به گزارش سایت خبری پرسون، به گفته کارشناسان خبر رفع تحریم صادرات نفت ونزوئلا و بهبود وضعیت صادرات روسیه بازار محدود صادرات نفت ایران را بیش از پیش کوچک‌تر خواهد کرد و محل درآمدهای ارزی کشور را کمتر از پیش می‌کند .
اهمال در سایه تعاملات یکسویه
مرتضی بهروزی‌فر، کارشناس حوزه انرژی در این خصوص گفت: ایران از فرصت‌های پیش روی خود در چند ماه گذشته جهت تخصیص بازار نفت به نحو احسن بهره نبرد و تنها دل به این خوش کرد که اروپا همزمان با جنگ اوکراین و روسیه نیاز به نفت ایران پیدا کنند و پای نفت ایران به بازار اروپا باز شود در حالی که کاملاً مشخص بود که اروپا حتی یک قطره نفت ایران را نخواهد خرید و روسیه نیز با دیپلماسی مناسب در راستای حفظ منافع خود جای خویش را در بازار نفت و گاز دنیا بهبود بخشید. او افزود: چین و هند که پیش از این در زمان تحریم علیه ایران از مشتریان اصلی نفت ایران بودند با وجودی که قیمت نفت ایران کمتر از قیمت جهانی بود اما به سمت نفت روسیه برگشتند و بازار نفت ایران محدودتر از قبل شد و ایران همراهان پیشین خود (چین و هند) را نیز از دست داد اما بر اساس پیش بینی‌های صورت گرفته و صدور مجوز فروش نفت به قرار هر بشکه 60 دلار برای روسیه و رفع تحریم‌های فروش نفت برای ونزوئلا نیز اهرم‌های فشاری برای بازار نفت ایران محسوب می‌شدند که بیش از پیش صادرات نفت به خارج از کشور را در تنگنا قرار می‌دهند. بهروزی‌فر ادامه داد: قیمت‌گذاری روی نفت روسیه، چین و هند را بیش از پیش به سمتِ بازار نفت روسیه متمایل می‌کند وتنها شانسی که ایران در این میان دارد این است که نفت خود را به قیمتی پایین‌تر از 60 دلار به شرکت‌های خرد چین بفروشد و به یقین این بازار کوچک پاسخگوی تولیدات نفت ایران و نیاز به تامین ارز معتبر بین‌المللی نخواهد بود.
راهکار بهبود درآمدهای نفتی ایران
این کارشناس اضافه کرد: حذف تحریم‌های نفتی ونزوئلا خیلی سریع نخواهد توانست بازار نفت ونزوئلا را به روی جهانیان باز کند اما مدتی نسبتا طولانی زمان می‌برد تا ونزوئلا آماده صادرات نفت به دیگر کشورها شود و در این میان ایران می‌تواند با اتخاذ دیپلماسی مطلوب راه نفوذ به بازارهای جهانی در حوزه نفت را پیدا کند هرچند در طولانی مدت ایران نخواهد توانست با توجه به میزان تحریم‌های آمریکا برنامه‌ای با ثبات برای فروش نفت خود به خارج از مرزها بیابد و تنها راه مطمئن حذف تحریم‌ها و حل مشکل FATF خواهد بود. او معتقد است: هر چند رفع تحریم‌ها در خصوص نفت نیز به ایران کمک موثری نخواهد کرد و تا زمانی که سایه تحریم‌های آمریکا بر سر ایران است هیچ سرمایه‌گذاری ریسک حضور در ایران و سرمایه‌گذاری در حوزه‌های نفتی، پتروشیمی را نخواهد پذیرفت اما با برنامه‌ریزی صحیح این موانع را به منظور برقراری تعاملات جهانی می‌توان رفع کرد، چراکه تعامل با چین و روسیه با توجه به رخدادهای اخیر ثابت کرده است که ایران نباید به دنبال منافع خود از طریق شرکایی باشد که تاکنون منفعت جدی از آن طریق حاصل نکرده است.
از دست دادن فرصت‌ها
بهروزی‌فر توضیح داد: فروریختن بسیاری از معادله‌ها و پیش‌بینی‌های صورت گرفته از سوی برخی افراد داخل مانند اینکه زمستان سرد، بحران انرژی و جنگ اوکراین اوضاع بازار نفت ایران را بهبود می‌بخشد اگر نگوییم توهمی بیش نبوده است که تنها به از بین رفتن فرصت برای ایران منتهی شد. این کارشناس درباره پیش‌بینی تحقق درآمدهای نفتی در شرایط کنونی در سال آینده گفت: هنوز هم می‌توان با برگرداندن نگاه جهان، برقراری تعاملات جهانی و تلاش برای حذف تحریم‌ها به بهبود اوضاع اقتصادی امید داشت در غیر اینصورت هر روز بیش از گذشته شرایط برای فروش نفت کشور نامطلوب‌تر خواهد شد. او افزود: امید به تحقق درآمدهای بودجه در سال آتی از طریق مالیات در حالی که فعالان اقتصادی از وضعیت تولید و فروش و کسب درآمد خوبی برخوردار نیستند، این درحالی است که بهبود شرایط اقتصادی، تولید، سرمایه‌گذاری بیشتر داخلی و خارجی از جمله پارامترهایی محسوب می‌شوند که می‌تواند کسب درآمد بنگاه‌های اقتصادی خرد و کلان را بیشتر کند و روزنی برای کسب درآمدهای مالیاتی را باز کند.
روسیه شریک یا رقیب تجاری؟
بهروزی‌فر ادامه داد درباره همکاری نفتی ایران و روسیه اظهار داشت: روسیه هیچوقت شریک استراتژیک در بازار انرژی ما نبوده است و یکی از بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت دنیا و بزرگ‌ترین صادرکننده گاز دنیاست بنابراین شریک تجاری ما در حوزه انرژی نخواهد بود و رقیب جدی ایران است. او افزود: قبل از حمله روسیه به اوکراین مباحثی مطرح بود که همکاری‌هایی در حوزه انرژی داشته باشند، در این بین دو مساله مطرح است، ابتدا اینکه روسیه هرچند سرمایه و پول دارد، اما در حوزه تکنولوژی نفتی که توسعه دهنده باشد و مشکلات فناوری کشور را حل کند حرفی برای گفتن ندارد ضمن اینکه هیچگاه نمی‌‌خواسته در تحریم‌های آمریکا علیه ایران در مقابل سیاست‌های واشنگتن قرار بگیرد، اما بعد از اینکه خودشان هم تحریم‌های نیم‌بندی را تجربه کردند با تخفیف و هزاران ترفند سراغ بازارهای ما رفتند به طوری که شاهدیم صادرات ایران به چین به‌شدت کاهش پیدا کرده و دلیل آن هم این است که روسیه با تخفیف بسیار بالا نفت خود را می‌فروشد حتی به بازارهای پتروشیمی و فولاد ما هم که طی مدت تحریم به سختی محصولات‌مان را می‌فروشیم، ورود کرده است.
این کارشناس حوزه انرژی بیان کرد: ما نباید روی تکنولوژی روسی برای توسعه میادین خصوصا در صنعت ال ان جی و خط لوله نورد استریم که در آب‌های عمیق احداث شده حساب کنیم از سوی دیگر باید این نکته را درنظر داشت که روسیه هیچگاه خود را درگیر تحریم‌های آمریکا علیه ایران نکرد و زمانی که خود روس‌ها شرایط خوبی داشتند و ایران در تحریم بود کاری به نفع ایران انجام ندادند. بهروزی‌فر گفت: روسیه اروپا را بازار خودش می‌داند و تمایلی ندارد ایران به افزایش تولید برسد، البته باید در نظر گرفت که سال ۲۰۲۵ شرایط بازار اروپا و رابطه با روسیه با ۲۰۲۱ متفاوت خواهد بود و اروپا روسیه را کنار نمی‌گذارد واردات نفت و ال ان جی و گاز را صفر نمی‌کند اما به‌شدت کاهش خواهد داد بنابراین روسیه مسلما جایگاه خود را در حوزه نفت و گاز اروپا از دست می‌دهد و در عین حال تمایل دارد ایران به‌عنوان دومین دارنده ذخایر نفت و گاز وارد محدوده بازاری‌اش نشود.
او گفت: دهه ۷۰ بعد از انقلاب ایران و جنگ تحمیلی ۱۰ درصد نفت دنیا از بازار حذف شد، یعنی حدود ۵ تا ۶ میلیون بشکه از صادرات نفت ایران و عراق حذف شد و از سال ۱۹۷۳ با تحریم اعراب آغاز شد و تا سال ۱۹۸۰ که جنگ اتفاق افتاد ۱۰ درصد نفت کمتری روانه بازار شد، در پی آن تولیدکنندگان جدیدی از نفت شمال وارد بازار شدند، در دهه ۸۰ سیاست‌های صرفه جویی در مصرف انرژی توسعه پیدا کرد و مصرف بهینه انرژی در سرلوحه تمام سیاست‌های آمریکا و اتحادیه اروپا قرار گرفت، انرژی‌های نو روی بورس آمدند، بهره برداری از نفت غیرمتعارف در دستور کار قرار گرفت. اکنون هم همین شرایط است تولید نفت و گاز روسیه ۱۰ درصد تولید جهان است، اروپا این امکان را دارد با توسعه ذخایر غیرمتعارف، استفاده از انرژی‌های نو بخش قابل توجهی نیاز خود را به روسیه کاهش دهد و از منابع غیر از روسیه از شمال آفریقا گرفته تا تولید در خود اتحادیه یا کشورهای ایران، قطر، مصر و حتی رژیم صهیونیستی و کلا خاورمیانه نیاز خود را پاسخ دهد.
منبع: آرمان ملی
