به گزارش پرسون، رئیس کل بانک مرکزی انتشار اوراق بدهی را راهکاری مناسب برای جبران کسری بودجه دولت می داند. با توجه به پایین بودن نرخ بدهی‌های دولت انتشار اوراق بدهی مناسب‌ترین و کم‌ضررترین راهکار برای تامین کسری بودجه به نظر می رسد.در این گزارش قصد داریم ارتباط میان کسری بودجه، تورم و انتشار اوراق قرضه را بررسی کنیم.
وقتی دولت هزینه‌هایش به طرز معنا داری بیشتر از درآمدهایش است به اختلاف بین هزینه‌ها و درآمدها کسری بودجه می‌گوییم.
دولت به سه راه می‌تواند کسری بودجه را تأمین کند. یا به صورت مستقیم از بانک مرکزی استقراض کند و یا این که اوراق انتشار دهد.
عدم شفافیت میزان بدهی دولت به بانک مرکزی
اگر دولت مستقیم سراغ بانک مرکزی برای تامین کسری بودجه برود این یعنی که به همان مبلغی که از طریق بانک مرکزی تامین مالی کرده پایه پولی افزایش پیدا می کند و منجر به افزایش شدید نقدینگی می شود و در نتیجه خیلی سریع اثر تورمی خود را در همان سال نشان می‌دهد.
اگر سراغ استقراض از بانک‌ها برود استقراض دولت از بانک‌ها، توان وام دهی بانک ها را به صورت یک به یک کاهش می دهد و یک مشکل دیگری هم که ما معمولا در عمل داریم این است که استقراض دولت به صورت کاملا غیر شفاف است یعنی هزینه هایش به صورت غیر شفاف در بودجه های سال بعد می آید و هنوز اختلاف زیادی وجود دارد راجع به این که میزان بدهی دولت به نظام بانکی چه مقدار است؟!
معمولا دولت‌ها می‌خواهند قرض را با یک نرخ تحمیلی انجام دهند که آن نرخ خیلی پایین تر از نرخی است که بانک‌ها برای سایر تسهیلات گیرندگان در نظر می‌گیرد و این موضوع در نتیجه می‌تواند منجر به کاهش سلامت بانکی شود.
گزینه سومی که دولت ها پیش روی خودشان دارند این است که از طریق انتشار اوراق کسری بودجه تامین مالی کنند. این گزینه تامین کسری بودجه دولت شفاف تر است و اگر انتشار اوراق از طریق درست انجام شود نرخی که اوراق پرداخت می‌کند متناسب با انتظارات سرمایه گذاران است و اثر روی منابع بانک‌ها روی حیطه‌های تسهیلات هم کمتر است.
به این علت که بخشی از این اوراق توسط بازار سرمایه خریداری می‌شود اما این مزیت تامین کسری بودجه شدید از طریق انتشار اوراق فقط موقعی است که کسری بودجه شدید موقت باشد.
فرض کنید درشرایط فعلی و هزینه‌هایی که کرونا به دولت‌های مختلف تحمیل کرد همه دولت ها دچار کسری بودجه بسیار شدید شدند ولی کسری بودجه ای که موقت و گذرا است و یک باره اتفاق افتاده و سال های آینده برنمی گردد.
در واقع زمانی که با کسری بودجه های گذرا مواجه هستیم کارکرد اصلی اوراق این است که بار مالی این کسری بودجه را بین سال‌های مختلف تقسیم کند.
نکته اصلی این است که کارکرد اصلی اوراق در تامین کسری بودجه موقت است و توزیع بار مالی کسری بودجه موقت بین سال‌های مختلف در کشورهایی هم که می خواهند فرآیند اصلاحات و گذار را طی کنند هم این اوراق می تواند کمک کند.
در نهایت کارکرد خیلی مهم اوراق این است که به صورت یکی از نقد شونده ترین دارایی ها هستند و در اکثر کشورهای دنیا نظام بانکی بخشی از دارایی‌هایش را به خرید اوراق قرضه دولتی اختصاص می‌دهد و در زمانی که خروج سپرده‌های مالی از بانکی اتفاق می‌افتد آن بانک نیاز ندارد که مستقیما از بانک مرکزی اضافه برداشت کند یا بازارهای دیگر را به هم بریزد خیلی سریع می‌تواند اوراق را در بازار بفروشد و بدین وسیله منابع مالی جدید به دست بیاورد و مشکلی با خروج سپرده ها نداشته باشد.
