تالاب هورالعظیم بزرگترین تالاب مرزی ایران در مرز ایران و عراق است که با حدود ۱۲۰ هزار هکتار در انتهای رودخانه کرخه و در منطقه دشت آزادگان قرار دارد. این تالاب دارای پنج مخزن است که به دلیل عدم تامین حق آبه مورد نیاز، خشکسالی، برداشت نفت و جادهسازی و احداث خاکریزها توسط شرکتهای نفتی در حال خشک شدن و مرگ تدریجی است. شرایط به وجود آمده در اثر خشک شدن تالاب، باعث مرگ بسیاری از گونههای جانوری و همچنین پوششهای گیاهی خاص هورالعظیم شده است. براساس اعلام ادارهکل حفاظت محیط زیست خوزستان تالاب هورالعظیم به دلیل شرایط کنونی حاکم بر کشور در خصوص کمبود آب به ویژه در حوضه بالادست کرخه، با تنش و بحران آبی مواجه است. بر اساس آخرین آمار تا اواسط مردادماه امسال، مخازن شماره یک و دو هورالعظیم حدود ۵۰ تا ۵۵ درصد آب دارند، مخزن سه کمتر از ۵۰ درصد آب دارد اما مخازن چهار و پنج کمتر از ۲۰ درصد آب داشته و در وضعیتی بسیار بحرانی قرار دارند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان در باره وضعیت هورالعظیم بعد از رها سازی آب از سد کرخه گفت: هنوز تاثیرات رها سازی آب در حوضچه شماره ۳ و ۵ مشخص نیست چرا که در این حوضچهها تغییر محسوسی حاصل نشده است.
این روزها فیلمی کوتاه از سخنان یکی از معاونان سازمان محیط زیست در فضای مجازی منتشر شده که میگوید در زمان دولت احمدینژاد، با مجوز شورای عالی امنیت ملی، هورالعظیم برای استخراج نفت توسط چینیها خشک شد! این فیلم کوتاه بسیار پربازدید شده است.
هیچ استــانی به اندازه خــوزستان ثروت طبیعی ندارد. در هیچ استانی به انــدازه خوزستان در طول 100سال اخیر سرمایهگذاری صنعتی انجام نشده است. هیچ استانی از نظر تولید سالانه کشاورزی، قبل مقایسه و رقابت با خوزستان نیست و در هیچ استانی، مزایایی که منطقه آزاد اروند برای شهروندان خوزستانی فراهم کرده، فراهم نشده است.
بسیاری از کارشناسان محیط زیست تاکید دارند که با توجه به مشترک بودن میدان نفتی ایران و عراق که در دل هورالعظیم قرار گرفته، وزارت نفت برای جلب رضایت شرکت های چینی به دنبال خشک کردن این تالاب است تا بتواند راحت تر نفت استخراج کند؛ البته مسئولان این وزارتخانه هیچ گاه زیر بار این گمانه زنی نرفته اند، اما اظهارات اخیر معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست، احتمال صحت آن را تقویت کرده است.
آیا می توان آب معدنی به خوزستان فرستاد؟ یا هر روز تانکرهای آب در محلات و روستاهای خوزستان مستقر نمود؟ این سوالاتی است که هموطنانمان از مناطق دیگر ایران می پرسند. در حالی که رساندن آب به خوزستان برای اندک زمانی می تواند مشکل آب شربشان را حل یا کند نماید اما راه حل مشکلات محیط زیستی خوزستان نه از دست خیرین، بلکه به دست مسئولان گره خورده است و راهکارهای فرا منطقه ای و کشوری طلب می کند.
بحران خشکسالی اینبار فقط جان گاومیشهای بیگناه که در فاضلاب هورالعظیم دست و پا میزنند را تهدید نمیکند و اینبار خوزستان در آستانه انفجار خشکسالی در روزهایی قرار دارد که گرمای 50 درجه هوا زنــدگی را برای مردم این استان پهناور سخــت و طاقت فرسا کرده و اولین نیاز انسانــی را از آنها گرفته است.
مشکلات زیستمحیطی پیشآمده در خوزستان مدتهاست نقل محافل مجازی و حقیقی شده است. وضعیت نگرانکننده این استان واکنش بخش زیادی از مردم را در پی داشته است در یادداشت پیشرو نگاهی داریم به تهدیدهای زیستی خوزستان و خطرات ناشی از بیتوجهی به آن.