به باور دکتر حسن تقی‌زاده انصاری، نایب‌رئیس شبکه جهانی متخصصین گردشگری فارسی‌زبان، روز جهانی گردشگری ۲۰۲۵ تنها یک مناسبت تقویمی نیست؛ بلکه فرصتی استثنایی برای بازاندیشی در نقش گردشگری به‌عنوان نیرویی تحول‌آفرین در مسیر توسعه پایدار جهان.
به گزارش سایت خبری پُرسون، دکتر حسن تقی‌زاده انصاری نایب‌رئیس شبکه جهانی متخصصین گردشگری فارسی‌زبان در یادداشتی به مناسبت روز جهانی گردشگری ۲۰۲۵، بر نقش گردشگری به‌عنوان نیرویی تحول‌آفرین در توسعه پایدار جهان تأکید کرده است و ضمن اشاره به نمونه‌های موفق جهانی مانند کاستاریکا، نیوزیلند و بوتان، بر اهمیت گردشگری مسئولانه، مشارکت جوامع محلی و حفاظت از محیط‌زیست تأکید کردو همچنین چالش‌هایی چون توزیع ناعادلانه منافع و فرصت‌های پیش‌رو برای تحقق گردشگری پایدار را مورد توجه قرار داده است.
دکتر حسن تقی‌زاده انصاری نوشت:
روز جهانی گردشگری ۲۰۲۵ فرصتی استثنایی برای بازاندیشی در جایگاه گردشگری به‌عنوان نیرویی تحول‌آفرین در جهان معاصر. این روز فراتر از یک جشن نمادین است؛ چرا که گردشگری امروز نه‌تنها وسیله‌ای برای لذت و تفریح، بلکه ابزاری مؤثر در خدمت تغییرات اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی به شمار می‌رود. سفر در مفهوم نوین خود، مسئولیتی عمیق در قبال زمین، فرهنگ‌ها و جوامع انسانی به همراه دارد.
شعار سال ۲۰۲۵ با عنوان «گردشگری و تحولات پایدار» پیام روشنی را منتقل می‌کند: گردشگری باید به‌عنوان یک رکن بنیادین توسعه پایدار جهانی دیده شود؛ نه صرفاً یک صنعت اقتصادی، بلکه محرکی برای ارتقای کیفیت زندگی، حفاظت از محیط‌زیست و تقویت عدالت اجتماعی.
*گردشگری و اهداف توسعه پایدار
بر اساس گزارش سازمان جهانی گردشگری (UNWTO)، گردشگری نزدیک به ۱۰ درصد از تولید ناخالص داخلی جهان را به خود اختصاص می‌دهد و اگر با رویکردی مسئولانه مدیریت شود، می‌تواند به یکی از مهم‌ترین ابزارهای دستیابی به اهداف توسعه پایدار (SDGs) بدل گردد.
گردشگری پایدار تنها در جذب گردشگر خلاصه نمی‌شود؛ بلکه در ایجاد تعادل میان منافع اقتصادی، حفاظت از منابع طبیعی، و تقویت سرمایه‌های فرهنگی و اجتماعی جوامع محلی معنا پیدا می‌کند.
*نمونه‌های موفق جهانی در گردشگری پایدار
برخی کشورها توانسته‌اند الگوهایی برجسته از همسویی میان گردشگری و توسعه پایدار ارائه دهند:
کاستاریکا: پیشگام گردشگری زیست‌محیطی و نمونه‌ای از همزیستی میان حفاظت از طبیعت و توسعه اقتصادی محلی.
نیوزیلند: کشوری که حفاظت از تنوع زیستی و میراث فرهنگی را در قلب سیاست‌های گردشگری خود قرار داده است.
بوتان: با تمرکز بر شاخص خوشبختی ملی ناخالص، مدلی منحصربه‌فرد از گردشگری را بنیان نهاده که رفاه اجتماعی، محیط‌زیست و فرهنگ را همزمان در اولویت دارد.
این نمونه‌ها نشان می‌دهند که توسعه پایدار در گردشگری نه یک آرمان دوردست، بلکه یک رویکرد عملی و دست‌یافتنی است.
*گردشگری مسئولانه: مسیر تحول پایدار
طبق پژوهش‌های اخیرUNTOURISM، نزدیک به ۴۵ درصد گردشگران جهانی ترجیح می‌دهند مقصدهایی را انتخاب کنند که به اصول زیست‌محیطی و اجتماعی پایبند باشند. این روند بیانگر شکل‌گیری نسل جدیدی از گردشگری است:
گردشگری سبز و زیست‌محیطی: کاهش اثرات مخرب بر طبیعت و ارائه تجربیات دوستدار محیط‌زیست.
گردشگری مبتنی بر جامعه: مشارکت مستقیم مردم بومی در فرآیندهای گردشگری و بهره‌مندی آنان از منافع آن.
گردشگری بازسازی‌کننده: فراتر از پایداری، با هدف بازسازی زیست‌بوم‌ها و توانمندسازی دوباره جوامع.
*چالش‌ها و فرصت‌ها در مسیر آینده
اگرچه گردشگری به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین صنایع درآمدزای جهان مطرح است، اما چالش‌هایی جدی نیز پیش رو دارد. یکی از مسائل کلیدی، توزیع ناعادلانه درآمدهای گردشگری است؛ به‌گونه‌ای که در بسیاری از مقاصد، سود عمده در اختیار شرکت‌های بزرگ یا سرمایه‌گذاران خارجی قرار می‌گیرد و سهم واقعی جوامع محلی ناچیز می‌ماند.
راهکار این چالش در مشارکت همه ذی‌نفعان، شفافیت اقتصادی و حمایت هدفمند از جوامع میزبان نهفته است. ورود منطقی و پایدار درآمدهای گردشگری به اقتصادهای محلی، علاوه بر ارتقای رفاه اجتماعی، به تقویت زیرساخت‌ها و پایداری بلندمدت مقاصد گردشگری کمک خواهد کرد.
روز جهانی گردشگری ۲۰۲۵ ما را به تأملی عمیق فرا می‌خواند: اینکه سفر، فراتر از جابه‌جایی از مکانی به مکان دیگر، یک تعهد جهانی برای ساختن آینده‌ای پایدارتر است.
منبع: پُرسون
