سیاست خارجی

تعویق مذاکرات ایران و آمریکا در رم، بازتابی از پیچیدگی‌های فزاینده در روند گفت‌وگوهاست؛ تحولی که نشان می‌دهد ورود به جزئیات فنی، تضاد منافع را آشکارتر کرده و همزمان، طرفین را به بازطراحی مسیر دیپلماسی در سایه تهدید، فشار و ابتکار واداشته است.

معاون اول رئیس‌جمهور خطاب به مدیران و معاونان مرکز همکاری‌های تحول و پیشرفت ریاست جمهوری با تاکید بر اینکه برای حل چالش‌های پیش روی کشور ورود کنید، گفت: باید از تجارب علمی و فناوری سایر کشورها استفاده کنیم و برای پیشرفت کشور بومی‌سازی کرد.

رئیس شورای راهبردی روابط خارجی با تاکید بر اینکه سیاست راهبردی جمهوری اسلامی ایران استفاده از قدرت نرم است، اظهار کرد: این سیاست شامل توسعه همکاری‌های اقتصادی با کشورهای منطقه است.

در حال حاضر این تحلیل وجود دارد که ایران می‌تواند هم‌زمان با شکستن تابوها در مذاکره با آمریکا، در زمینه اقتصادی نیز تابوشکنی کند. مطمئناً مذاکره میان ایران و آمریکا ابعادی دارد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها این است که دو طرف بتوانند به‌ صورت مستقیم مذاکره کنند و دستور کار مذاکراتی را مشخص کنند.

تحول در سیاست خارجی که این روزها نتایج مثبت آن را شاهد هستیم، به مکمل داخلی نیاز دارد تا این دو به کمک همدیگر کشور را به سوی پیشرفت همه‌جانبه و رها شدن از مشکلات کنونی سوق دهند.

دستیار رئیس‌جمهور روسیه در امور سیاست‌خارجی گفت: سران روسیه و عمان در مذاکرات روز سه‌شنبه خود در مسکو درباره موضوع برنامه هسته‌ای ایران نیز گفت‌وگو کردند.

وزیر امور خارجه ایران با تاکید بر اینکه مذاکرات هسته‌ای غیرمستقیم خواهد بود، گفت: تاکنون هیچ دوره مذاکراتی برگزار نشده است.

کارشناس مسائل سیاست خارجی گفت: مهم ترین اولویت دستگاه دیپلماسی در سال جدید باید تقویت دیپلماسی اقتصادی باشد.

تهدیدهایی که ممکن است سیاست هسته‌ای ایران به سوی ساخت بمب برود نیز چون در ادامه سیاست بازدارندگی است، مشکلی را حل نخواهد کرد، زیرا گذشته از تبعات فاجعه‌بار آن، به این علت که معطوف به بازدارندگی در برابر جهان است به نتیجه‌ای هم منجر نخواهد شد.

ترامپ با همه تهدید‌ها و گردن‌کشی‌ها و مزاحمت‌هایش، زمینه‌ساز تضعیف بیشتر قدرت آمریکا در دنیاست. باید به سخن حکیمانه شهید سلیمانی به چشم راهبرد نگاه کرد که گفت: «من با تجربه می‌‌‌‌گویم میزان فرصتی که در بحران‌‌ها وجود دارد، در خود فرصت‌ها نیست. اما شرط آن این است که نترسید و نترسیم و نترسانیم.»

سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه در یادداشتی در روزنامه اطلاعات با عنوان «آشفتگی در کاخ سفید؛ سرگیجه در سیاست جهانی» به تبین سیاست خارجه جمهوری اسلامی ایران با اشاره به مشاجره بی سابقه رؤسای جمهور اوکراین و آمریکا پرداخت.

وزارت خارجه ترکیه اعلام کرد آنکارا از کاردار سفارت ایران برای برگزاری نشستی به منظور تبادل دیدگاه‌ها و بررسی مسائل دوجانبه دعوت کرده است.

معاون سیاسی وزیر امور خارجه با اشاره به دیدارهای خود با مقامات اماراتی تصریح کرد، همسایگان در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران جایگاه ویژه ای دارند.

«اسماعیل بقائی» سخنگوی وزارت امور خارجه از سفر «سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه به تهران در این هفته خبر داد.

امیر قطر به منظور دیدار و گفتگو با مقامات کشورمان وارد تهران شد.

سیاست خارجی آمریکا و اکنون ترامپ نه تنها موجب بی‌ثباتی در مناطق مختلف جهان شد، بلکه منجر به افزایش تنش‌ها نیز گردید. خروج یکجانبه آمریکا از توافقات بین‌المللی مانند برجام (توافق هسته‌ای ایران) به همراه بازگرداندن تحریم‌ها، نشان داد که برای ترامپ، مطامع آمریکا مهم‌تر از پایبندی به تعهدات بین‌المللی است. این رویکرد نه تنها به تضعیف جایگاه آمریکا در میان جامعه جهانی منجر شد، بلکه بسیاری از کشورهای هم‌پیمان آمریکا را نیز ناامید کرد.

میانجی‌گری عربستان میان آمریکا و روسیه با دو دستورکار بهبود روابط مسکو و واشنگتن و همچنین فراهم کردن زمینه‌های صلح اوکراین در صورت موفقیت می‌تواند به میانجی‌گری عربستان برای آینده غزه هم مرتبط شود و ریاض را بیش از پیش به یک بازیگر دارای ابتکار در بحران‌ها تبدیل کند. نباید از نظر دور داشت که موفقیت عربستان سعودی در این دو بحران جهانی می‌تواند زمینه‌های میانجی‌گری احتمالی ریاض میان ایران و آمریکا بر سر مساله هسته‌ای را نیز در چشم‌انداز قرار دهد.

افراط‌گرایی سیاسی آمریکا تیر دیگری بر پیکر اعتبار نحیف‌شده‌ این کشور است و همانند تجربه‌های پیشین، روند افول هژمونی غرب را شتاب خواهد بخشید. راه عبور از این دوره، نه در عقب‌نشینی یا حتی مقاومت منفعلانه، بلکه در تقویت ابتکارات حقوقی، دیپلماسی متوازن و تحکیم ساختارهای چندجانبه بین‌المللی و منطقه‌ای نهفته است.

طرفداران مذاکره معمولا می‌پرسند که اگر مذاکره نباشد، چه راه‌حلی را برای غلبه بر مشکلات پیشنهاد می‌کنید؟

ترامپ بارها تصریح کرده است که آمریکا باید منافع خود را در اولویت قرار دهد و هیچ گونه وابستگی به دیگر کشورها نداشته باشد. این رویکرد ممکن است در کوتاه مدت نتایج مثبتی به همراه داشته باشد، اما در بلندمدت می تواند به انزوای آمریکا در عرصه جهانی منجر شود. یکی دیگر از ویژ گی های برجسته سیاست های ترامپ، فشارهای اقتصادی و سیاسی به کشورهای اروپایی است.