به گزارش سایت خبری پرسون، آئین اختتامیه یازدهمین دوسالانه ملی نگارگری ایران عصر روز شنبه 9 اردیبهشت جاری با حضور محمود سالاری معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، عبدالرضا سهرابی مدیرکل هنرهای تجسمی و جمعی از هنرمندان و هنردوستان در محل سینماتک موزه هنرهای معاصر تهران برگزار شد.
این مراسم که اجرای آن برعهده داود حیدری بود، با سخنان سلیمان سعیدآبادی دبیر یازدهمین دوسالانه ملی نگارگری ایران آغاز شد.
هنوز به اهداف اولیه دوسالانه نرسیده‌ایم!
سعیدآبادی با اشاره به اهداف برگزاری دوسالانه یازدهم بیان کرد: یازدهمین دوسالانه ملی نگارگری ایران به‌منظور توسعه و اعتلای جایگاه هنر نگارگری در ایران معاصر، ایجاد زمینههای مناسب برای رشد و شکوفایی این هنر، متناسب با حفظ و تداوم اصول بنیادین نگارگری و حمایت از هنرمندان مستعد این عرصه، در گرایش‌های نگارگری، گل و مرغ، تذهیب و طراحی نگارگری پس از وقفه‌ای تقریبا هفت‌ساله و پیگیری‌های فراوان به همت مرکز هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و مؤسسه توسعه هنر های تجسمی معاصر، پس از کش‌وقوس‌های فراوان، 13 اسفند سال 1401 در نگارخانه صبای فرهنگستان هنر آغاز به کار کرد.
او افزود: ما امروز اختتامیه دوسالانه‌ای را جشن می‌گیریم که سی سال پیش با اهدافی مشخص آغاز به کار کرد و امروز اولین دوره خود در قرن جدید را پشت سر می‌گذارد می‌گیرد اما باید بپذیریم که پس از گذشت سی سال هنوز به اهداف مهم خود از جمله راه‌اندازی انجمن نگارگری و برگزاری دوسالانه بین‌المللی نگارگری نرسیده است.
سعیدآبادی ادامه داد: نکته مهم این است که اکنون فارغ از اهداف جا مانده، در عصری زندگی می‌کنیم که هنر لازمه جهان آینده است و ما باید در متن اجرای اهداف متناسب با این عرصه مهم باشیم. استمرار برگزاری دوسالانه در سطح کنونی جوایز و با این کیفیت در قامت هنری که در جهان به نام ایران تثبیت شده، نیست.
دبیر دوسالانه یازدهم عنوان کرد: ما با گذر از عصر اطلاعات (قرن بیستم) وارد «عصر مفهومی» شده‌ایم. عصری که صاحب‌نظران آن را عصر همدلی و آفرینندگی می‌دانند و گزاره‌های اصلی این عصر پرداختن به موضوعاتی با رویکردی انسان‌محور می‌باشد. از آنجا که عصر مفهومی، عصر همدلی و آفرینندگی است، باید بپذیریم که این عصر نیازمند هنر و هنر، لازمه جهان آینده است. انسان این عصر باید انسانی همدل و آفرینش‌گر باشد.
سعیدآبادی با اشاره به دنیای جدید و لزوم درک نیازهای جدید، توضیح داد: بی‌شک یکی از ابزارهای مهم ورود به نظام نوین جهان، هنر و به‌ویژه هنرهای ریشه‌دار سنتی است. باتوجه به اهمیت اقتصاد فرهنگ، صنایع فرهنگی و حرکت در راستای بسترسازی برای تمدن نوین اسلامی و بیانیه گام دوم انقلاب، نیاز مبرم به ایجاد زمینههای لازم و اقدام عملیاتی جهت ایجاد بسترهای لازم برای رشد و شکوفایی استعدادهای این حوزه از سوی متولیان هنر و فرهنگ جمهوری اسلامی ایران داریم.
وی در بخش پایانی اظهارات خود گفت: ما از یک‌سو با نگاه خوش‌بینانه به آینده و با اتکا به استعداد، دانش و تجربه هنرمندان جوان و پیشکسوت خود و از سوی دیگر با شناخت ظرفیت‌ها و نیازهای روز جامعه بین‌المللی در رشته‌های طراحی سنتی، نگارگری، تذهیب و گل و مرغ؛ در پی آنیم تا بتوانیم گامی اساسی در همراهی کشورهای مؤثر و مدعی در این عرصه برداریم تا با ایجاد یک جنبش عظیم هنری در زمینه رشته‌های فوق، بتوانیم ویژگی‌ها و مبانی عمیق حکمت هنر اسلامی نهفته در نقوش و رنگ‌های این هنر را به عنوان میراث بزرگ انسانی در عصر مفهومی به‌درستی عرضه کنیم.
آموزش هنردرایران نیازمندتغییروتحولات جدی است
در بخش دیگری از این مراسم، سجاد محمدیارزاده عضو شورای سیاستگذاری دوسالانه یازدهم و رئیس دانشگاه فرشچیان در سخنانی بر تغییر شیوه آموزشی هنر نگارگری در دانشگاه‌ها تأکید کرد و گفت: وظیفه اخلاقی من این بود که از سوی استاد فرشچیان سلامی به عزیزان حاضر در این مراسم داشته باشم. استاد در پیامی خطاب به شما عزیزان اظهار داشتند که شما هنرمندان هستید که چراغ نگارگری ایران را روشن نگه داشته‌اید؛ هنر نگارگری اصالت دارد و شما هنرمندان چراغ آن را به‌رغم تمام سختی‌ها و افت و خیزها روشن نگه داشته و از این حرفه دست برنداشته‌اید. استاد فرشچیان باوجود اینکه در آن سوی دنیاست، همواره پیگیر امور دانشگاه و جویای احوال هنرمندان است و مدام از ما گزارش کار می‌خواهد و مباحث آموزشی را دنبال می‌کند؛ زیرا دل و دغدغه‌اش در گرو هنر نگارگری است و این هنر در محدودیت مکانی و زمانی نمی‌گنجد.
او در ادامه مطرح کرد: ما از جامعه هنری و مسئولانی که در حوزه هنر تلاش می‌کنند درخواست می‌کنیم که کمک کنند تا تغییرات جدی در شیوه‌نامه آموزش هنر اتفاق بیفتد. شما هنرمندان می‌دانید که با این شیوه‌نامه آموزشی در نظام دانشگاهی، هنرمند به جامعه تحویل داده نمی‌شود. برای همین به سمت استادمحوری رفته و بر اساس دغدغه‌ای علمی، دانشگاه استاد فرشچیان را تأسیس کردیم که زیرنظر شورای عالی انقلاب فرهنگی و با حمایت دانشگاه آزاد اسلامی به عنوان واحدی ویژه راه‌اندازی و شیوه‌نامه جدیدی برای آن تدوین شده است. این شیوه‌نامه در شورای هنر نیز تصویب شده و قرار است اجرایی شود.
محمدیارزاده ادامه داد: ما دریافتیم که با شیوه‌نامه موجود درمقطع تحصیلات تکمیلی، هنرمندان شاخصی تحویل جامعه نمی‌دهیم. قصدمان این است که با محوریت نگارگری تغییراتی در نظام آموزش فعلی ایجاد کنیم. هدف دانشگاه فرشچیان تربیت هنرمند متعهد است. آثار استاد فرشچیان نشان می‌دهد که رمز ماندگاری هنرمند، توجه به متون اصیل و مبانی اعتقادی است. رسالت دانشگاه فرشچیان هم این است که در همین راستا فعالیت کند.
عضو شورای سیاستگذاری یازدهمین دوسالانه ملی نگارگری ایران ادامه داد: دغدغه جامعه هنری اصالت اثر و حقوق هنری است. ما در دانشگاه فرشچیان، بحث اصالت اثر را به جریان انداختیم. این اقدام از جایی باید آغاز می‌شد و چه بهتر که مبداء آن دانشگاه باشد. گام اول ما در این راستا می‌تواند اصالت‌سنجی و شناسنامه‌دار کردن آثار برگزیده دوسالانه یازدهم نگارگری باشد. همچنین نهضت دیپلماسی هنر را شروع کرده‌ایم و تلاش می‌کنیم آموزش نگارگری را به سیاقی تازه اشاعه دهیم.
محمدیارزاده در بخش پایانی اظهارات خود به راه‌اندازی جایزه استاد فرشچیان اشاره کرد و از هنرمندان برای هم‌افزایی حول این جایزه دعوت به عمل آورد.
نگارگری شبیه‌ترین هنربه ما ایرانی‌هاست
در بخش دیگری از این مراسم، محمود سالاری معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سخنانی ضمن سپاس از تلاش‌های صورت‌گرفته توسط کلیه عوامل برگزاری دوسالانه یازدهم، بیان کرد: رونق هنر نگارگری به دلیل حضور هنرمندان بزرگواری چون شما است که آثارتان در این دوسالانه به نمایش درآمد یا به هر دلیلی بر دیوار ننشست.
وی بیان کرد: از اوایل قرن بیستم، مبحث مهمی میان اهالی هنر مطرح شد که آیا هنر همان زیبایی است یا زیبایی یک چیز و هنر چیز دیگری است؟ از آن زمان تاکنون نزاع‌های جدی میان هنرمندان شکل گرفته است. اگر اکسپرسیونیسم را گزاره‌گرایی معنا کنیم، می‌توان گفت که هنرمند در قالب سیر و سلوک معرفتی خاص، گزارشی را از آن عالم به این عالم می‌آورد. حال، گزاره‌گرایی به هنر غربی یک نوع خروجی می‌دهد و گزاره‌گرایی در مدار سیر و سلوک و معرفت، خروجی دیگری ارائه می‌کند. به اعتقاد من، نگارگری ما معنای دوم را شامل می‌شود و اگر سلوک و معرفت را از آن بگیریم، به بی‌هویتی دچار می‌شود. سلوک و معرفت هنرمندی که دست به قلم می‌برد، در شکل‌دهی به این تصاویر و نگاره‌ها بسیار مهم است؛ به همین خاطر آن‌چنان که «ویلیام بیمن» در کتاب خود اشاره می‌کند، شاید نگارگری، شبیه‌ترین هنر به ما ایرانی‌هاست.
معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: بیمن نزدیک به چهل سال روی ایرانی‌ها مطالعه و ریزترین کلمات و لایه‌های زبانی ما را تحلیل کرده است. او ایرانی‌ها را انسان‌هایی توو در توو، لایه‌لایه، پیچیده و تحلیل‌برانگیز توصیف می‌کند. هرچند در کتاب خود جفای بزرگی در حق ایرانی‌ها مرتکب شده است. نگارگری ایرانی منهای تحلیل جفاکارانه بیمن، هنری شبیه به ما ایرانی‌هاست؛ عمیق، پرلایه، پیچیده و زیبا. این همان چیزی است که به نظر می‌رسد در حوزه هنر به معنای زیبایی‌شناسانه آن ( نه در معنای هنر جدای از زیبایی) مطرح است.
سالاری تصریح کرد: هنر نگارگری توانسته به بهترین شیوه، آینه‌دار ذهن و روح و زبان ما ایرانیان مسلمان باشد.
عضو شورای عالی هنر در بخش دیگری از اظهارات خود به قسمتی از سخنان سجاد محمدیارزاده رئیس دانشگاه استاد فرشچیان اشاره و بیان کرد: ما در شورای عالی هنر، در تلاشیم تا به‌واسطه گفت‌وگوهای متعددی که با عزیزان دست‌اندرکار در نظام آموزش کشور انجام می‌دهیم، نظام استاد- شاگردی را جا بیندازیم؛ زیرا این شیوه طی سالیان متمادی جواب داده است. در چنین شرایطی چرا می‌خواهیم از شیوه‌های آموزش مهندسی برای هنر استفاده کنیم؟
این عضو شورای عالی آموزش و پرورش افزود: هنر خوشنویسی که مبتنی بر نظام استاد-شاگردی پیش رفته، توانسته است رشد و گسترش بسیاری در کشور پیدا کند. اما هنرهای دیگر که در چارچوب آموزش‌های آکادمیک محصور شده‌اند، چنین وضعیتی ندارند. ما به جای اینکه به هنر پر و بال دهیم و زمینه رشد آن را فراهم کنیم، هنر را در قفس محصور کرده‌ایم، خلاقیت و ذهن پرورش‌یافته را از نسل‌های جوان و نوجوان گرفته‌ایم. لازم است هنر را از چنین حصاری خارج کنیم. زحمتی که اکنون به لطف دانشگاه آزاد اسلامی در دانشگاه استاد فرشچیان درحال انجام است، طلیعه بسیار خوبی است و من شک ندارم که درآینده خروجی‌های این دانشگاه، الگویی برای سایر دانشگاه‌های هنری ما خواهند بود.
سالاری در بخش دیگری از اظهارات خود به اهمیت وجود اصالت در آثار هنری اشاره کرد و گفت: ما در هیات دولت، جلسات و شوراهای متعددی را به همراه وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی -که لازم است بدون مداهنه از زحمات ایشان تشکر کنم- تشکیل داده‌ایم تا بتوانیم سهم یک درصدی خرید آثار هنری را بالفعل و عملیاتی کنیم. امسال، توفیقات خوبی پیدا کردیم تا این قانون را در کمیسیون فرهنگی دولت مصوب کنیم. یکی از مهمترین اشکالاتی که در این زمینه وجود داشت، بحث تعیین اصالت آثار هنری خریداری‌شده بود که ما به دوستان عرض کردیم هم‌اکنون دانشگاه‌ها و موسساتی در کشور تشکیل شده است که قادرند در زمینه اصالت آثار هنری نظر کارشناسی دقیق دهند.
معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخش پایانی سخنان خود، ضمن گرامیداشت یاد و خاطره زنده‌یاد عبدالرحیم سیاهکارزاده رئیس فقید موسسه توسعه هنرهای تجسمی معاصر و تشکر از تلاش‌های کلیه دست‌اندرکاران برگزاری یازدهمین دوسالانه ملی نگارگری ایران، برای استاد رجبی دوانی که در بستر بیماری قرار دارد، طلب عافیت کرد.
در بخش پایانی این مراسم، کتاب یازدهمین دوسالانه ملی نگارگری مورد رونمایی قرار گرفت و نگارگران در دو بخش برگزیده و شایسته تقدیر، معرفی شدند.
*بخش نگارگری
-برگزیده‌ها:
نفر اول: نغمه ترابیان
نفر دوم: هادی فقیهی
نفر سوم: مایده اینانلو
-تقدیرشده‌ها:
محبوبه حسینی، سهیلا جاهد، مریم شاکری چالش‌تری، دنیا امام حسینی
*بخش تذهیب
-برگزیده‌ها:
نفر اول: بتول ثابتی
نفر دوم: زهرا دوستی
نفر سوم: نسرین آقامیری
-تقدیرشده‌ها: زینب شاهی، زینب مسعودی، زهرا اسدی و فرینوش غلامعلی ظهرانی
*بخش طراحی
در این بخش سه هنرمند به صورت مشترک و بدون رتبه‌بندی برگزیده شدند که عبارتند از:
مریم رشیدی راد
علی رفیعی
سعیده رضایی
*بخش گل و مرغ
در این بخش به صلاحدید هیات داوران، برگزیدگان با توجه به کیفیت و تعداد آثار در دو گرایش «گل و مرغ معاصر» و «گل و مرغ لاکی» معرفی شدند.
-گل و مرغ معاصر
نفر اول: رعنا شریلو
نفر دوم: محمدرضا آقامیری
نفر سوم: آزاده شوش‌پور
-گل و مرغ لاکی
نفر اول: فاطمه غزالی
نفر دوم: فاطمه هندی
نفر سوم: سمیه شیرمحمدی
منبع: تسنیم
