به گزارش سایت خبری پرسون، آنچه مسلم است پس از عدم دستیابی به توافق در مذاکرات وین و پس از چندی عدم نتیجه‌گیری در مذاکرات 3 جانبه دوحه قطر بسیاری از تحلیلگران رسیدن به توافق را امری به مراتب مشکل‌تر قلمداد میکنند اما در عین حال معتقدند که تحت هر شرایطی ایران، آمریکا و سایر طرف‌ها هیچ چاره‌ای جز مذاکره برای رسیدن به توافق نخواهند داشت. حال این مذاکره طی مدت کوتاهی به نتیجه برسد یا اینکه مدت‌های مدیدی را برای رسیدن به توافق طی کند.
به همین جهت نیز طرفین مذاکره کننده علاوه بر تاکید بر مذاکره و رویکردهای سازنده در گفت‌وگو؛ از برخی اقدامات و اظهار نظرها در حاشیه و حول محور این توافق نیز غافل نمی‌شوند. چنانکه برخی معتقدند که سفر اخیر جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا به منطقه خاورمیانه و حضور در رژیم صهیونیستی و عربستان و اظهاراتش پیرامون برجام و ایران بوده است. هر چند که برخی دیگر بیان میکنند سفر ولادیمیر پوتین به تهران نیز به جز بحث پیگیری هفتمین نشست روند آستانه و روابط دوجانبه در خصوص مسائل پیرامونی برجام و احیای این توافق خواهد بود و شاید در این سفر نیز بسیاری از مسائل حل و فصل شود.
این در حالی است که ایران همواره بر طبق نص صریح برجام و تعهد به وظایف خود عمل کرده و اگر هم با توجه به عدم پایبندی برخی طرفین به توافق گام‌های عقب نشینی را برداشته باز هم در چارچوب برجام بوده است. حتی در مذاکرات احیای برجام نیز خواسته ایران کاملا مشروع و قانونی بوده و این غربی‌ها بوده‌اند که خواسته‌های فرابرجامی را مطرح کرده و مذاکرات را به دست‌انداز انداخته‌اند. باید دید غربی‌ها به واقع خواهان احیای برجام هستند یا همچنان سیاست اتلاف وقت را پیش خواهند گرفت.
تاثیر رویکردهای طرفین بر شرایط مذاکرات
خواسته‌های فرابرجامی آمریکا حتی به گواه اروپایی‌ها نیز از علت مهم به نتیجه نرسیدن مذاکرات در دوحه بود. خواسته‌هایی چون مذاکره در باب قدرت دفاعی یا سیاست‌های منطقه‌ای ایران که مقامات کشورمان بارها با قاطعیت اعلام کرده‌اند در هیچ یک از این موارد مذاکره‌ای صورت نخواهد گرفت. از طرفی غربی‌ها همواره در پی این مساله بوده‌اند که قبل از رسیدن ایران به نقطه گریز هسته‌ای با کشورمان به توافق برسند تا ایران به سمت وسوی سلاح هسته‌ای حرکت نکند.
این در حالی است که مسئولان کشورمان بارها بر این نکته تاکید کرده‌اند که هدف ایران از دستیابی به فناوری هسته‌ای نه دستیابی به سلاح هسته‌ای؛ که استفاده صلح‌آمیز از فناوری هسته‌ای است. چه اینکه مقام معظم رهبری نیزدر فروردین سال 1389 و در پیام به نخستین کنفرانس بین‌المللی خلع سلاح هسته‌ای و عدم اشاعه سال‌ها طی فتوایی کاربرد سلاح هسته‌ای را حرام اعلام کردند.
با این حال عده‌ای معتقدند که سفر بایدن به منطقه برای حمایت از عربستان و رژیم صهیونیستی و ایجاد محدودیت‌هایی به جهت منطقه‌ای برای ایران است. محمدجواد لاریجانی؛ دبیر سابق ستاد حقوق بشر ایران در این خصوص می‌گوید: «در سفر بایدن به رژیم صهیونیستی آنها هم قسم شدند تا نگذارند ایران به سلاح هسته‌ای دست پیدا کند و طبیعتا ما مطابق فتوای مقام معظم رهبری و شرع اجازه نداریم تا به دنبال تولید سلاح‌های کشتار جمعی از جمله اتم پیش برویم، اما اگر بخواهیم این کار را انجام دهیم کسی نمی‌تواند جلوی ما را بگیرد. کندی که در جریان برجام اتفاق افتاد به سرعت بازسازی می‌شود و توان هسته‌ای ایران چیزی نیست که با بمباران از بین برود چراکه تحلیلگران نظامی می‌گویند که توانمندی جمهوری اسلامی ایران محصور نیست.»
قدر مسلم اینکه ایران بنا به فتوای مقام معظم رهبری به سمت سلاح هسته‌ای نمی‌رود نافی توانایی ایران نیست و همین مساله که غربی‌ها از آن تحت عنوان نقطه گریز هسته‌ای یاد میکنند باعث خواهد شد تا طرفین بر اساس شرایط و توانایی‌های امروز به مذاکره پرداخته و امتیاز بگیرند.
درباره سیاست‌های منطقه‌ای مذاکره نمی‌کنیم
رئیس شورای راهبردی روابط خارجی اظهار داشت: صحبت کردن درخصوص ناتوی خاورمیانه‌ای تنها یک تفکر سطحی است و عربستان تاکید کرد که این امر مطرح نیست. سید کمال خرازی گفت: اسرائیل در مرحله ضعف قرار دارد و حمایت‌های بایدن آنها را به صدر برنمی‌گرداند. وی افزود: هدف قرار دادن امنیت ما از داخل کشورهای همجوار با پاسخ ما به این کشورها و پاسخ مستقیم به اسرائیل همراه خواهد بود.
ما مانورهای گسترده‌ای برای هدف قرار دادن عمق اسرائیل در صورت هدف قرار گرفتن نیروگاه‌های حساس خود انجام دادیم. خرازی ادامه داد: آمریکا تضمین‌هایی درخصوص حفظ توافق هسته‌ای نداده است و این امر هرگونه توافق را از بین می‌برد.
رئیس شورای راهبردی روابط خارجی تاکید کرد: تنها راه‌حل بحران‌های منطقه ایجاد مجمع گفت‌وگوهای منطقه‌ای برای حل اختلافات سیاسی و امنیتی است. قطر پیشنهاد‌های مهمی درخصوص گفت‌وگوهای منطقه‌ای مطرح کرد و ما آمادگی کامل خود در این خصوص را اعلام کردیم. ما دعوت به برگزاری گفت‌وگوی منطقه‌ای با حضور کشورهای مهم از جمله عربستان، ترکیه، مصر، قطر و غیره می‌کنیم. وی اذعان کرد: ایران با هیچ‌کس درخصوص برنامه موشکی و سیاست‌های منطقه‌ای مذاکره نخواهد کرد زیرا این امر به معنای تسلیم شدن است. خرازی تصریح کرد: بر هیچ‌کس پوشیده نیست که ما توانایی فنی برای ساخت بمب هسته‌ای را داریم اما تصمیمی در این خصوص نداریم. تنها طی چند روز میزان غنی سازی اورانیوم را از 20 درصد به 60 درصد رساندیم و به راحتی می‌توانیم به 90درصد نیز برسانیم.
داشتن توانایی به معنای تمایل برای انجام دادن نیست
نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین در صفحه توییترش تاکید کرد، توانایی ساخت سلاح هسته‌ای به معنای رفتن به دنبال آن نیست؛ عالی‌رتبه‌ترین مقامات ایران از مدت‌ها پیش گفته‌اند که تولید تسلیحات هسته‌ای در دکترین نظامی ایران جایی ندارد. میخائیل اولیانوف، در واکنش به توییت خبرنگاری که اظهارات سید کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی درباره برنامه هسته‌ای ایران را بازنشر داده بود، در صفحه توییترش نوشت: داشتن توانایی به معنای تمایل یا برنامه‌ریزی برای انجام دادن آن نیست. در هر صورت، وضع فعلی برنامه هسته‌ای ایران، حاصل سیاست فشار حداکثری ترامپ بایدن است.
منبع: روزنامه آرمان ملی
