به گزارش سایت خبری پرسون، حسن بهشتی پور تحلیلگر مسائل بین‌الملل در یادداشتی نوشت: ما از 23 مرداد سال 1381 که منافقین یک کنفرانس مطبوعاتی در هتلی در واشنگتن گذاشتند، تا امروز 20 سال دقیقا از این موضوع می‌گذرد و ایران را با پرونده‌سازی‌هایی که اسرائیل، آمریکا، انگلیس با کمک فرانسه و آلمان انجام دادند، دچار مشکلات متعدد کردند. بنابراین هر کسی که مذاکره می‌کند از طرف جمهوری اسلامی ایران است و معتقدم که به دور از اینکه اختلاف نظر سیاسی داشته باشیم یا نداشته باشیم، هر ایرانی باید از کسانی که در صحنه مذاکره هستند، حمایت کند. اما به هر حال از لحاظ فنی و تخصصی آن نکاتی که به نظرمان می‌رسد را باید یادآور شویم که ان شاءا... بشود به یک توافق خوب و قابل اجرا دست پیدا کنیم.
درباره اشاره آقای باقری با توافقی که با روسیه انجام شده، واقعیت این است که اولا این توافق در حد یک تفاهمنامه است و حتی به یک موافقتنامه نرسیده است. نکته مهم دیگر این است که تحت تاثیر جنگی بوده که روسیه در اوکراین به راه انداخته و تحریم‌های شدیدی که علیه روسیه اعمال شده. بنابراین درست است که سیاست دولت سیزدهم به خوبی مبنی بر نزدیک شدن به همسایگان است و دارد این سیاست در کل پیش می‌رود، اما توافقی که با روسیه به دست آمد، بیشتر تحت تاثیر جنگ روسیه در اوکراین و تحریم‌های بین‌المللی بوده است. نکته‌ای که ایشان به درستی اشاره کرد، بحث تماس با آقای شمخانی و هماهنگی که با آقای اسلامی انجام شده، است که توانسته‌اند کمتر از یکساعت گاز اگزوفلوراید را به پانصد سانتریفیوژ تزریق کنند. اما این ناشی از چه بوده است؟ برخلاف تبلیغاتی که گفته می‌شد صنعت هسته‌ای ایران نابود شد، اما صنعت هسته‌ای ایران به رشدو نمو خود ادامه داده و توانسته به طرز موفقیت‌آمیزی سانتریفیوژهای نو و جدیدی را وارد مدار کند.
موضوع ضرب الاجلی که 11 بار تکرار شده اما ایران اعتنایی نکرده و به تهدید رابرت مالی توجه نکردند، بسیار نکته مهمی است که یکی از قوت‌های مذاکره به حساب می‌آید. درمورد بحث رسانه‌ای شدن مذاکرات و اینکه جزئیات آن را با مردم در میان بگذارند را هیچ‌کس تایید نمی‌کند و کاملا هم درست است که مذاکره کننده نباید تحت فشار رسانه‌ای قرار بگیرد. در عین حال می‌خواهم روی این نکته تاکید کنم که به هر حال هر مذاکره یک پیوست رسانه‌ای می‌خواهد. باید همان‌طور که الان آقای باقری صحبت کردند که کار بسیار خوبی هم انجام شده، باید برای هر مرحله هم یک پیوست رسانه‌ای می‌گذاشتند. اینکه طرف مقابل بیاید و فضاسازی کند و از رسانه‌ها استفاده کند و ما نتوانیم، یک مشکل اساسی است و ما باید با این مشکل مقابله کنیم و یکی از راه‌ها این است که از کارشناسان مجرب رسانه استفاده کنیم تا برای هر مرحله از مذاکرات بتوانند یک پیوست رسانه‌ای خوب تهیه کنند که هم حرف زده باشیم و هم نکاتی را نگوییم که مذاکره کننده را دچار مشکل کند.
نکته دیگر اینکه بعد از هشت سال و نیم قرار بوده که ایران به IR6 برسد ولی امروز می‌رسد، باز هم نشان دهنده این است که توان هسته‌ای ایران با قدرت و قوت ادامه داشته به‌ویژه بعد از اردیبهشت سال 97 که آمریکا از برجام خارج شد، ایران به تلاش‌هایش ادامه داده تا توانسته به این موفقیت‌ها دست پیدا کند. در مورد خروج اورانیوم از کشور در دور قبل 10 تن اورانیوم غنی شده را از کشور خارج کردیم و به ازای آن 130 تن اورانیوم طبیعی تحویل گرفتیم.
این یک دستاورد بود برای اینکه بالاخره این نسبت یک به 10 رعایت شده بود و ذخایر خوبی بود برای اینکه بتوانیم اورانیوم برای غنی کردن داشته باشیم. اینکه توانسته‌ایم 250 تن اورانیوم تحویل بگیریم هم خوب بود که آقای باقری ذکر می‌کردند چه مقدار اورانیوم غنی شده را می‌خواهیم تحویل بدهیم که به ازای آن 250 تن اورانیوم طبیعی را تحویل بگیریم. چون نسبت اینها با هم فوق‌العاده مهم است و باید ببینیم در توافقی به چه نسبتی اورانیوم غنی شده 67/3درصد (سه ممیز شصت و هفت صدم درصد)، چه نسبتی اورانیوم 20درصد و چه نسبتی اورانیوم 60درصد هست واگر اینها از کشور خارج شود، مجموعه‌اش مهم است که ببینیم به نسبت آن 250 تن چقدر می‌شود. بنابراین طبیعی است که اورانیوم 20درصد خیلی بیشتر از اورانیوم 67/3درصد نیاز دارد و همچنین اورانیومی که 60درصد غنی شده خیلی بیشتر از اورانیوم طبیعی استفاده شده.
در مورد تضمینی که آقای باقری توضیح دادند واقعیت است که خیلی خوب است گفته‌اند دو سال و نیم بعلاوه شش ماه را می‌توانند فرصت قائل شوند که اگر به هر دلیلی طرف آمریکایی از توافقی خارج شد، جایگزین کنند. اما مساله اساسی سر این موضوع مهم است که حالا آمریکا چه تضمینی دارد که چنین توافقی را اجرا بکند. چون قبلا هم پذیرفته بوده ولی متأسفانه حتی قطعنامه 2231 را زیر پا گذاشت و بنابراین هیچ تضمینی در مورد اجرای آن وجود ندارد و امیدواریم که طرف اروپایی لااقل این را اجرا کند.
مهم‌ترین تضمین توافق دو طرف برای اجرای یک توافق است. مراحل چهارگانه اجرا نیز تقریبا برجام است اما متوجه بحث تصویب مجلس نشدم. اگر آنها به تصویب کنگره رساندند، ما می‌توانیم به تصویب مجلس برسانیم و نیازی نیست تا به تصویب کنگره آمریکا نرسیده باشد، مجلس ما آن را تصویب کند.
مصوبات کمیسیون به‌صورت اجماعی نیز خیلی خوب است و قبلا هم همین‌طور بود. اما بحث این است که اگر یک طرف مخالفت کرد و اجرا نکرد، چه باید کرد؟ این قسمت خیلی حائز اهمیت است. در مورد آژانس هم که توضیح دادند، تطبیق روند فنی و سیاسی مهم است که در ادامه توضیح می‌دهم. خیلی مهم است که این موضوع را چگونه حل کرده‌اند. سه عبارتی که اشاره شده گنجانده شود، یک عبارت در بخش تصمیم و دو عبارت در ترتیبات اجرایی را متوجه نشدم و باید منتظر بود که ببینیم اجلاس شورای حکام که در اواسط شهریورماه است با این موضوع چگونه برخورد می‌کند و این توافق را چگونه می‌خواهند اجرا کنند. چون در برجام آن ترتیباتی که مربوط به پی‌ام‌دی بود، کاملا روشن بود و مشخصا بعد از گزارش آژانس، شورای حکام جلسه گذاشت و موضوع را ترسیم کرد.
ضمن اینکه موارد پرسش‌های سه‌گانه جزو پی‌ام‌دی نیستند و موضوعات جدیدی است که از سال 2018 به بعد مطرح شده و این موضوع نیز باید شکافته شود. درباره اسنپ‌بک هم گفته‌اند در برجام آمده که در قطعنامه 2231 نمی‌شود که کلا حذف کنیم فقط بنا شد کمی این ابزار را معقول‌تر کنیم.
قید و شرط آوردیم این اتفاق زمانی ممکن است که مبتنی بر گزارش آژانس باشد و اگر کشوری هم به‌طور نامعقول اسنپ بک کرد، بقیه کشورها باید اقدام او را جبران کنند. امری که چندان محکم به نظر نمی‌رسد و منطقا هیچ امیدی به اینکه کشورهای دیگر بتوانند کار را جبران کنند، نباید داشته باشیم چون عملا در اردیبهشت ماه سال 97 دیدیم که هژمونی ایالت متحده آمریکا، بخش مالی و اقتصادی‌اش چربید. در مورد اینکه آمریکا قطعا در دور اول خارج نخواهد شد نیز چنین قطعیتی وجود ندارد.
واقعیت این است که در همین دوره بایدن هم متأسفانه طرف آمریکایی می‌تواند خارج شود ولی به نفع آمریکا نیست که خارج شود و احتمال آن هم بسیار کم است و ما امیدواریم که چنین نشود. در مورد این موضوع به نظر می‌رسد که باید واقع بین باشیم، همین قدر که یک فرصت خوبی واقع می‌شود و اگر واقعا همین پنج سال و نیم بتواند فراهم شود، خیلی خوب است. نگاهم این است که حتی این دوسال و نیم دوره بایدن یک فرصت و امکانی فراهم می‌کند برای اینکه بتوانیم اقتصاد خودمان را بازسازی کرده و ضربه پذیری‌اش از تحریم‌ها را کم کنیم.
منبع: روزنامه آرمان ملی
