نقد و بررسی فیلم چهل و هفت / فیلمی با محوریت خشونت علیه زنان

به گزارش سایت خبری پرسون، فیلم سینمایی «چهل و هفت» فیلم درام اجتماعی و خانوادگی به نویسندگی و کارگردانی احمد اطراقچی و علیرضا عطاالله تبریزی و با حضور بازیگران شاخصی همچون «لادن مستوفی»، «مهدی احمدی»، «حمیدرضا آذرنگ»، «شقایق فراهانی»، «ریما رامین فر»، «محمدرضا غفاری» و ... در سال ۱۳۹۶ تولید شده است.

این فیلم به تهیه کنندگی ناهید دل آگاه برای نخستین بار در سی و ششمین جشنواره جهانی فیلم فجر در سال 1397 بر روی پرده رفت و پس از گذشت دو سال از زمان تولید فیلم، در تاریخ ۳۰ بهمن ۱۳۹۸ پس از پایان سی و هشتمین دوره جشنواره ملی فیلم فجر، توسط شرکت فیلم آفرین در سینماها اکران شد، اما شانس با عوامل این فیلم یار نبود و اکران فیلم مصادف با شیوع ویروس کرونا شد و با تعطیلی سینماها به دستور ستاد ملی مقابله با کرونا، خیلی زود به اکران خود در سینماها پایان داد.

نخستین فیلم بلند سینمایی احمد اطراقچی و علیرضا عطاالله تبریزی علیرغم حضور بازیگران مطرح سینمای ایران، نتوانست به موفقیت دست یابد و تنها با فروش بسیار پایین 5،369،000 تومان در گیشه، با توجه به شیوع ویروس کرونا و تعطیلی سینماها، به اکران خود پایان داد، که به نوعی شکست برای عوامل سازنده فیلم محسوب می شود و در نهایت فیلم «چهل و هفت» از روز چهارشنبه مورخ 28 آبان ۱۳۹۹ توسط موسسه هنر اول در شبکه نمایش خانگی توزیع شد تا تهیه کننده فیلم در این مدیوم به بازگشت سرمایه خود برسد.

نویسندگی و کارگردانی فیلم سینمایی «چهل و هفت» که یک درام اجتماعی و خانوادگی محسوب می شود، به صورت مشترک بر عهده احمد اطراقچی و علیرضا عطاالله تبریزی بوده است، آنها در این فیلم همانند کارگردانی نخستین تجربه نگارش فیلمنامه بلند داستانی خود را نیز رقم زده اند، البته ناگفته نماند که احمد اطراقچی پیش از این فیلم کارگردانی برنامه تلویزیونی «تصویر زندگی» را نیز بر عهده داشته است.

خطر اسپویل داستان
فیلم سینمایی «چهل و هفت» که یک درام ملتهب اجتماعی زنانه محسوب می شود، در واقع داستانی اپیزودیک درباره سه زن میانسال 47 ساله از سه طبقه اجتماعی متفاوت است که در بلندترین شب سال به شکلی ناخواسته بر روی زندگی همدیگر تاثیر می گذارند و موضوع اصلی آن خشونت علیه زنان است، داستان فیلم با فرار یک زن با بازی شقایق فراهانی از دست کتک‌های شوهرش با بازی حمیدرضا آذرنگ آغاز می شود و دخترشان با بازی شیدا خلیق به محض ورود به منزل متوجه دعوای مادر و پدرش شده و بعد از بگو مگو با پدرش به همراه او به سطح شهر رفته تا مادر گریخته را بیابند، اما مادرشان با زنی پرستار و پولدار با نام کتی با بازی لادن مستوفی تصادف کرده و با او همسفر خیابان‌های شهر تهران در شب یلدا می‌شود و ...

فیلمنامه این فیلم که با محوریت خشونت علیه زنان و نمایان کردن این مطلب که زن قشر مظلوم جامعه است به زندگی سه خانواده پرداخته است، در اپیزود اول زن خانواده با کتک های همسر خود به ستوه آمده و از خانه فرار می کند و دخترشان نیز زندگی مناسبی ندارد، در اپیزود دوم شاهد زندگی بین زن و شوهری خواهیم بود که عشق آن ها به پایان راه خود رسیده و مرد خواستار خروج از کشور است و زن با مخفی کردن پاسپورت او سعی در زنده نگه داشتن زندگی خود دارد و اپیزود سوم اوج ماجرا است که در آن دختر یک خانواده از مردی معتاد صاحب فرزندی شده و قصد سقط کردن جنین را دارد و مادری که در حال حل مشکل فرزند دختر خود است توسط پسرش با چاقو تهدید می شود و ...

اطراقچی و تبریزی برای ساخت نخستین اثر بلند سینمایی خود دست بر روی فیلمنامه ای اجتماعی گذاشته اند که از لحاظ ژانری علاقمندان بسیاری دارد و گام اول را برای ساخت یک فیلم خوب به درستی برداشته اند و در قدم دوم نیز با استفاده از روایت داستان زندگی سه زن به صورت اپیزودیک سعی بر جذابیت هرچه بیشترقصه داشتند، اما عدم شخصیت پردازی درست و پرداخت ضعیف، موجب آسیب دیدن بیش از حد فیلم شده است.

فیلم سینمایی «چهل و هفت» به خودی خود طبیعتاً از چند ایده تشکیل شده که هر کدام شاید به نوبه خود توانایی سرگرم کردن مخاطب خود را داشت، اما نویسندگان و کارگردانان فیلم در فیلمنامه بسیار متزلزل عمل کرده اند و علاوه بر فیلمنامه ضعیفی که برای فیلم نوشته اند، در پرداخت هم بسیار ضعیف اقدام کردند، زیرا در اینگونه از فیلم ها اگر بخواهیم به جای پرداخت به قصه، به قصه دیگری رجوع کنیم و روایت دیگری را پیش ببریم از اساس مسیر را اشتباه انتخاب کرده ایم.

این فیلم جزء آن دسته از فیلم هایی است که نه میتوان آنقدر از آن انتقاد کرد و نه میتوان در زمره آثار با ارزش اجتماعی و تاثیرگزار دسته بندی کرد، هر چند که ایرادات فراوانی بر این فیلم وارد است اما وجود محاسنی از قبیل بازی خوب ریما رامین فر به همراه بازی متفاوت محمدرضا غفاری در کنار قصه و کارگردانی متوسط نویسندگان و کارگردانان فیلم می توان آن را در زمره آثار متوسط و قصه گو دسته بندی کرد .

بزرگترین ایراد فیلم به شروع و پایان بندی بد فیلم وارد است، فیلم با سکانسی آغاز می شود که پدر خانواده پس از مشاجره و کتک کاری همسر خود را از خانه بیرون کرده است و بیننده تا 10 دقیقه اول فیلم هیچ اطلاعاتی از فیلم دستگیرش نمی شود و می تواند از همانجا از تماشای ادامه فیلم صرف نظر کند و پایان بندی مفتضحانه فیلم نیز همانند ابتدای فیلم این سوال را در ذهن مخاطب ایجاد می کند که آخرش چه شد؟ ، هر چند که پایان باز به نوعی در سینما مرسوم و رایج است اما پایان بندی فیلم «چهل و هفت» قبل از رسیدن به پایان باز به اتمام راه خود می رسد و اثر پذیری این فیلم را نیز به شدت کاهش می دهد، چون مخاطب هیچ تصوری در خصوص سرنوشت سه زن اصلی قصه نخواهد داشت.

این دو کارگردان جدای از سوژه های خوبی که برای فیلم جدیدشان انتخاب کرده اند، اما در پرداخت و شیوه قصه گویی به شدت منفعل عمل کرده اند و شاید اگر کمی در خصوص هر کاراکتر توضیح بیشتری به مخاطب داده می شد و تماشاگران آشنایی بیشتری با پیشینه شخصیت ها داشتند، می توانست اثر بهتر و قابل قبول تری را برای نمایش عرضه کند، اما آنها تنها طرح قصه میکنند و پرداخت درستی نیز برای طرح قصه ها ندارد، اما به طور کلی می توان فیلم «چهل و هفت» را اثر قابل قبول در کارنامه کاری این دو کارگردان جوان و فیلم اولی به حساب آورد.

تهیه کنندگی فیلم «چهل و هفت» بر عهده ناهید دل آگاه می باشد، وی پیش از این تهیه کنندگی آثاری همچون «نامه ای به ناشر محترم»، «نامه های خیس»، «یک دزدی عاشقانه»، «تصویرم در آیینه نیست»، «روی خط صفر»، «مده آ»، «راویان عشق» و ... برعهده داشته است.

در فیلم سینمایی«چهل و هفت» بازیگرانی همچون حمیدرضا آذرنگ، شقایق فراهانی، شیدا خلیق، رابعه مدنی، لادن مستوفی، مهدی احمدی، مهرنوش ستاری، فرشته آلوسی، محمدرضا غفاری، ریما رامین‌فر و ... به ایفای نقش پرداخته اند.

به طور کلی بازیگران فیلم «چهل و هفت» علیرغم نقش کوتاهی که در این فیلم داشته اند، اما بازی خوبی از خود به نمایش گذاشته اند و یکی از نقاط قوت فیلم همین بازی خوب آنهاست و میتوان به بازی آنها نمره قبولی داد که در اثر پذیری هرچه بیشتر فیلم کمک شایانی کرده اند.

دیگر عوامل فیلم سینمایی «چهل و هفت» عبارتند از: نویسنده و کارگردان: احمد اطراقچی، علیرضا عطا الله تبریزی، تهیه کننده: ناهید دل آگاه، مدیرتولید:جواد سلیمانی و آرش خیری، جانشین تولید:ایمان قدسیان، دستیار تولید: سمیه مرادی، مجری طرح: خانه فیلم و تجربه، مدیر فیلمبرداری: هاشم مرادی، تدوین: فرامرز هوتهم، موسیقی: ستار اورکی، طراحی و ترکیب صدا: رامین ابوالصدق، مدیر صدابرداری: امیر شاهوردی، طراح چهره پردازی: سودابه خسروی، طراح صحنه و لباس: غزل آلوسی، طراح و گرافیست : مریم برادران- بهزاد خورشیدی، طراح لوگو: احمد غلامی، طراح و اجرای تیزر: سارا معلم - سپیده ناهید پور، موشن گرافی: سپیده معلم، پست پروداکشن: وحید قطبی زاده، عکاس: مهران بختیاری، اصلاح رنگ و نور: نیما دبیرزاده( استودیو خط فرضی)