به گزارش سایت خبری پُرسون، کیانوش جهانپور همزمان با انتخاب شعار سرمایه گذاری برای تولید برای سال ۱۴۰۴،به مقایسه ایران و ترکیه در زمینه سرمایه گذاری پرداخت و نوشت:
انتخاب «سرمایه گذاری برای تولید» بعنوان شعار سال فرصتی است تا روند سال های اخیر سرمایه گذاری و البته وضعیت موجود آن برای هرگونه ارزیابی آتی توفیق یا عدم توفیق مشخص شود تا سرنوشت چشم انداز ٢٠ ساله که برخی مدعی بودند یکساله توانایی تحقق آن را دارند اما بعد ٢٠ سال بسیاری از اهداف آن همچنان دست نیافتنی است مبتلا نشود.
خدایش بیامرزاد معلمی داشتیم تکیه کلامی داشت که : «با عدد و رقم حرف بزنید».
بر این سیاق برای مقایسه وضعیت شاخصهای سرمایهگذاری و سرمایهگذاری برای تولید در ایران با ترکیه در سالهای اخیر و وضعیت فعلی (تا مارس ۲۰۲۵)، به مقایسه تیتر وار وضعیت ترکیه با ایران میپردازیم. دادههای دقیق تا مارس ۲۰۲۵ به طور کامل در دسترس نیست، اما با تکیه بر روندهای گذشته و پیشبینیها ارائه میشود. اگر فرصتی شد مقایسه های بعدی با برخی کشورهای هم تراز ارائه خواهد شد.
نرخ تشکیل سرمایه ثابت ناخالص:
ایران: حدود ۲۰٪ GDP با روند نزولی در دهه ۱۳۹۰ و بهبود اندک در ۱۴۰۰-۱۴۰۱.
ترکیه: حدود ۲۹٪ GDP با رشد پایدار. برتری ترکیه به دلیل سرمایهگذاری در زیرساخت و صنعت.
جذب سرمایهگذاری خارجی:
ایران: ۴.۵ میلیارد دلار (۱۴۰۱)، محدود شده توسط تحریمها و FATF.
ترکیه: ۱۰.۶ میلیارد دلار (۲۰۲۳)، تقویتشده توسط قوانین حمایتی و موقعیت جغرافیایی.
برتری ترکیه در جذب FDI.
سرمایهگذاری برای تولید:
ایران: رشد محدود در بخش غیرنفتی (۲-۳٪)، با چالشهایی مثل کمبود انرژی و نقدینگی.
ترکیه: سهم بالای صنعت در GDP (۲۹٪) و صادرات (۹۴٪)، با تمرکز بر تولیدات پیچیدهتر. برتری ترکیه در تنوع و بهرهوری تولید.
تورم و نرخ ارز:
ایران: تورم ۴۵٪ (۱۴۰۲) و نرخ ارز چندنرخی، با نااطمینانی بالا.
ترکیه: تورم ۵۰٪ (اواخر ۲۰۲۴) اما مدیریت شناور ارز و صادرات قوی. مزیت نسبی ترکیه در ثبات ارزی.
شاخص سهولت کسبوکار:
ایران: رتبه ۱۲۷، با موانع بوروکراتیک و حقوقی.
ترکیه: رتبه ۳۳، با محیط کسبوکار مطلوبتر. برتری ترکیه در جذابیت برای سرمایهگذاران.
رشد اقتصادی:
ایران: میانگین نزدیک به صفر در دهه ۱۳۹۰، با رشد ۴.۷٪ در ۱۴۰۱.
ترکیه: میانگین ۵.۴٪ (۲۰۰۲-۲۰۲۲) و رشد ۳.۸٪ در ۲۰۲۴.
برتری ترکیه در پایداری رشد.
چالشها و فرصتها
ایران: تحریمها، انزوای مالی و زیرساختهای فرسوده مانع اصلی هستند، اما پتانسیل نیروی انسانی جوان و منابع طبیعی فرصت بزرگی است.
ترکیه: نوسانات ارزی و تنشهای ژئوپلیتیک چالشهایی هستند، اما بازار داخلی قوی، موقعیت استراتژیک و اصلاحات اقتصادی فرصتهای کلیدی فراهم کردهاند.
در نهایت این که ترکیه در شاخصهای سرمایهگذاری و سرمایهگذاری برای تولید به مراتب از ایران پیشی گرفته است. این برتری ناشی از ثبات نسبی اقتصادی، جذب سرمایه خارجی و تمرکز بر تولیدات صنعتی و صادراتی است.
ایران با وجود پتانسیل بالا، به دلیل موانع ساختاری و تحریمها از گردونه عقب مانده است. برای جبران این فاصله، ایران نیازمند اصلاحات گسترده در سیاستهای اقتصادی، رفع تحریمها، و بهبود زیرساختهاست، در حالی که ترکیه با تداوم روند فعلی، جایگاه خود را به عنوان یک اقتصاد پویا در منطقه همچنان حفظ خواهد کرد.
منبع: پُرسون