در بسیاری از بیمارانی که با درد کمر، سیاتیک، درد پشت و پایین ران یا ضعف شدید عضلات پایین کمر مواجه اند، بیرون زدگی دیسک کمر تشخیص داده شده است. اعصاب اطراف ستون فقرات در مقایسه با درد و فشاری که از تغییر در موقعیت دیسک یا آسیب های فیزیکی به خود دیسک ناشی می شوند، حساس هستند و همین امر منجر به ایجاد درد خفیف تا شدید شود.
روش های درمان درد پا یا کمر به شدت بیرون زدگی دیسک کمر بستگی دارد، اما ارزیابی پزشکی زودهنگان به اطمینان از دستیابی به نتایج بهتر کمک می‌کند.
علائم بیرون زدگی دیسک کمر
علائم بیرون زدگی دیسک کمر به موقعیت دیسک در ستون فقرات بستگی دارد. بیرون زدگی دیسک کمر معمولا با درد در قسمت پایینی کمر و ران ها همراه است. گاهی یک دیسک کمر بیرون زده تنها می تواند درد، بی حسی و ضعف پا را ایجاد کند و بیمار درد کمر نداشته باشد. علائم شایع بیرون زدگی دیسک کمر عبارتند از:
- درد در هنگام سرفه و عطسه
- درد تیز و تیرکشیدن در پاها
- بی حسی
- ضعف عضلانی
توصیه هایی برای کاهش درد ناشی از بیرون زدگی دیسک کمر
در ادامه برخی روش های درمان فتق دیسک را با هم مرور می کنیم:
از بسته های گرم یا سرد استفاده کنید
می توانید درد خفیف یا متوسط ناشی از التهاب را با اعمال بسته های گرم یا سرد روی ناحیه دردناکی کاهش دهید. این کار می تواند درد موجود در ستون فقرات را کمتر کند.
مصرف دارو
برای درد خفیف تا متوسط ناشی از بیرون زدگی دیسک می توانید از داروهای بدون نسخه استفاده کنید و درد را تسکین دهید. آستامینوفن، ایبوپروفن و ناپروکسن از جمله محبوب ترین گزینه های مسکن بدون نیاز به نسخه است که می توانید مصرف کنید. داروها، تسکین موقتی درد را به همراه می آورند. به عنوان بخشی از روند درمان دیسک کمر، باید از قبل برای مصرف داروهای بدون نسخه با متخصص دیسک کمر مشورت کنید.
حالت درست ایستادن و نشستن را حفظ کنید
کاهش فشار وارده بر ستون فقرات می تواند به تسکین درد کمک کند. از فعالیت هایی که باعث وارد آمدن فشار بر ستون فقرات می شود، مانند پوشیدن کفش پاشنه بلند، نشستن یا ایستادن طولانی مدت و خوابیدن به شکم خودداری کنید. برای بلند کردن اجسام سنگین از زانوها و باسن ها (حالت اسکوات) استفاده کنید و پشتتان را صاف نگاه دارید. از خم شدن متوالی خودداری کنید. در هنگام نشستن یا ایستادن، حالت خوبی را انتخاب کنید.
وزن بدن
سعی کنید وزنتان را در حالت متناسب حفظ کنید. چربی اضافه، بخصوص در اطراف شکم، می تواند باعث کشش عضلات و استخوان های قسمت پایین کمر شود. به منظور بهبود پایداری ستون فقرات، تمرینات ورزشی برای تقویت عضلات مرکزی/شکمی را در دستور فعالیت هایتان قرار دهید. در یک روند ورزشی و فیزیکی مرتب قرار بگیرید و از یک رژیم غذایی مناسب با میوه های تازه، سبزیجات، پروتئین و کربوهیدرات های پیچیده بیشتر پیروی کنید.
تمرین ورزشی
تمرینات ورزشی و تمرینات کششی هستند که می تواند به کاهش درد ناشی از بیرون زدگی دیسک کمر کمک کند. یک فیزیوتراپ می تواند این تمرینات که باعث کاهش فشار وارده بر دیسک و بهبود تقویت و انعطاف عضلات پشت می شود را به شما آموزش دهد. با تقویت عضلات پشتتان، فشار روی دیسک و درد نیز بیش از پیش کاهش می یابد.
کی به دکتر مراجعه کنم؟
اگر با علائم بیرون زدگی دیسک کمر مانند درد پا، که در طول چند روز از بین نرفت باید به پزشک مراجعه کنید. اگر هرگونه ضعف پیشر رونده در پاها داشتید یا تغییری در مثانه یا روده خود حس کردید، باید بلافاصله به دنبال مراقبت های پزشکی باشید. پزشکتان یک معاینه را برای بررسی وجود ضعف عضلانی یا بی حسی ترتیب می دهد. وی احتمالا از شما بخواهد که به پشت بخوابید و پایتان را بلند کنید، که به آن تست پای صاف می گویند. اگر این حرکت با درد در پایتان همراه بود، نشانه ای قوی از وجود بیرون زدگی دیسک خواهد بود. معمولا از تصویربرداری اشعه ایکس برای ارزیابی استخوان ها استفاده می شود. تست تصویربرداری مانند ام آر ای نیز در تایید تشخیص می تواند مفید باشد.
درمان درد بیرون زدگی دیسک کمر
در ابتدای شروع درد، متخصص دیسک کمر شما شاید توصیه به گزینه درمان دیسک کمر بدون جراحی کند، که از جمله روش های درمان بدون جراحی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
تزریق اپیدورال استروئید در درمان دیسک کمر
معمولا زمانی از تزریق اپیدورال استروئید در درمان دیسک کمر استفاده می شود که دیگر اقدامات احتیاطی نتیجه مطلوبی به همراه نداشته باشند یا که این روش تلاشی خواهد بود برای به تعویق انداختن جراحی دیسک کمر. در این تزریق ها، مقدار کمی کورتیزون به کانال نخاعی وارد می شود. کورتیزون یک داروی ضدالتهال قوی است که می تواند التهاب عصب و درد ناشی از ریشه های عصبی آسیب دیده را کاهش دهد.
فیزیوتراپی در درمان دیسک کمر
فیزیوتراپی تخصصی برای دیسک کمر معمولا با هدف کمک به تسکین درد و التهال، بهبود حرکت و قدرت و کمک به دستیابی به فعالیت های روزانه به شکلی ساده تر و با توانایی بیشتر تجویز می شود. تمریناتی که در فیزیوتراپی انجام می شود بر بهبود قدرت ستون فقرات، هماهنگی و تحرک ستون فقرات است.
روش های دیگر درمان بدون جراحی دیسک کمر شامل اوزون تراپی، طب سوزنی و … می شود که همگی باید تحت نظر متخصص درد و مشورت با متخصص ستون فقرات و دیسک کمر صورت پذیرد.
درمان دیسک کمر توسط جراحی
خبر خوب این است که برای بیشتر بیماران با تشخیص و درمان مناسب، بیرون زدگی دیسک کمر بدون نیاز به جراحی قابل انجام است ممکن است. برای تعداد کمی که فشار وارد بر عصب همچنان زیاد باقی می ماند، روش های جراحی با تهاجم کم در حذف نشانه ها و برگشت افراد به زندگی فعال و کلیه فعالیت هایشان با موفقیت بسیار بالایی همراه بوده است.
هدف درمان دیسک کمر با جراحی، حذف ماده بیرون زده دیسک و رفع فشار آزار دهنده است. جراحی در صورتی در نظر گرفته می شود که درد غیرقابل تحمل و بدون توجه به روش های درمانی دیگر باقی بماند ضعف عضلانی پیش رونده و غیرقابل قبولی وحود داشته باشد، شواهدی از وجود فشار بر نخاع یا مشکلات مثانه و روده ای وجود داشته باشد.
آیا می توان از بیرون زدگی دیسک کمر جلوگیری کرد؟
برای جلوگیری از تجربه بیرون زدگی دیسک کمر، فرد باید:
- در بلند کردن، هل دادن، کشیدن یا اجرای هر فعالیتی که فشار بیش از حدی بر ستون فقرات وارد می کند، از فرم بدنی مناسبی استفاده کند.
- باید وزن خود را در سطح ایده آل حفظ کند. این به کاهش فشار وارده بر ستون فقرات کمک می کند.
- استعمال دخانیات را ترک کنید.
- درباره اشتغال خود با یک فیزیوتراپ صحبت کنید تا تحلیل از فعالیت های شغلیتان داشته باشد و پیشنهاداتی برای کاهش خطر ابتلا به آسیب ارائه نماید.
- عضلاتتان را قوی و منعطف نگاه دارید. برای حفظ تناسب اندامتان در سطحی مناسب در یک برنامه مرتب و فعالیت ورزشی حضور پیدا کنید.
برای پیشگیری از وقوع مجدد بیرون زدگی دیسک کمر، توصیه های بالا را به کار ببندید و:
- استفاده از حالت جدید بدنی و عادات حرکتی که از فیزیوتراپ آموخته اید را برای حفظ سلامت پشتتان ادامه دهید.
- برنامه تمرینات در خانه که فیزیوتراپ به شما آموزش داده را برای حفظ پیشرفت هایتان ادامه دهید.
- فعالیت و تناسب اندامتان را حفظ کنید.
