پژوهشگران نجوم میگویند: دلیل اصلی اینکه شبها در ۶ماه دوم سال بلندتر و در ۶روز نخست روزها بلندتر است این است که ارتفاع خورشید در آسمان در نیمه دوم سال کمتر و در نیمه اول بیشتر است. اما امسال شب یلدای ایرانیها با وقوع «انقلاب زمستانی» در آسمان همزمان شده است.
از آنجایی که لحظه انقلاب زمستانی امسال اول دیماه است، به لحاظ نجومی در برخی نقاط مانند تهران ۲ شب یلدا در سال ۱۴۰۳ رقم میخورد. البته برای نقاط دیگر مثل شمالیترین روستای ایران یا جنوبیترین روستای ایران طول شب یلدا (۳۰ آذر) با طول شب یکم دیماه دقیقاً برابر است و حتی یک ثانیه هم اختلاف ندارد.
انقلاب زمستانی چیست؟
انقلاب زمستانی یعنی زمانی که خورشید از دید ناظر زمینی در جنوبیترین نقطه خود روی گنبد آسمان قرار میگیرد و طولانیترین شب سال رقم میخورد. امسال نیز این لحظه ساعت ۱۲:۵۰ بعد از ظهر اول دیماه رخ میدهد.