جامعه ایران از بسیاری جهات دچار ناترازیهای بزرگی شده است. هر صاحب قدرتی باید تأکید و سیاست خود را معطوف به حل این ناترازیها کند. ولی در این میان، ناترازی مهمی وجود دارد که مانع از توجه به سایر ناترازیها و حل آنها میشود.
حمیدرضا صالحی، رئیس هیئتمدیره فدراسیون صادرات انرژی، با تأکید بر ظرفیت بالای بخش خصوصی، اعلام کرد که این بخش میتواند بدون اتکا به درآمدهای نفتی تا ۴۰ تا ۵۰ میلیارد دلار در صادرات خدمات فنی، مهندسی و انرژی نقشآفرینی کند. او افزود که مداخله دولت، سیاستهای ارزی ناکارآمد و محدودیتها باعث شده فرصتهای صادراتی انرژی از دست برود، در حالی که بخش خصوصی آماده سرمایهگذاری در گاز، برق و نیروگاههای سواحل کشور است.
رئیسجمهور در نشست با دبیران و معاونان کمیسیونهای هیئت دولت با تأکید بر لزوم فاصله گرفتن از تصمیمات سلیقهای، اعلام کرد سیاستگذاری در کشور باید بر شواهد علمی، تجربههای جهانی و فرآیندهای استاندارد استوار باشد تا مصوبات دولت از کارآمدی و قابلیت اجرا برخوردار شوند.
رئیسجمهور با تأکید بر اینکه سیاستگذاری در دولت باید بر پایه تجربههای جهانی، شواهد علمی و فرآیندهای دقیق باشد، هشدار داد تصمیمگیریهای بدون پشتوانه میتواند کشور را با مشکلات جدی روبهرو کند. او ریشه بسیاری از اختلافات را در نبود روش اصولی برای تحلیل مسائل دانست و خواستار پایش مداوم تمام مصوبات دولت شد.
یکصد و بیست و هشتمین جلسه هیئت دولت عصر یکشنبه ۲۵ آبان ۱۴۰۴ به ریاست مسعود پزشکیان برگزار شد. در این جلسه، رئیسجمهور بر حل ناترازیهای انرژی، اصلاح صنعت خودرو، افزایش سقف تسهیلات بانکی برای گازکشی منازل و نصب پنلهای خورشیدی در وزارتخانهها تأکید کرد. همچنین سقف تسهیلات گازکشی منازل به ۳۰۰ میلیون ریال افزایش یافت و رئیس جدید سازمان بهینهسازی و مدیریت راهبردی انرژی معرفی شد.
رئیسجمهور با تأکید بر جدی بودن ناترازی انرژی در کشور نوشت که این مشکل با دستور فوری حل نمیشود و نیازمند رویکرد واقعبینانه و مرحلهبهمرحله است. او تشکیل سازمان بهینهسازی انرژی بر اساس ماده ۴۶ برنامه هفتم را گامی عملی برای مدیریت مصرف، رفع ناترازی و ساماندهی یارانهها دانست.
رئیسجمهور در جلسهای ویژه، با بررسی پیشرفت پروژههای کلیدی حوزه انرژی، بر سرعتبخشی و افزایش بهرهوری طرحهای نفت و گاز تأکید کرد. در این نشست، راهکارهای مقابله با ناترازیها، استفاده از ظرفیت دانشگاهها و جذب سرمایهگذاری خارجی مورد بحث قرار گرفت و نصب دوربین برای رصد مستمر پروژهها تصویب شد.
خسرو مختاری کارشناس اسبق سازمان برنامه و بودجه نوشت:
در شرایطی که یارانههای انرژی سهم قابل توجهی از منابع عمومی کشور را به خود اختصاص داده و بخش عمدهای از آن نصیب گروههای پردرآمد میشود، اصلاح تدریجی و هدفمند یارانه بنزین ضرورتی انکارناپذیر است. یادداشت حاضر با هدف پیشنهاد یک نقشه راه اجرایی برای حذف مرحلهای یارانههای غیرضروری، بر مبنای عدالت اجتماعی و کارایی اقتصادی تنظیم شده است.
در ادامه اجرای طرح جامع جمعآوری گازهای مشعل کشور، حمید بورد، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران از امضای ۱۲ قرارداد جدید با بخش خصوصی خبر داد و گفت: با اجرای این قراردادها، روند خاموشی مشعلها شتاب میگیرد و طی دو سال آینده بیش از ۹۰ درصد گازهای قابل جمعآوری بازیافت خواهد شد.
در رویداد تراکنش ایران، مدیران همراه اول در نشست «مثلث ناترازیها، نوآوریها و نوفناوریها» بر نقش فناوری و داده در کاهش ناترازی انرژی و توسعه راهکارهای هوشمند تأکید کردند.
استاندار خراسان رضوی با انتقاد از تأثیر سیاست بر تصمیمگیریهای اقتصادی کشور گفت: دخالتهای سیاسی در اقتصاد، از جمله طرح تثبیت قیمتها در مجلس هفتم، یکی از عوامل اصلی شکلگیری ناترازی انرژی است. غلامحسین مظفری تأکید کرد که سیاستزدگی اقتصاد کشور را به مرحلهای رسانده که امروز با چالشهای ساختاری و تحریمهای پیچیده مواجهایم.
رئیس انجمن فولاد آذربایجان در گفتگو با پُرسون مطرح کرد:
در حاشیه نمایشگاه بینالمللی فولاد، معادن و متالورژی تبریز، دکتر نوید نواده اباذر رئیس انجمن فولاد آذربایجان با بیان اینکه یگانه راه توسعه اقتصادی کشور، اعتماد واقعی به بخش خصوصی است و هر وعدهای که اجرا نشود، وزنهای بر پای تولید است، از رسانهها خواست وعده وزیر صمت درباره حل مشکل رفع تعهد ارزی را بهطور جدی پیگیری کنند. او هشدار داد که "ادامه ناترازی انرژی و بیاعتمادی به بخش خصوصی" میتواند ظرفیت تولید فولاد کشور را از ۱۲ میلیون تن به کمتر از ۸ میلیون تن کاهش دهد.
ناترازی انرژی در ایران به یک چالش ساختاری تبدیل شده و صنعت فولاد را تحت فشار قرار داده است، اما فولاد خوزستان با اجرای پروژه نیروگاه سیکل ترکیبی خلیج فارس و مدیریت هوشمند تولید توانسته تهدید انرژی را به فرصت تبدیل کرده و رکوردهای جدیدی در بهرهبرداری ثبت کند.
محمد رستمی، سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس، راهکاری برای صرفهجویی سالانه ۲۰ میلیارد لیتری گازوئیل و تولید ۸ هزار مگاوات برق ارائه کرد و خواستار توجه رئیس جمهور به تکمیل فاز بخار نیروگاهها شد.
محمد باقر قالیباف رئیس مجلس اظهار داشت: ما در حوزه فناوریها نیازمند اندیشه ورزی عمیق و پیچیدهای نسبت به نیازمندی های خود هستیم و باید از هرگونه سادهانگاری، سادهاندیشی و تقلیلگرایی نسبت به پدیده های نو و مهم پرهیز کنیم.
مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی در مراسم اعطای جایزه ملی مدیریت انرژی با اشاره به اینکه برخی شرکتها توانستهاند در میان همه ناترازیها به الگویی در بهینهسازی مصرف انرژی تبدیل شوند، گفت: این رویداد فرصتی برای تکرار تجربههای موفق و یادآوری محدودیت منابع انرژی است.
محمدرضا انبیائی، دبیرکل انجمن مدیریت کسبوکار ایران در گفتگو با پُرسون مطرح کرد:
اظهارنظر اخیر وزیر نیرو مبنی بر اینکه «نمیدانم چه زمانی مشکل برق و آب کشور برطرف خواهد شد»، بازتاب گستردهای در فضای رسانهای و افکار عمومی داشته است. این موضوع در شرایطی مطرح میشود که جامعه و فعالان اقتصادی بیش از هر زمان دیگری نیازمند قطعیت، برنامه و اعتمادسازی هستند.