دیده اند و ناچارند که کالا به جای مسافر جابه جا کنند.
او افزود: ظرفیت اتوبوس 40 نفر است که گاهی اتوبوس با 4 مسافر به عبارتی با 10 درصد ظرفیت اقدام به سرویس دهی می کند که این کاهش مسافر نه تنها درآمدی برای تعاونی و صاحبان اتوبوس ندارد بلکه با ضرر اقدام به فعالیت می کنند، بنابراین مجبور هستند که حمل کالا را در دستور کارشان قرار دهند تا کمی درآمدزایی داشته باشند.
این راننده اتوبوس در پاسخ به سوال خبرنگار پرسون درباره اینکه بیشتر چه نوع کالاهایی جابه جا می شود؟ گفت: همه نوع کالایی را همکارانم از تهران به شهرهای دیگر و از شهرهای دیگر به تهران انتقال می دهند، اما کالاهای خطرناک مانند محصولات پتروشیمی و آهن آلات و مصالح جابه جا نمی شود، بیشتر حمل کالاهایی که وزن کمتری دارند صورت می گیرد.
محصولات غذایی بیشترین درصد جابه جایی کالا در اتوبوسرانی
در این بین یکی از کارکنان این پایانه مسافربری که در انبار یکی از تعاونی ها مشغول به کار است، به خبرنگار ما گفت: بیشترین کالایی که اتوبوس ها جابه جا می کنند محصولات غذایی است که به دو دسته صورت می گیرد یک دسته افرادی هستند که اقوام شان در تهران سکونت دارند و برای آنها محصولات و سوغات آن شهرستان مورد نظر را ارسال می کنند که این دسته حجم اندکی از بار را به خود اختصاص می دهد، اما دسته دوم مربوط به کسب و کارهایی است که برای رساندن محصولات شان به بازار فروش تهران حجم قابل توجهی کالا را با اتوبوس به تهران انتقال می دهند.
وی خاطرنشان کرد: محصولات غذایی شامل برنج و چای شمال کشور، لبنیات، میوه و صیفی جات، خشکبار و..از طریق اتوبوس حمل و نقل می شود، البته ناگفته نباشد یکی از دلایلی که بازار حمل کالا از طریق ناوگان اتوبوسرانی رواج پیدا کرده مربوط به هزینه اندک حمل بار است، چرا که اگر فردی کالایی را از طریق موسسات حمل بار ارسال کند هزینه به مراتب بیشتری را باید پرداخت کند.
او افزود: کالاهای ارسالی از تهران به شهرستان های دیگر شامل قطعات و تجهیزات صنعتی است که از طریق خود مسافران شهرستان ها که از تهران خریداری شده است با اتوبوس انتقال پیدا می کند، البته بخش اندکی از جابه جایی کالا مربوط به مدارک هویتی و اسناد است که هموطنان برای ارسال به خویشاوندان شان برای امورات اداری با اتوبوس انتقال می دهند
این انبار دار در ادامه گفت: اگر اتوبوس ها بار جابه جا نکنند هموطنان با مشکلات زیادی مواجه خواهند شد، برای نمونه شرکت پست به عنوان متولی حمل بسته های پستی کالاهایی مانند گوشی تلفن همراه، مدارک بانکی و مالی و... را حمل نمی کند و اگر هم حمل کند با هزینه بسیار بالا این کار را انجام می دهد به همین منظور مردم تمایل دارند از طریق ناوگان اتوبوسرانی این کار را انجام دهند.
پلیس راه و سازمان راهداری کاری به حمل بار ندارد
مجید راننده اتوبوس این پایانه که در مسیر تهران _ ساری مشغول به کار است، در این خصوص به خبرنگار ما گفت: در گذشته پلیس راه و سازمان راهداری صندوق بار اتوبوس ها را بازرسی می کردند تا اتوبوس بیش از حد مجاز که آنها تعریف کرده اند بار جابه جا نکنند، اما این روزها هیچ یک از این دو نهاد نظارتی بازرسی ندارند و به نوعی خودشان می دانند که معیشت رانندگان به سختی می گذرد و برای حمل کالا چشم پوشی می کنند.
او ادامه داد: حمل بار توسط مسافر حتما باید با چمدان و ساک صورت گیرد، در غیر این صورت در بسته بندی های کارتون و گونی به عنوان حمل کالا هزینه جدا از مسافر دریافت می شود، البته همکارانم در صورتی که مسافر بار کمی داشته باشد بدون دریافت هزینه ای از مسافر کالا را جابه جا می کنند.
این راننده اتوبوس در پاسخ به سوال خبرنگار پرسون درباره اینکه حمل کالا از طریق اتوبوس موجب سود جویی افراد فرصت طلب نمی شود که کالاهای ممنوع و قاچاق را از این طریق جا به جا کنند؟ پاسخ داد: اصلا این طور نیست کالایی که رانندگان اتوبوس جابه جا می کنند کاملا مشخص است و بدون نام و نشان ارسال کننده و تحویل گیرنده جا به جایی آن صورت نمی گیرد و همچنین در زمان ارسال کارت ملی فرستنده رویت می شود.
مسافران ناراضی، رانندگان راضی
در این بین یکی از مسافران اتوبوس تبریز که در حال پیاده شدن است به خبرنگار ما گفت: در طول مسیر بیش از ده بار راننده، اتوبوس را برای بارگیری و تخلیه کالا متوقف کرد که به نوعی یک ساعت وقت مسافران به هدر رفت.
او ادامه داد: کسی ناراحت این نمی شود که راننده کسب درآمد کند، اما باید قبل از اینکه مسافر را سوار کند بارگیری را انجام دهند بعد حرکت کند نه اینکه هر کجا که تمایل دارند متوقف شود و مشغول به بارگیری شود.
این مسافر تبریزی خاطرنشان کرد: یکی دیگر از خطراتی که همواره مسافران را در خصوص انتقال بار از طریق اتوبوس تهدید می کند مکالمه راننده با تلفن همراه برای هماهنگ کردن بارگیری در حین رانندگی با صاحبان بار است که جا دارد در این زمینه مسئولان مربوط ورود پیدا کنند.
وی گفت: گاهی اوقات رانندگان اتوبوس لوله های آهنی سه تا چهار متری را در قسمت بالایی اتوبوس که محل گذاشتن ساک دستی مسافران است می گذارند که کار بسیار خطرناک است، از سوی دیگر مسافران حق اعتراض ندارند.
حمل بار با اتوبوس تخلف است
برای پیگیری بیشتر این موضوع به سراغ رضا رستمی نایب رئیس کانون انجمن شرکت های حمل و نقل جاده ای کالای داخلی کشور رفته ایم، او در این خصوص گفت: این روزها به دلیل کاهش سفر بازار ناوگان حمل و نقل مسافربری به دلیل ویروس کرونا با مشکل مواجه شده است از همین رو متاسفانه اتوبوس های بین شهری اقدام به جابه جایی کالا برای به دست آوردن بازار خود می کنند که انتقال کالا و بار از طریق ناوگان اتوبوسرانی کاملا تخلف محسوب می شود و تنها اتوبوس ها حق دارند کالای مورد حمل مسافر که حدود 10 کیلو وزن دارد را جابه جا کنند.
رستمی افزود: هر نوع کالا بدون حضور مسافر و بیش از 20 کیلو وزن تخلف به حساب می آید و سازمان راهداری هیچ مجوزی برای صدور حمل بار از طریق ناوگان اتوبوسرانی را صادر نمی کند و اگر سازمان راهداری با خبر شود راننده اتوبوس را به کمیسیون تخلفات رانندگان احضار می کند و همچنین با مالکین و تعاونی داران برخورد قانونی صورت می گیرد.
وی در پاسخ به سوال خبرنگار پرسون درباره اینکه این روزها بازار کسب و کار مسافربری در شرایط نامناسبی است و به نوعی معیشت این صنف به سختی صورت می گیرد مجوز رسمی برای جابه جایی بار توسط اتوبوس ها صادر نمی شود؟ گفت: کرونا بسیاری از کسب و کارها در تمامی دنیا را تحت تاثیر خود قرار داده است و تنها مختص این صنف نیست، بنابر این نمی توان به دلیل کرونا قوانین را نادیده گرفت، اگر هر صنفی به دلیل شرایط کرونایی بخواهد تخلف کند کار منطقی نخواهد بود.
نایب رئیس کانون انجمن شرکت های حمل و نقل جاده ای کالای داخلی کشور خاطرنشان کرد: متاسفانه گاهی اوقات اتوبوس ها کالاهایی با وزن 3تا4 تن حمل می کنند که این حجم وزن کالا در اتوبوس که مسافر در داخل آن است در جاده خطرناک است، چرا که استانداردهایی که برای ساخت و تردد اتوبوس وجود دارد مختص حمل مسافر است نه کالای سنگین در صندوق بار مسافر که احتمال دارد سیستم ترمز اتوبوس را با مشکل مواجه کند، به عبارتی بر اساس چگالی وزنی سیستم ترمز و ایمنی اتوبوس طراحی شده است.
رستمی در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار ما درباره اینکه دولت بسته های حمایتی را برای رانندگان حمل و نقل مسافری در نظر گرفته است؟ گفت: روزهای یکشنبه هر هفته که جلسات پایش حمل و نقل با حضور وزیر راه برگزار می شود، بسته های حمایتی مانند وام و تسهیلات دولت در اختیار اتوبوسرانی قرار داده می شود، در حالی که این خدمات در اختیار ناوگان حمل بار قرار داده نشده است، با این وجود انتظار این است که دولت توجه بیشتری به قشر زحمت کش رانندگان اتوبوس داشته باشد تا شاهد تخلفات این چنینی که باعث ایجاد خطر می شود نباشیم.
ضعف در اطلاع رسانی تخلفات
در این میان رضا محمدی که 30 سال تجربه فعالیت در حوزه حمل و نقل دارد و این روزها کارشناس حملونقل است در این باره به خبرنگار پرسون گفت: حمل بار تجاری و بیش از ظرفیت اتوبوس به تدریج به موضوعی عادی در پایانههای مسافری تبدیل شده و مسافران به این موضوع عادت کردهاند و بخشی از وقتشان را به بارگیری اتوبوسها اختصاص می دهند.
او ادامه داد: این روزها شرایط کرونایی و همچنین وضعیت اقتصادی حاکم بر کشور روند نزولی مسافران ناوگان اتوبوسرانی را به وجود آورده است و همچنین در کنار هزینههای سرسام آور نگهداری اتوبوس، دستمزد راننده و کارگر و...، مالکان را به این امر که خلاف مقررات حملونقل عمومی است مجبور کرده است.
این کارشناس حمل و نقل خاطرنشان کرد: موضوع حمل بار با اتوبوس در تمامی نقاط کشور وجود دارد که یکی از دلایل این موضوع مربوط به وجود مشتری برای حمل بار با اتوبوس در کشور است، که اگر آگاهی و اطلاع رسانی در سطح جامعه رخ دهد که انتقال بار با اتوبوس ممنوع است شاید کاهش این اتفاق خواهیم بود، بنابراین ضعف در اطلاع رسانی و نظارت عامل رایج شدن حمل بار از طریق ناوگان مسافر بری است.
نبود سیستم حمل و نقل کالای خرد
درست است که حمل کالا با ناوگان اتوبوسرانی از سالیان گذشته ممنوع به حساب می آید اما نبود امکانات مناسب برای ارسال کالاهای خرد و سرعت جابه جایی کالا آن هم با نرخ بسیار مناسب به عبارتی ارزان موجب شده تا ارسال کالا با ناوگان مسافربری بازار داغی را برای خود به دست آورد.
گزارش از: محمد خادمی