به گزارش سایت خبری پرسون، در استان اردبیل روزه‌داری در سه روز آخر ماه شعبان، رسمی است که به‌عنوان «قاباغا گتمخ» یا پیشواز رفتن هنوز توسط برخی از شهروندان به‌ویژه کهن‌سالان به‌جا آورده می‌شود.
همچنین شهروندان اردبیلی معتقدند بیدار کردن مسلمان برای سحری خوردن اجر و ثواب دارد. درگذشته جوانان شب‌زنده‌دار نیز در پاسخ به مناجات گو دسته‌جمعی تکرار می‌کردند: «هان دورون، اوباشدان دی»، بیدار شوید سحری است.
غذاهای اصلی ماه رمضان ازجمله فرنی با مربای گل محمدی، انواع آش‌ها و کوکو و کتلت، بانوان اردبیلی نیازهای یک ماه خانواده را تأمین می‌کنند.
موسی اصغر زاده پژوهشگر فرهنگ عامیانه اردبیل به شب ۲۷ ماه مبارک رمضان اشاره می‌کند و می‌گوید: این شب به روایتی شب قتل ابن ملجم مرادی است و در برخی خانه‌ها جشن می‌گیرند و در قدیم مردها هم از این مجالس جشن داشتند، اما اخیراً اختصاص به خانم‌ها داده‌شده است.
از دیگر رسومی که به نظر می‌رسد دیگر به اجرا درنمی‌آید رسم نوشتن دعا در جمعه آخر ماه رمضان است. وی در خصوص این رسم نوشته است: هر کس گرفتاری مهمی داشت، توسل به چهل دعا می‌شد.
مردم استان اردبیل به سحری، اوباشندانلیق می‌گویند و برای تهیه غذای سحری، عبادت و دیگر مراسم این مناسبت عبادی، تلاش زیادی می کنند ولی بیشتر زحمت آن بر دوش بانوان است. اهالی اردبیل به بیدار شدن از خواب ساعاتی قبل از اذان صبح و خوردن سحری و اقامه نمازهای واجب و مستحبی اهمیت زیادی می‌دهند و بر همین اساس، در ماه مبارک رمضان، تهیه سحری هم ترتیبات ویژه خود را دارد که البته با گذشت زمان، دچار تغییراتی هم شده است.
حدود ۵۰ سال پیش که رادیو و تلویزیون به اندازه امروزی موجود نبود، عده‌ای از مردان و جوانان ۲ ساعت مانده به اذان صبح با رفتن به پشت بام و با صدای بلند اهالی محل و همسایه‌ها را از فرا رسیدن وقت سحری آگاه می‌کردند و در برخی مناطق نیز از شلیک توپ استفاده می‌شد.
در آن سال‌ها، به علت نبود امکانات ارتباطی، رسم بر این بود که هنگام سحر هر کس زودتر از دیگران بیدار شد، زنگ دیگر همسایه‌های خود را بزند و آنها را برای سحری بیدار کند تا از خوردن سحری و عبادت در این ماه باز نمانند.
در آن دوران زمانی که تمام اعضای خانواده برای نشستن در پای سفره سحری بیدار می‌شدند، تمام چراغ خانه‌های شهر روشن می‌شد و همه برای عبادت و خوردن سحری حضور داشتند در حالی که امروز چنین چیزی کمتر دیده می‌شود و اغلب اهالی اول شب برای خوردن سحری اقدام می‌کنند و یا اینکه بسیاری از شهروندان از خوردن سحری برای گرفتن روزه صرف نظر می‌کنند.
در سال‌های گذشته زنان خانواده نیمه شب بیدار شده و برای آماده کردن سحری، دم کردن پلو و تهیه غذای سحری از اجاق‌ها و شعله وسایل نفت سوز برای آماده کردن استفاده می‌کردند. با توجه به زمانبر بودن این نوع آشپزی، اغلب ۲ ساعت مانده به اذان صبح، بیدار شده و غذای سحری را تهیه می‌کردند اما اکنون به علت وجود تجهیزات غذاپزی زمان‌دار، آن شور و اشتیاق قبلی دیده نمی‌شود.
غذاهای محلی سال‌های دور که توسط مادران مومن در سفره پرکت سحری چیده می شد، اغلب شامل شیر برنج، کشمش پلو، رشته پلو و قیسی پلو بود که امروزه نیز کمابیش چنین غذاهایی توسط کدبانوهای مومنه استان اردبیل برای سحری تهیه می شود.
