آرامگاه کوروش کبیر در پاسارگاد، یکی از مرموزترین آثار دوره هخامنشیان است که توصیفهای و روایتهای گوناگونی از آن شده است. سازهای که روزگاری به مسجد تبدیل شد و زمانی آن را «قبر مادر سیلمان» مینامیدند.
باستانشناسان بقایای یک دژ نظامیِ رومی متعلق به قرن چهارم میلادی را در جنوب شرقی ترکیه کشف کردند که سوابق تاریخی، ساخت قلعه در زمان امپراتور «کنستانتیوس دوم» را تایید میکند.
کاوش باستانشناسان همواره به کشف بقایای تاریخی حیرتانگیز منجر شده است؛ یکی از این اکتشافها زرهای از جنس یشم است که در گور سطلنتی واقع در چین کشف شده است.
پروژه گمانهزنی برای تعیین عرصه و پیشنهاد حریم محوطه «قیزقالاسی» شهرستان بیلهسوار استان اردبیل، با هدف حفظ و جلوگیری از تخریب بقایای معماری آن انجام شد.
باستانشناسان کاوش در «ایزگام دشت»، محوطهای با قدمت حدودی ۴ هزار سال در غرب استان مازندران را بار دیگر آغاز کردند. آنها پیشتر ۱۷ گور باستانی را در این محوطه شناسایی کرده بودند.
رییس پژوهشگاه میراثفرهنگی با بیان اینکه باستانشناسی خلیجفارس موضوعی است که از آن غافل ماندهایم، گفت:جایگاه و ارزش یک یافته باستانشناسی یا بقایای یک بندر تاریخی در تجربه زیستی آن است.