ُگنبَدِ کاووس یا گنبد قابوس مرکز شهرستان گنبد کاووس در استان گلستان است. نام این شهر از برج قابوس که در این شهر قرار دارد و بلندترین برج آجری دنیاست، گرفته شده است. این شهر مرکز ترکمن صحرا در قرن اخیر محسوب میشود. این بنای تاریخی به شماره ۸۶ درسال ۱۳۱۰ خورشیدی در فهرست آثار میراث فرهنگی کشور به ثبت رسیده است و در دهم تیر سال ۱۳۹۱ هم در فهرست آثار سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) ثبت جهانی شد. در حال حاضر مرمت این بنای تاریخی با همکاری گروه مرمت و مطالعات معماری دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی با تمرکز بر مرمت قسمت مخروطی به دلیل فرسایشهای زیستی در پوسته خارجی بنا و رویش بوتهها در حال انجام است. نقشه اصلی گنبد کاووس بهوسیله کارشناسان آلمانی، مطابق با اصول شهرسازی طراحی شد و به همین دلیل دارای خیابانهای متقاطع است و همچنین الگوی شطرنجی فاقد معابر تنگ و قدیمی را دارد. اغلب ساکنان شهر گنبد ترکمنهای ایرانی هستند. بقیه جمعیت این شهرستان را بومیان، فارس زبانان و همچنین مهاجرانی از مناطق دیگر از جمله سیستان و بلوچستان، آذربایجان، شاهرود، سمنان و خراسان تشکیل میدهند. حدود ۶۰٪ مردم سنی مذهب (ترکمن و بلوچ) و حدود ۴۰ درصد شیعه (فارسی زبانان و ترکها) هستند. ترکمنهای ساکن گنبد کاووس متشکل از سه ایل بزرگ «یموت»، «گوگلان» و «تکه» هستند و در بین این ایلات ،ایل یموت به عنوان بزرگترین واصیلترین ساکنان این شهر تاریخی شناخته شده و به دو طایفه بزرگ «آتابای» و «جعفربای» تقسیم میشود.اکثریت ترکمنهای ساکن گنبدکاووس افرادی هستند که از سالهای گذشته تاکنون به دلایل مختلف از شهرها و روستاهای اطراف به شهر گنبدکاووس مهاجرت کرده و در محلههای مختلف آن با فرهنگ وعادات غذایی که متاثر از نوع معیشت و محیط جغرافیایی قبلی آنان بوده ساکن شدهاند. با این وجود دیگر اقوام مانند طبریها (مانند کتولیها، استرآبادیها و مازندرانیها)، فارسیزبانان (مانند سمنانیها، سیستانیها و خراسانیها)، آذربایجانیها، بلوچها و قزاقها نیز در این شهر زندگی میکنند.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی البرز گفت: خانواده آیت الله طالقانی خواستار این هستند که اگر قرار است خانه پدریشان از سوی میراث فرهنگی مرمت شود، با نظارت مستقیم آنها باشد که خواسته به حقی هم است.
مدیر پایگاه میراث جهانی بم گفت: در حال حاضر با توجه به شیوع کرونا مجموعه تاریخی ارگ بم تعطیل است و امیدواریم در دوران پساکرونا شاهد حضور دوباره گردشگران این بنای تاریخی باشیم.
مدیرکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی زنجان از شروع عملیات اجرایی فاز جدید مرمت مسجد چهلستون واقع در بافت تاریخی بازار سنتی زنجان پس از مطالعات آسیبشناسی بنا و مقدمات خبر داد.
مدیرکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی البرز از واگذاری ۱۲ حمام تاریخی به زودی و با حفظ کاربری حمام تاریخی ایرانی به سرمایهگذار بخش خصوصی طی فراخوان عمومی خبر داد.
جلوگیری از روند تخریب بافت تاریخی و قدیمی شاهرود و آگاهسازی شهروندان نسبت به حفظ داشتههای فرهنگی و تاریخی ارزشمند خود، اولین مطالبه کارشناسان و جمعی از مردم دغدغهمند این شهر است.
«پرسون» از کمپین اهالی بخش سنگر، برای نجات یک اثر تاریخی می گوید:
مسؤول آزمایشگاه فرسودگی زیستی پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی فرهنگی از مطالعات ژنتیک و تعیین هویت و اصالت قومیتها در بقایای استخوانی بهدستآمده از کاوشهای باستانشناسی سراسر کشور خبر داد.
مدیرکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان اردبیل گفت: یکی از مهمترین اقدامات ما آغاز مطالعه طرح بازار تاریخی اردبیل است که مسیر راه آتی مرمتی و احیا را هموار و علمی خواهد کرد.