به گزارش سایت خبری پُرسون، هفته های پایانی شهریور ماه سال جاری اولین گروه از پرندگان مهاجر وارد تالاب های مازندران شدند و تا کنون پیش قراولان پرندگان مهاجر از گونه های مختلف وارد این استان شده و یا اینکه در اقامتگاه های شمال دریای خزر در حال مهیا شدن جهت پرواز به سمت جنوب دریای خزر هستند.
کارشناسان حیات وحش در سالهای گذشته بحث های بسیار جدی در خصوص تک درنای سیبری امید مطرح کردند و همه آنها نظر قطعی که آیا این گونه نادر در سال جاری هم به مازندران سفر خواهد کرد و یا دوستداران حیات وحش را همچنان چشم انتظار خواهد گذاشت ارائه نکردند.
صاحبنظران در حوزه پرنده شناسی و حیات وحش تاکنون شواهدی که دلالت بر تلف یا زنده بودن تک درنای سیبری امید وجود داشته باشد مطرح نکردند.
برخی از این پرنده شناسان بر این باورند بودند در ۲ سال گذشته این امکان وجود داشت که امید برای زمستان گذرانی به تالاب فریدونکنار سفر کند و یا اینکه شرایط آب و هوایی به گونه ای باشد که در اقامتگاه های بالاتر از تالاب فریدونکنار در شمال دریای خزر فرود آید.
اما این روزها همه دوستداران حیات وحش همچنان امیدوارند که مسافر آنها در آسمان مازندران به پرواز درآید و درتالاب فریدونکنار زمستان گذرانی کند.
آنچه که شهروندان مازندرانی را برای ورود امید بی تاب کرد چشم انتظاری رویا است که در آب بندانی حفاظت شده در فریدونکنار چشم انتظار حضور تک درنای سیبری به این تالاب است.
امید تک درنای سیبری ۱۵ سال متوالی به تنهایی از سیبری به ایران و منطقه فریدونکنار می آمد تا زمستان خود را در این تالاب زیبا و پر از خوراکی بگذراند، سه سال قبل دارای یک یار از بلژیک شد؛ در واقع یکی از نگرانی های مسوولان سازمان حفاظت محیط زیست این بود که با تلف شدن امید، مسیر پروازی غربی که به ایران ختم می شود از بین برود و کور شود از این رو با رایزنی های صورت گرفته با یک مرکز بین المللی پرورش درنا در بلژیک، موفق شدند یک درنای ماده را به ایران منتقل کنند که رویا نام گرفت.
رویا با رعایت پروتکل های بین المللی ۶ بهمن ماه ۱۴۰۱ وارد منطقه فریدونکنار شد، بعد از آن مراسم آشنایی رویا با امید آغاز و در مدت زمان کوتاهی با هم جفت و جور شدند، با گذشت چند روز رفتارها و آواهای مخصوصی از سوی این ۲ پرنده به گوش رسید که نشان می داد این ۲ با هم آشنا شده اند، بعد از آن با مشاوره های بین المللی تصمیم بر رهاسازی رویا گرفته شد بر این اساس رهاسازی به طور تدریجی انجام و باعث شد تا امید بعد از ۱۵ سال دوباره رقص و آواز را از سر بگیرد تا توجه رویا را به خود جلب کند، سپس هر ۲ به رقص درآمدند، این نزدیکی باعث شد تا مسوولان سازمان حفاظت محیط زیست به زنده ماندن مسیر پروازی غربی امیدوار شوند.
زمستان ۱۴۰۱ این ۲ پرنده در کنار هم به گشت و گذار در منطقه پرداختند، امید تلاش می کرد تا رویا را برای مهاجرت آماده کند، کم کم زمان مهاجرت نزدیک شد و همه امیدوار بودند که رویا در این مسیر طولانی امید را همراهی کند، بالاخره در ۱۴ اسفند ۱۴۰۱ یعنی بعد از گذشت ۳۴ روز از روزهای در کنار هم بودن این ۲ پرنده، سفرشان را آغاز کردند و هر دو به قصد سیبری، تالاب فریدونکنار را پشت سر گذاشتند، روزها گذشت اما خبری از آنها نبود تا اینکه در ۲۱ اسفند همان سال یعنی هفت روز بعد از شروع مهاجرت، خبر رسید که رویا به تنهایی در تنکابن - یکی از شهرهای غربی مازندران - دیده شده است؛ این یعنی اینکه تلاش‌ها نتیجه نداد و امید دوباره تنها رفت؛ حالا رویا ماند و یک سال دیگر انتظار که شاید امید بیاید اما بعد از آن امید نیامد و رویا در فریدونکنار تنها ماند.
احتمال بازگشت در آبان ماه
کارشناس حیات وحش و پرنده شناس اظهار کرد: با توجه به این که تا کنون هیچ نشانه ای مبنی بر تلف شدن تک درنای سیبری امید وجود ندارد احتمال بازگشت این پرنده مهاجر به مازندران برای سال جاری وجود دارد.
کوروس ربیعی گفت: مهاجرت این پرنده بر اساس شرایط آب و هوای سیبری و شمال دریای خزر تنظیم می شود اما از اوایل آبان تا پایان همین ماه احتمال بازگشت تک درنای سیبری به مازندران وجود دارد.
وی با اشاره به این مطلب که به طور قطعی نمی توان اعلام کرد که این پرنده بعد از وقفه ای ۲ ساله دوباره به زیستگاه جنوب دریای خزر در مازندران مهاجرت می کند یا نه، اظهار کرد: در شرایط فعلی یک اتفاق نظر وجود دارد و آن احتمال بازگشت تک درنای سیبری هر چند کم اما وجود دارد.
ربیعی تصریح کرد: هر چند غیبت دو ساله این پرنده احتمال بازگشت دوباره را کمی ضعیف کرده است اما به طور قطعی نمی توان اعلام کرد که تک درنای سیبری دیگر به مازندران باز نمی گردد.
ربیعی افزود: طی این مدت ۱۵ سال مهاجرت امید به تالاب فریدونکنار تنها در یکی از سالهای دهه ۸۰ این پرنده به مازندران سفر نکرد که حدس و گمانه های زیادی در آن زمان مطرح بود اما با بازگشت این پرنده در سال بعدیش این شائبه ها برطرف شد.
این پرنده شناس تصریح کرد: با توجه به موضوع ردگیری امید در هیچیک از کشورهای مسیر پرواز این پرنده در دستور کار قرار ندارد بر این اساس نمی توان به طور حتم و یقین عنوان کرد که این پرنده چه وضعیتی دارد.
دُرنای سیبری که امید از گونه آنهاست و با نام علمی 'گروس لئوکوجرانوس Grus leucogeranus ' شناخته می شود؛ پرنده‌ای در معرض خطر انقراض از خانواده درناهاست که قدی نزدیک به یک و نیم متر دارد و فاصله دو بال آن بیش از ۲ متر است. این درنا بدنی یکدست سفید با پاهای بلند سرخ رنگ دارد و منقار بلند سیاهی روی صورت قرمز رنگ آن نشسته است.
درنای سیبری به طور تاریخی به سه جمعیت اصلی شرقی، غربی و مرکزی تقسیم می‌شود. جمعیت مرکزی این گونه منقرض شده است و جمعیت غربی هم به گفته کارشناسان محیط زیست در صورت مرگ امید به طور قطعی منقرض خواهد شد.
جمعیت شرقی درنای سیبری که در واقع تنها گروه باقی مانده از این گونه است، تابستان را در شرق سیبری زادآوری کرده و برای زمستان‌گذرانی به شرق چین می رود. از اعضای این گروه بیش از سه هزار قطعه باقی‌مانده است. زیستگاه زمستانی تقریبا تمامی جمعیت این گونه دریاچه ' پویانگ ' در چین و اطراف آن است.
مازندران دارای ۲ تالاب بین‌المللی میانکاله و فریدونکنار و چندین تالاب و آبگیر محلی چون ساهون، لپو و پلنگان، ولشت، استخرپشت، گل‌پل، خضر نبی، شورمست، دریوک، سراندون و بالندون، گز و کندوچال است و همچنین افزون بر ۸۰۰ قطعه آب‌بندان به مساحت ۱۷ هزار هکتار دارد. همه ساله در فصل زمستان۱۰۰ گونه پرنده مهاجر زمستان گذران با جمعیتی حدود ۳۰۰ هزار بال به مازندران مهاجرت می‌کنند.
بر اساس آمارهای رسمی، تاکنون بیش از ۴۹۰ گونه جانوری از رده‌های مختلف مهره‌داران اعم از پرندگان، پستانداران، خزندگان، دوزیستان و ماهی‌ها در زیست‌بوم مازندران شناسایی شده‌اند.
پرندگان با ۳۱۷ گونه از ۵۸ خانواده، پستانداران با ۶۳ گونه و ۱۹ خانواده، دوزیستان با ۹ گونه از ۶ جنس و ۶ خانواده، خزندگان با ۲۶ گونه از ۲۱ جنس و ۱۱ خانواده و ماهی‌ها با ۷۵ گونه بخشی از تنوع زیستی حیات وحش مازندران را تشکیل می‌دهد.
منبع: ایرنا
