به گزارش سایت خبری پرسون، این روزها اگر به نانواییها سر زده باشید ساعات کارشان بسیار کمتر شده است دیگر از آغاز پخت و پز از کله سحر، خبری نیست، این روزها خیلی از کوهنوردان یا شاغلی که کار را صبح سحر شروع می‌کنند دیگر نمی توانند صبحانه با نان داغ بخورند، شاید دلیل این باشد که خیلی از نانوایی ها به همان اندازه که سهمیه آرد می گیرند، نان پخت نمی‌کنند و ساعت کاریشان را کم کرده‌اند، پس این آردها چه میشود؟
بررسی از نانوایی‌های سطح شهر در پایتخت هم حاکی از آن است که در برخی ساعات صفوف طولانی برای خرید نان شکل می‌گیرد.
گزارش هایی وجود دارد که آرد نانوایی ها از انبارهای بی نام و نشان سر در می‌آورد و نهایتا قاچاق می شود یا دوباره به کارخانه های آرد بر می‌گردد و یا اصلا از همان ابتدا نانوا ترجیح می دهد در کارخانه آرد بماند چو سود نانوا در این کار است.
* فروش آرد در بازار آزاد به قیمت 10 برابر
بر اساس این گزارش شرکت بازرگانی دولتی به طور میانگین برای هر نانوایی 10 کیسه آرد در نظر می‌گیرد که تفاوت قیمت آن با نرخ آزاد 600 هزار تومان است، برخی از نانواها که تعدادشان این روزها هم کم نیست، تعدادی از آردهایی که به نرخ دولتی گرفته‌اند را در بازار آزاد به قیمت‌های هر کیسه تا یک میلیون تومان می فروشد.
این تفاوت قیمت انگیزه زیادی برای فروش آرد در بازار آزاد و قاچاق ایجاد کرده است. برخی نانوایان می‌گویند نپختن نان به صرفه تر است فروش 10 کیسه آرد در روز حداقل 6 میلیون تومان سود دارد.
حتی عسکری، بازرس سازمان جهاد کشاورزی هم در اینباره می‌گوید: «نانوایی ها به هر مدلی سهمیه آردشان را می‌فروشند چون سود بیشتری برایشان دارد.»
* آردهایی که از انبارهای بی نام و نشان سر در می‌آورند
اما مسئله به این سادگی نیست، دست‌های پنهانی هستند که این آردها را حتی از مرزها خارج می کنند، آردی که در نانواییها گم میشود از انبارهای بی نام و نشان سر در می‌آورد و نهایتا یا در بازار آزاد به قیمت 10 برابر و یا به کشورها همسایه خیلی بیشتر از 10 برابر و تا کیسه ای یک میلیون تومان به فروش می‌رود.
به استناد به گزارش صدا و سیما از یکی از انبارهایی که کشف شده است و طبق گزارش بازرسان تا 1100 کیسه آرد در یکی از همین انبارها احتکار شده است. این آردها همان آردی که باید در نانوایی ها پخت می‌شد و سر سفره مردم می آمد.
در این انبارها از همه جای کشور آرد وجود دارد و نشان می‌دهد که سود جویان برایش فرقی نمی کرده که از کجا آرد تهیه کنند و فقط برایشان منافع مالی حتی از بریدن نان مردم، مهم بوده است.
بازرس این انبار مکشوفه می‌گوید: «ارزش این آردها 73 میلیون تومان است و پس از اینکه قیمت‌ها یکشبه 10 برابر شد 700 میلیون تومان به جیب می‌زنند، اینها بازی با سفره و نان مردم است که همه از جیب مردم برداشته میشود.»
چهره قانی بازرس سازمان صنعت می گوید: هر نانوایی در سطح شهر ماهانه 180 میلیون تومان هزینه دارد و 90 هزار نانوایی در سطح کشور داریم، این یارانه‌ای که به آرد داده میشود از جیب مردم به جیب این شبکه فساد در آرد می‌رود.
این رقم که حدود 16200 میلیارد تومان است در قالب یارانه‌دهی ناعادلانه و توزیع نامناسب هدر می رود و یا به عبارتی از جیب مردم برداشته میشود.
* قاچاق آرد یارانه‌ای ایران به همسایگان غرب و شرق
گزارش هایی وجود دارد که همین آرد یارانه‌ای به کشورهای همسایه از جمله پاکستان، عراق و ترکیه قاچاق میشود، اختلاف شدید قیمتی نرخ دولتی با آزادِ آرد، عامل قاچاق است.
دلایل اختلاف قیمت هم اینگونه است نخست اینکه قیمت آرد به دلیل پرداخت یارانه، در داخل کشور بسیار کم است، نکته دوم قیمت‌های جهانی روز به روز افزایش یافته و در یک سال اخیر قیمت گندم جهانی 123 درصد رشد داشته است، سوم اینکه وضعیت خشکسالی و تغییرات آب و هوایی موجب شده است که تولید در کشور ها کمتر شود، نکته چهارم اینکه بحران کووید 19 و جنگ بین روسیه و اوکراین موجب شده کشورها ذخایر خود را بیشتر کنند مثلا چین نیمی از گندم صادراتی جهان را در انبارهای خود ذخیره کرده است.
در بررسی دقیق‌تر تلاش شد وضعیت آرد و نان در پاکستان را به نقل از رسانه‌ها این کشور بررسی شود.
رسانه های محلی پاکستان گزارش داده‌اند، آرد تولید شده در ایالت پنجاب این کشور به ایالت خیبرپختونخوا و سایر مناطق نرسیده و ذخایر آرد در چندین منطقه در حال تمام شدن است.
رامبل گال، رییس انجمن تاجران آرد ایالت خیبرپختونخوا هشدار داد، پاکستان طی چند روز آینده با بحران آرد مواجه خواهد شد زیرا ذخایر این محصول رو به اتمام است.
اکسپرس تریبیون رسانه پاکستانی گزارش داد، قیمت 20 کیلوگرم آرد در پاکستان 100 روپیه افزایش یافته و به 1400 روپیه رسیده است.
وی هشدار داد، اگر دولت پاکستان نتواند موضوع آرد را حل کند، این کشور به زودی با بحران آرد مواجه خواهد شد.
انتظار می رود که تولید گندم در پاکستان در سال جاری میلادی به علت کمبود مناطق زیر کشت، کمبود آب و کودهای شیمیایی و تاخیر در اطلاعیه حمایت از قیمت‌ها، تقریبا 3 میلیون تن کاهش یابد.
در عین حال، بر اساس گزارشی که اخیرا در مورد بحران مواد غذایی در جهان منتشر شده است، ایالت های بلوچستان، خیبرپختونخوا و سِند پاکستان از کمبود شدید مواد غذایی رنج می‌برند.
* کشورهای منطقه مثل جاروبرقی گندم ایران را به خود می‌کشند
همه این عوامل باعث شده که کشورهای همسایه به تعبیر وزیر جهاد کشاورزی مانند یک جاروبرقی کالاهای اساسی از جمله گندم ایران را به سمت خود بکشند.
* افزایش قاچاق از کشور به روایت آمار
در اینباره سردار اشتری فرمانده نیروی انتظامی چند روز پیش اعلام کرد: سال گذشته بیش از ۳۵۰ هزار تن آرد یارانه‌ای قاچاق کشف شد که نسبت به مدت مشابه قبل بیش از ۲۰۰۰ درصد افزایش یافته است.
شرکت بازرگانی دولتی هم اعلام کرده است: قاچاق آرد به کشورهای همسایه به شدت افزایش یافته است و دلالان با خرید آرد یارانه‌ای از صنایع، اقدام به فروش آن در مرز پاکستان به دو برابر و در مرز ترکیه به سه برابر قیمتی که دولت در اختیار صنایع قرار می‌داد، می‌کردند.
* ترفندهای فروش آرد در داخل/ آرد 3 نرخی در داخل مشکل‌ساز است
بنابراین گزارش از سوی دیگر اختلاف قیمت آرد در داخل کشور هم که سه نرخ وجود دارد (آرد یارانه‌ای نانوایی، آرد نانوایی آزادپز و آرد صنعتی) عاملی برای فروش آرد یارانه ای شده است.
هر کیلو گندم وارداتی برای کشور حدود 13 هزار تومان تمام میشود، اما کیلویی 650 تومان به نانواهای دولتی، کیلویی 900 تومان به نانواهای آزادپز و هر کیلو 2500 تومان به صنایع غذایی تحویل میشود.
مدیر یک کارخانه آرد که نخواست نامش فاش شود می‌گوید: نانوایان که آرد یارانه ای می‌گیرند، به دو حالت آرد را به ما می فروشند، یا به جای آرد پول به نرخ آزاد از ما می‌گیرند و یا آرد خود را به ما می‌دهند و ما پس از تعویض کیسه که ظاهر دولتی دارد، به نرخ آزاد می‌فروشیم.
بنابراین گزارش وقتی آرد 3 نرخی باشد و کماکان آرد یارانه‌ای هم داشته باشیم قطعا فساد برای دستیابی به این آرد یارانه‌ای و کسب منافع مالی زیاد از محل فروش آزاد آن شکل می‌گیرد.
به عقیده برخی کارشناسان این روزها اگر برخی نانواییها شلوغ و پرصف هستند، به دلیل کم‌‌کاری نانوایان در تهیه نان و فروش آرد یارانه‌ای به نرخ آزاد است.
کارشناسان معتقدند اگرچه حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی می‌تواند در کوتاه‌مدت تبعاتی برای معیشت مردم ایجاد کند، اما در طولانی‌مدت اثرات بسیار مطلوبی خواهد داشت که حذف رانت، فساد و جلوگیری از خروج ارز و تک نرخی شدن قیمت‌ها و شفافیت در بازار از جمله آنها است.
اختصاص یارانه به محصولات داخلی برای کاهش قیمت‌ها، سیاست شکست‌خورده‌ای است که نتوانسته در سال‌های گذشته اهداف دولت را تأمین کند.
تبعات اختصاص یارانه شامل وجود محصولات چندنرخی در بازار، رانت و فساد و خروج ارز از کشور بوده است.
برخی کاربران اعلام کرده‌اند: بعد از افزایش قیمت‌های مرغ و تخم مرغ، روغن و لبنیات، مردم شاهد افزایش صف‌های نانواییها هستند. علت آن هر چه باشد، مردم از این بابت در رنج و فشارند. باید هر چه سریع‌تر این مشکل را برطرف و بیش از این بر رنج مردم اضافه نکرد.
منبع: فارس
