رئیس جمهور در تماس تلفنی رئیس جمهور صربستان:
به گزارش سایت خبری پرسون، طی روزهای اخیر، جمهوری‌خواهان کنگره فعالیت‌های خود را علیه احیای توافق هسته‌ای و تعلیق تحریم‌های ضد ایرانی توسط دولت بایدن تشدید کرده‌اند. بخشی از این اقدامات معطوف به معادلات داخلی آمریکاست، جایی که جمهوری‌خواهان قصد دارند بایدن و دموکرات‌ها را در انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره به چالش بکشند. از سوی دیگر، نمونه این بازی را در جریان تصویب برجام در کنگره آمریکا مشاهده کردیم.
در آن زمان نیز ۴۱ سناتور دموکرات موافقت خود را با این توافق اعلام کردند تا درنهایت، اوباما بتواند از قدرت وتوی خود در برابر مخالفت کنگره با برجام بهره‌مند شود.
درحال‌حاضر، اصل جدال کنگره و کاخ سفید بر سر توافق ، این است که جمهوری‌خواهان می‌گویند تضمین‌های لازم برای احیای برجام ( به‌عنوان یکی از پیش‌شرط‌های اساسی احیای توافق هسته‌ای ) باید از سوی کنگره و نه از سوی کاخ سفید تعیین شود زیرا این موارد، ماهیت الزام‌آور دارند.
به عبارت بهتر، جمهوری‌خواهان معتقدند که ارائه تضمین به ایران جهت احیای توافق هسته‌ای دولت بعدی یا دولت‌های بعدی ایالات‌متحده آمریکا را درگیر خواهد کرد و مانع از تصمیم‌گیری مستقل آن‌ها در قبال برجام خواهد شد.
صورت‌بندی جدال بایدن و جمهوری‌خواهان
اخیرا یک گروه ۲۰۰ نفری از نمایندگان جمهوری‌خواه کنگره با ارسال نامه‌ای به جو بایدن رئیس‌جمهور ایالات‌متحده با هشدار علیه یک توافق هسته‌ای دیگر با ایران تصریح کردند که بدون تأیید کنگره هرگونه توافق با ایران به همان سرنوشت توافق ۲۰۱۵ دولت باراک اوباما دچار خواهد شد که در دولت دونالد ترامپ لغو شد.
شبکه آمریکایی «فاکس‌نیوز» در این خصوص گزارش کرد، در نامه جمهوری‌خواهان خطاب به بایدن نوشته شده‌بود: «اگر بدون تأیید رسمی کنگره توافقی را با ایران امضا کنید، این توافق موقت و غیرالزام‌آور خواهد بود و به همان سرنوشت برجام دچار خواهد شد.»علی‌رغم پایبندی ایران به مفاد برجام دونالد ترامپ در اردیبهشت ۱۳۹۷ به‌صورت یکجانبه از توافق هسته‌ای ایران خارج شد و سیاست «فشار حداکثری» را علیه جمهوری اسلامی ایران در پیش گرفت.
حال که دولت جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا می‌گوید خواهان بازگشت به توافق هسته‌ای ایران است، جمهوری‌خواهان کنگره در هفته‌های اخیر تمام تلاش خود را به کار گرفته‌اند تا مانع از توافق شوند.این خبر در حالی منتشر شده است که حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در مصاحبه با روزنامه انگلیسی «فایننشال تایمز» تصریح کرد: ازآنجایی‌که پیش‌ازاین ایالات‌متحده با خروج از برجام تعهداتش را نقض کرده است، هم‌اکنون کنگره این کشور می‌بایست در خصوص تعهدات واشنگتن به برجام، یک «بیانیه سیاسی» صادر کند.
آیا جمهوری‌خواهان می‌توانند مانع از توافق شوند؟
سؤال اصلی اینجاست که آیا در صورت اراده سیاسی دولت بایدن، جمهوری‌خواهان می‌توانند مانع از اجرای توافق احتمالی شوند؟ پاسخ این سؤال مشخص است، درصورتی‌که حداقل ۶۷ سناتور آمریکایی ( از ۱۰۰ سناتور ) با برجام مخالف باشند می‌توانند جلوی اجرای آن را بگیرند اما در حال حاضر چنین عده‌ای در مجلس سنا مخالف احیای توافق هسته‌ای نیستند. فراتر از آن، رئیس‌جمهور در قانون اساسی آمریکا اختیارات ویژه‌ای دارد که می‌تواند جهت مواجهه با تصمیم کنگره به آن استناد کند.
جمهوری خواهان کنگره در نامه خود با مطرح کردن برخی درخواست‌های ایران تصریح کردند که ایران خواهان «تضمین» شده است که ایالات‌متحده تا زمان پایبندی ایران به مفاد برجام، دیگر تحریم‌هایی را علیه ایران وضع نکند و ادامه دادند که برخلاف توافق دولت اوباما، هر توافقی با ایران باید از تأیید کنگره برخوردار باشد.بااین‌حال، مشخص است که رئیس‌جمهور آمریکا قدرت مانور حقوقی بالاتری نسبت به کنگره دارد.
علی‌رغم این مسئله، جمهوری‌خواهان می‌توانند قطعا موانعی را در روند اجرایی شدن توافق هسته‌ای ایجاد کنند. البته این مانع‌تراشی‌ها صرفا مختص حزب جمهوری‌خواه نیست! دموکرات‌ها نیز در سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ میلادی، با تصویب تحریم‌های جدید علیه ایران و تمدید تحریم‌های گذشته، در این مسیر با جمهوری‌خواهان همراه شدند.
تصمیم سیاسی بایدن
توافق هسته‌ای، حتی اگر با وجود برخی تضمین‌ها احیا شود، ازآنجاکه به تصویب کنگره نرسیده و از حمایت دو سومی مجلس سنا و مجلس نمایندگان برخوردار نیست، در قوانین داخلی ایالات‌متحده حکم یک توافق پایدار و معاهده را پیدا نخواهد کرد. در این صورت، برجام به سندی تبدیل می‌شود که رئیس‌جمهور بعدی آمریکا می‌تواند تصمیم دیگری را درخصوص اجرا یا عدم اجرای آن بگیرد.
در این میان، مقامات آمریکایی اساسا برای قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز کمترین اهمیتی قائل نبوده و قوانین داخلی خود را ارجح بر تعهدات بین‌المللی می‌دانند، حتی اگر این تعهدات پشتوانه‌ای به نام قطعنامه رسمی سازمان ملل متحد را داشته باشد. واقعیت امر این است که اگر احیای برجام در گروی تصمیم کنگره آمریکا باشد، قطعا آنچه جمهوری‌خواهان و دموکرات‌های مجلس نمایندگان و سنا مورد تأیید قرار می‌دهند، موردپذیرش جمهوری اسلامی ایران و حتی کشورهایی مانند روسیه و چین نخواهد بود.
از سوی دیگر، اگر دولت بایدن حاضر به پذیرش شروط منطقی و حقوقی مطرح شده ازجمله رفع کلیه تحریم‌های ضد ایرانی مستقیم و غیرمستقیم مغایر با برجام، ارائه تضمین در خصوص آینده توافق هسته‌ای و تن دادن آمریکا به‌راستی‌آزمایی در پروسه بازگشت به برجام شود ، قطعا نمی‌توان از این توافق به‌مثابه توافقی پایدار نام برد! درصورتی‌که جمهوری خواهان در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۴ پیروز شوند و فردی مانند ترامپ در رأس معادلات سیاسی و اجرایی واشنگتن قرار گیرد، می‌تواند تمامی توافقات دولت فعلی آمریکا را ابطال کند.
این اتفاق در سال ۲۰۱۸ میلادی و در ماجرای خروج دولت ترامپ از برجام نیز رخ داد.
بدون شک این موضوع باید از سوی جمهوری اسلامی ایران و خصوصا دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی کشورمان مورد محاسبه قرار گیرد. در این میان، باید ضمن در نظر گرفتن امکان خروج دوباره دولت آمریکا از توافق هسته‌ای در آینده ، با کسب تضمین‌های لازم ، هزینه‌های این اقدام را برای کاخ سفید از اکنون افزایش داد.
منبع: رسالت
