خشکسالی

جمال رحمتی ، خشکسالی و بحران آب در این روزهای ایران را دستمایه کاریکاتور قرار داده است.

هر چند هنوز گزارش رسمی میزان بارش‌های اخیر منتشر نشده است، اما بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد استان‌هایی که بارش را تجربه کرده‌اند، بین ۳۴ تا ۹۸ درصد کاهش بارش نسبت به دوره بلندمدت و سال گذشته داشته‌اند. در این شرایط، ورودی آب به سدهای کشور نیز ۴۰ درصد کاهش یافته و حجم موجودی آب در آنها به ۱۶ میلیارد و ۹۵۰ میلیون مترمکعب رسیده است.

در حالی‌که ایران وارد ششمین سال خشکسالی پیاپی شده است، گزارش‌ها نشان می‌دهد ورودی آب به سدهای کشور نسبت به سال گذشته ۴۳ درصد کاهش یافته و ۱۵ استان در وضعیت قرمز آبی قرار گرفته‌اند. کارشناسان هشدار می‌دهند که بحران فعلی تنها با تغییر رفتار مصرفی مردم و مدیریت علمی منابع آب قابل مهار است.

به گفته سخنگوی مدیریت بحران، کم‌بارشی امسال همراه با برداشت زیاد از منابع آب زیرزمینی و وضعیت نامناسب سدها، مشکلات تأمین آب در مناطق شرقی و جنوبی ایران را افزایش داده و نیازمند مدیریت منابع و صرفه‌جویی عمومی است.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد گفت: در صورت کاهش تنها ۲۰ درصد از مصرف فعلی آب توسط شهروندان، امکان عبور از بحران بی‌آبی در این کلان‌شهر وجود دارد.

ایران در حال تجربه خشکسالی شدید و کم‌بارشی است که از نیم قرن اخیر بی‌سابقه به نظر می‌رسد. پیش‌بینی‌های هواشناسی نشان می‌دهد که حداقل تا ۱۰ روز آینده سامانه بارشی موثری وارد ایران نمی‌شود.

سفره‌های زیرزمینی کشور به دلیل برداشت بی‌رویه با خطر خشکی کامل روبرو هستند و وضعیت بحران آب در ۷۰ درصد از پهنه کشور ایجاد شده است.

مدیرعامل آب و فاضلاب استان تهران اعلام کرد که پایتخت برای نخستین بار پنج سال متوالی خشکسالی بی‌سابقه را تجربه می‌کند. به گفته او، سطح ذخیره آب در سدهای پنج‌گانه تهران به حداقل تاریخی خود رسیده و میزان ورودی آب نیز به شدت کاهش یافته است.

مدیر سد لتیان از کاهش شدید ذخایر آبی این سد خبر داد و گفت در حال حاضر کمتر از ۱۰ درصد از ظرفیت سد پر است. این وضعیت بحرانی در حالی رخ داده که تهران بخش زیادی از تأمین آب شرب خود را از سدهای لتیان، لار و طالقان دریافت می‌کند.

مدیرکل مدیریت مصرف آبفای کشور اعلام کرد که بارندگی میانگین در کشور نسبت به سال قبل ۸۳ درصد کاهش یافته است؛ به‌طوری که ۱۶ استان ایران، از جمله تهران، بارندگی صفر را گزارش داده‌اند.

عباس علی‌آبادی، وزیر نیرو، صبح امروز در مراسم افتتاح پروژه‌های صنعت آب و برق با حضور برخط رئیس‌جمهور اعلام کرد که برای پروژه‌های افتتاح شده حدود ۲۴.۵ همت سرمایه‌گذاری انجام شده است. این طرح‌ها شامل نیروگاه سیکل‌ترکیبی کلاس F سهند و تصفیه‌خانه فاضلاب شهر رباط کریم می‌شود و ظرفیت تأمین آب و برق برای میلیون‌ها نفر را تضمین می‌کند.

خوزستان، استانی که روزگاری به‌خاطر رودهای پرآبش قلب کشاورزی ایران بود، این روزها ششمین سال خشکسالی متوالی را پشت سر می‌گذارد. کاهش بارندگی و افت منابع آبی معیشت هزاران کشاورز و دامدار را تهدید می‌کند و کارشناسان تأکید دارند که تنها با تغییر الگوی کشت، مدیریت منابع و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین می‌توان بر بحران غلبه کرد.

مدیرکل مدیریت بحران اصفهان با هشدار نسبت به خشکسالی بی‌سابقه و آمار نگران‌کننده بارش، خواستار بسیج فوری تمام شهرستان‌ها برای مدیریت آب و مقابله با خطر آنفلوآنزای پرندگان شد.

نخستین جلسه پایش و کنترل برنامه مدیریت منابع آبی تهران با هدف بررسی و ارزیابی وضعیت منابع آبی پایتخت و اقدامات انجام‌شده، با حضور نمایندگان دستگاه‌های اجرایی مرتبط شهر تهران، برگزار شد.

فرماندار فریمان با اشاره به پیامدهای خشکسالی و تغییرات اقلیمی، از به خطر افتادن حیات سد تاریخی فریمان خبر داد و گفت: کاهش بارندگی، رسوب‌گذاری، عدم لایروبی و بهره‌برداری نادرست از منابع آبی، وضعیت این سد را بحرانی کرده است.

معاون اول رئیس‌جمهور تصریح کرد اصلاح فرهنگ کشت و مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی ضروری است و دولت برای ارتقای کیفیت محصولات تلاش می‌کند.

رئیس سازمان هواشناسی کشور با اشاره به افزایش مخاطرات طبیعی و پیامدهای تغییر اقلیم گفت: امواج گرمایی و خشکی‌ها در ایران و جهان شدت یافته و سال ۱۴۰۳ سومین سال خشک کشور ثبت شد. هشدارهای هواشناسی با رنگ‌بندی زرد، نارنجی و قرمز صادر می‌شوند و نیاز به داده‌های دقیق برای پیش‌بینی دقیق خسارات است.

حوضه آبریز دریاچه ارومیه که در شمال‌غرب ایران واقع شده، همچنان با بحران جدی کم‌آبی و کاهش ذخایر سدها روبه‌رو است. تازه‌ترین آمارها نشان می‌دهد که تنها ۲۲ درصد ظرفیت سدهای این حوضه پُر بوده و حجم ذخایر نسبت به سال گذشته ۴۰ درصد کاهش یافته است.

با کاهش ذخایر آبی سدهای اصفهان به ۱۲ درصد ظرفیت، رئیس مجمع نمایندگان استان هشدار داد: اگر روند کنونی ادامه یابد، در سه ماه آینده چندین استان با مشکل جدی تأمین آب شرب مواجه خواهند شد.