به گزارش سایت خبری پرسون، کپسول آتشنشانی نوعی دستگاه جهت خاموش نمودن حریق است. این دستگاه قابل حمل دستی بوده و استوانه ای فلزی محکمی است که با فشردن اهرم واقع در بالای استوانه، ماده داخل آن با فشار زیادی از کپسول خارج می‌شود. باید آن را مستقیماً روی آتش هدف‌گیری کرد.
وزن کپسول آتشنشانی
دارای وزن متفاوت می‌باشند، از 1 کیلوگرمی تا ۱۲ کیلوگرمی یا ۱۲ لیتری آن موجود است انواع بزرگ‌تر این دستگاه وجود دارد که به خاطر وزن زیاد بر روی چرخ حمل می شوند.
طرز کار کپسول آتش نشانی
خاموش‌کننده‌ها به دو روش عمل می‌کنند
الف) روش واژگون:
برای خروج مواد اطفائیه از خاموش‌کننده باید آن را به حالت وارونه قرار داد. در این نوع خاموش‌کننده‌ها یک دستگیره تا شونده درپایین سیلندر موجود است.
ب) روش مستقیم:
در این نوع روش باید از دستگاه به طور مستقیم استفاده کرد.
آزمایش‌های رایج
دستگاه ها باید برای عملکرد مناسب مورد آزمایش قرار گیرند.
الف) بررسی ماهانه: این بررسی با در نظر گرفتن شرایط آب و هوای هر منطقه از یک ماه تا سه ماه یک بار هست که در این بازدید از نظر سالم بودن پلمپ، قرار داشتن در محل خود، کم نشدن فشار، سالم بودن نازل و ضربه نخوردن ارزیابی میگردد.
ب) بازدید سالانه: جهت اطمینان از عملکرد مناسب دستگاه باید برخی از آن‌ها را در مانور تمرینی و آموزشی استفاده کرد و در نهایت شارژ نمود.
ج) بازدید بدنه در مقابل فشار: با توجه به استاندارد معمولاً ۲ سال بدنه آن ها در برابر فشار از نظر میزان مقاومت آزمایش میگردد.
انواع کپسول ها
به دلیل کاربرد متفاوت خاموش‌کننده‌ها و همچنین متفاوت بودن مواد در حال احتراق، مواد اطفاءکننده نیز متفاوت هستند:
خاموش‌کننده‌های آبی
این گروه معمولاً دارای گنجایش ۹ لیتری یا بیشتر آب خالص می‌باشند و جهت استفاده در آتش‌سوزی‌های گروه A می باشند. از مشکلات این نوع خاموش‌کننده‌ها این است که در مناطقی که دمای هوای آن کمتر از ۴ درجه سانتیگراد باشد به خاطر یخ زدن آب غیرقابل استفاده هستند. جهت رفع این مشکل در این مناطق به جای آب از محلول ضدیخ مخصوص استفاده می شود .بر روی درپوش خروجی این نوع دستگاه، فشارسنج تعبیه شده است.
خاموش‌کننده‌های آب و گاز
در این نوع مدل محتوی سیلندر آب یا محلول ضدیخ است جهت تأمین فشار مورد نیاز در این نوع خاموش‌کننده از گازکربن دی اکسید تحت فشار در یک سیلندر کوچک استفاده می‌شود. این خاموش‌کننده معمولا غیرقابل کنترل است، به این صورت که گاز ذخیره شده در سیلندر زمانی که آزاد شود غیرقابل برگشت است. از همین نوع،مدلی موجوداست که نازل آن دوش مانند است و آب را به صورت مه به بیرون می فرستد.
خاموش‌کننده‌های پودری
مخلوطی از گرد بعضی مواد شیمیایی جهت خاموش کردن آتش استفاده می شود.
پودر شیمیایی
پودر شیمیایی که ترکیب اصلی آن بی کربنات سدیم، بی کربنات پتاسیم، بی کربنات اوره پتاسیم و پتاسیم کلراید می‌باشد و پودر شیمیایی که پایه آن فسفات آمونیوم می‌باشد.
پودر خشک
پودر خشکی که برای خاموش کردن آتش‌سوزی‌های فلزات قابل اشتعال مانند سدیم، منیزیم، آلومینیوم و غیره مناسب است در نوع S – مخلوطی است از کلرور سدیم، کلرور پتاسیم و کلرور باریم که بعد از ریختن بر روی آتش یک پوشش ضخیم روی آتش ایجاد کرده و آن را خاموش می‌کند. نوع C – ترکیبی است از گل خشک و گرافیت و کلرور سدیم و خون خشک شده حیوانات و نوع دیگری وجود دارد که پایه آن سدیم کلراید به اضافه ترموپلاستیک است.
خاموش‌کننده‌های پودر و هوا
داخل سیلندر پودر و هوای خشک یا نیتروژن می‌باشد و در هنگام شارژ فشار آن ۱۰ بار می‌باشد. به خاطر اینکه پودر در داخل خاموش‌کننده همیشه تحت فشار است احتمال کلوخه شدن در آن زیاد می باشد؛ بنابراین گاهی لازم است خاموش‌کننده سر و ته شود و دوباره در جای خود قرار دهیم.
خاموش‌کننده‌های پودر و گاز
این نوع خود به دو نوع تقسیم می‌شوند. الف) کارتریج داخل ب) کارتریج بیرون
کارتریج داخل
عامل فشار در این نوع خاموش‌کننده‌ها گاز کربن دی اکسید است که در محفظه یک سیلندر کوچک قرار دارد که این سیلندر زیر درپوش و در درون سیلندر خاموش‌کننده تعبیه شده است.
کارتریج بیرون
در این مدل محتوی گاز کربن دی اکسید بیرون از استوانه است و مجرای خروجی گاز کارتریج به بدنه خاموش‌کننده متصل می گردد که می تواند هم ضربه‌ای هم فلکه‌ای هم اهرمی عمل کند. .
خاموش‌کننده گازی CO2
این گاز به عنوان یک گاز ضد حریق مورد استفاده بوده است. مدل دستی این خاموش‌کننده با ظرفیت‌های ۱ تا ۶ کیلوگرم موجود است. چون این گاز در مکان مصرف اثری از خود نمی‌گذارد بیشتر در مکان های سر بسته و جهت خاموش کردن آتش گروه B و C و وسایل برقی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع خاموش کننده معمولاً قابل کنترل هستند.باید توجه داشت با این که دی‌اکسید کربن سمی نیست ولی در مواقعی که به میزان زیاد در فضای بسته استفاده شود میزان اکسیژن هوا را کاهش می دهد و برای اشخاصی که در آن موقعیت باشند،ممکن است مشکل ایجاد کند و فرد دچار کمبود اکسیژن شود.
خاموش کننده بیوژل
در این نوع، قابلیت خاموش کردن آتش های پرحجم وجود دارد. این ماده بر اساس مواد گیاهی ساخته شده اند و ضررو زیانی برای انسان و محیط زیست ایجاد نمیکنند.
خاموش کننده بیوژل در صورتی استفاده نشدن، به مدت 5 سال لزومی به شارژ مجدد ندارند.
خاموش‌کننده‌های هالوژنه (B. C. F)
مواد هالوژنه در خامو کردن آتش به کاربرده می شوند اما استفاده از آن به خاطر آسیب به لایه ازن ممنوع شده‌است، ولی احتمال دارد که در برخی از مؤسسات از این کپسول استفاده گردد. برای ساخت این خاموش کننده از دو ماده ی متان و اتان به عنوان مواد اصلی استفاده می‌شود در این خاموش کننده مواد هالوژنه به جای هیدروژن در این ترکیبات قرار میگیرند و روی آتش را می پوشاند و از رسیدن اکسیژن به حریق جلوگیری می کند در نتیجه عمل خاموش شدن آتش صورت می‌گیرد. این مواد تا هنگامی که در داخل کپسول هستند به حالت مایع و در محیط به حالت گازی می‌باشند.
این خاموش‌کننده‌ها در آتش سوزی دستگاه‌های برقی می‌توان استفاده کرد.
خاموش‌کننده‌های مواد کف
کف مصرفی جهت خاموش کردن آتش مایعی است که به حالت پرتاب روی مواد در حال سختن است و روی آتش را می پوشاند و از برخاستن گاز قابل اشتعال از روی مواد در حال سوختن مانع میگردد
شناسائی نوع کپسول
برخی از علائمی که به وسیله سازندگان خاموش کننده ها مطرح می‌شود به شرح زیر است:
الف) استاندارد: سازندگان معمولا لازم است تا به نوشتن اطلاعات لازم روی بدنه کپسول ها اقدام نمایند،و روی بدنه آن ها، اطلاعاتی مانند نوع مواد اطفائی، گنجایش، موارد استفاده و طرز کار با آن را می توان دید
ب) حروف: برخی از حروف که نماینده یک دسته از مواد قابل اشتعال هستند استفاده می شود و از خاموش‌کننده مربوطه می‌توان برای خاموش کردن حریق استفاده کرد.
حرف A برای کپسول مربوط به اطفا حریق جامداتاز قبیل چوب، کاغذ، پارچه و مقوا مناسب است نوشته می‌شود.
حروف A.B برای کپسول مربوط به اطفا حریق موارد بالا و مایعاتی مانند نفت و بنزین و . . . مناسب است نوشته می‌شود.
حروف A .B.C این حروف معمولاً روی بدنه کپسول هایی که پودر آن ها مناسب برای آتش‌سوزی جامدات و مایعات به همراه وسایل الکتریکی است استفاده می‌شود.
حروف B.C این حروف معمولاً روی بدنه کپسول که برای حریق مایعات و وسایل الکتریکی مناسب است نوشته می‌شود.
منبع: https://www.kapsool125.com/categories/16-fire-extinguisher