اگر متوجه شده‌اید که کمی علائم برفک دهان دارید، بهتر است سریع به آن رسیدگی کنید. برفک دهان، عارضه‌ای در دهان است که با رشد بیش از حد قارچ همراه است. برخی افراد علائم شدیدی دارند اما در برخی افراد خفیف است و از بین می‌رود. خوشبختانه این عارضه قابل درمان است و علت دچار شدن به آن هرچه باشد احتمالاً به‌صورت خانگی می‌توانید از آن خلاص شوید یا حداقل علائم آن را کاهش دهید.
ما در این مقاله درباره برفک دهان، علت بروز آن، نحوه درمان آن در خانه و نحوه پیشگیری از آن صحبت خواهیم کرد.
برفک دهان چیست؟
هنگامی که عفونت قارچی در دهان یا روی زبان شما رشد می‌کند برفک دهان ایجاد می‌شود که با کاندیدیای دهانی، کاندیدیای دهانی حلقی یا برفک تنها شناخته می‌شود. در واقع قارچ کاندیدیا آلبیکنز موجب برفک دهان می‌شود. به صورت طبیعی، مقدار بسیار کمی از این قارچ در دهان شما زندگی می‌کند، در واقع فلور نرمال دهان شما هستند، بدون اینکه آسیبی به دهان وارد کند.
برفک دهان یک عفونت خفیف است و به ندرت عوارض ایجاد می‌کند با این وجود برای افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند می‌تواند خطر ساز باشد.
به طور کلی وقتی این نوع قارچ به صورت کنترل نشده‌ای رشد می‌کند، می‌تواند عفونت دهانی ایجاد کند. همچنین این بیماری در نوزادان و کودکان نیز دیده می‌شود. دقت داشته باشید عفونت موجب برجستگی‌های سفید رنگ بر روی زبان یا قسمت داخل گونه‌ها می‌شود، که رشد قارچ‌ها با اولین درمان متوقف می‌شود. در نظر داشته باشید برفک دهان یک عفونت خفیف است و به ندرت عوارض ایجاد می‌کند با این وجود برای افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند می‌تواند خطر ساز باشد.
علائم برفک دهان
در مراحل اولیه‌ی برفک دهان ممکن است هیچ علامتی ایجاد نکند، با این وجود با گذشت زمان و رشد مداوم قارچ، هر کدام از علائم زیر ممکن است دیده شود:
- برجستگی‌های سفید رنگ روی زبان، لثه‌ها، لوزه‌ها و داخل گونه ها
- خونریزی مختصر به هنگام خراشیدگی برفک ها
- درد در محل برجستگی ها
- زخم و خشکی‌های گوشه‌ی لب و دهان
- مشکل در بلع
- مزه‌ی بد در دهان
- گاهی اوقات برفک دهان در نوزادان موجب علائم زیر می‌شود:
- مشکل در غدا خوردن
- نق زدن
- تحریک پذیری
دلایل برفک دهان در بزرگسالان
علل برفک دهان در بزرگسالان به شرح زیر است.
۱. روشهای درمان سرطان
روشهای درمان سرطان از جمله شیمی‌درمانی می‌توانند به غشای مخاطی دهان آسیب برسانند و منجر به عفونت‌های دهان شوند.
۲. استفاده از دندان مصنوعی
استفاده از دندان مصنوعی می‌تواند منجر به برفک دهان شود. هرچند هیچ تحقیق علمی در این زمینه وجود ندارد.
۳. بیماری‌ها
افراد مبتلا به بیماری‌هایی مانند ایدز و دیابت می‌توانند دچار برفک دهان شوند.
۴. استعمال دخانیات
استعمال دخانیات می‌تواند یکی از دلایل بروز برفک دهان باشد. هرچند مشخص نیست که استعمال دخانیات چطور می‌تواند رشد کاندیدا را افزایش دهد.
۵. مصرف بعضی از داروها
استفاده از بعضی داروها از جمله آنتی‌بیوتیک‌ها و کورتیکوستروئیدها ممکن است بروز برفک دهان را به دنبال داشته باشد. هرچند باید در نظر داشته باشید که تحقیقات علمی مشخصی در این زمینه وجود ندارد.
دلایل برفک دهان در نوزادان
علل برفک دهان در نوزادان در ادامه آورده شده است.
۱. مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها
احتمال ابتلا به برفک دهان در نوزادان زمانی که مادر برای مدت طولانی آنتی‌بیوتیک مصرف کرده است یا به نوزاد دوز بالایی از آنتی‌بیوتیک داده شده است، بیشتر می‌شود.
۲. ضعیف بودن سیستم ایمنی بدن
نوزادان سیستم ایمنی ضعیفی دارند و ممکن است بدنشان به‌راحتی توسط مخمرها عفونی شود و دچار برفک دهان شوند.
روشهای خانگی برای درمان برفک دهان
به غیر از داروها می‌توانید از مواد طبیعی برای درمان برفک دهان استفاده کنید. هرچند باید قبل از به کار بردن هر کدام از این روش‌ها با پزشک مشورت کنید تا مطمئن شوید مشکلی پیش نمی‌آید. در ادامه این مواد طبیعی را معرفی کرده‌ایم.
سرکه‌ی سیب
سرکه‌ی سیب به داشتن خواص ضدقارچی معروف است. مصرف روزانه‌ی سرکه‌ی سیب می‌تواند به مبارزه با عفونت‌های مخمری به وجود آورنده‌ی برفک دهان کمک کند.
مواد لازم
آب گرم: یک لیوان
سرکه‌ی سیب: یک قاشق غذاخوری
طرز استفاده
یک لیوان آب گرم بردارید و سرکه‌ی سیب را به آن اضافه کنید.
می‌توانید به این نوشیدنی مقداری عسل اضافه کنید. نوشیدنی را به‌آرامی میل کنید.
هر چند وقت یک بار؟
دو بار در روز این نوشیدنی را مصرف کنید.
روغن نارگیل
روغن نارگیل می‌تواند به درمان برفک دهان کمک کند. علت این موضوع این است که روغن ذکر شده خواص ضدقارچی دارد و ممکن است به از بین بردن قارچ مخمری کمک کند.
۳۶ کاربرد جالب روغن نارگیل؛ از آشپزی و خانه‌داری تا سلامت پوست و مو
مواد لازم
روغن نارگیل: به مقدار لازم
طرز استفاده
هر روز صبح با شکم خالی روغن نارگیل را غرغره کنید.
۱۰ تا ۱۵ دقیقه انجام این کار را ادامه دهید. سپس روغن را از دهانتان خارج کنید.
هر چند وقت یک بار؟
هر روز صبح ترفند بالا را به کار بگیرید تا از شر برفک دهان خود رها شوید.
ماست
ماست تولید پروبیوتیک‌ها در بدن را افزایش می‌دهد. بعضی از افراد باور دارند که پروبیوتیک‌ها ممکن است به شما در برطرف کردن عفونت‌های قارچی کمک کنند. هرچند به تحقیقات بیشتری در این زمینه نیاز است.
مواد لازم
ماست: یک قاشق غذاخوری
طرز استفاده
یک قاشق غذاخوری ماست را داخل دهان خود نگه دارید.
۵ دقیقه صبر کنید. سپس آن را ببلعید.
هر چند وقت یک بار؟
سه بار در روز این روش درمانی را به کار بگیرید.
جوش‌شیرین
جوش‌شیرین که به‌عنوان سدیم بی‌کربنات هم شناخته می‌شود، می‌تواند ترکیبات قارچی که باعث عفونت‌ها می‌شوند را از بین ببرد. این موضوع ممکن است به درمان برفک دهان کمک کنید. در نظر داشته باشید که باید تحقیقات بیشتری در این زمینه انجام شود.
مواد لازم
جوش‌شیرین: نصف قاشق غذاخوری
آب: یک لیوان
طرز استفاده
آب و جوش‌شیرین را با یکدیگر مخلوط کنید.
دهان خود را با این مخلوط بشویید.
هر چند وقت یک بار؟
دو تا سه بار در روز برای شستن دهان با مخلوط بالا کافی است.
روغن‌های اسانسی
روغن درخت چای یک ترکیب ضدعفونی‌کننده‌ی طبیعی به شمار می‌رود و خواص ضدالتهابی دارد.
روغن درخت چای ممکن است با قارچ‌های ایجادکننده‌ی برفک دهان مبارزه کند. همچنین می‌توانید به جای روغن درخت چای از روغن نعناع استفاده کنید. روغن نعناع خواص ضدمیکروبی، ضدقارچی و ضدباکتریایی دارد و ممکن است به درمان برفک دهان کمک کند.
مواد لازم
روغن درخت چای: دو قاشق غذاخوری
آب: دو قاشق غذاخوری
طرز استفاده
روغن درخت چای و آب را با یکدیگر ترکیب کنید.
اگر از روغن نعناع استفاده می‌کنید، دو تا سه قطره از آن را به آب اضافه کنید.
مخلوط را به مدت ۳۰ تا ۶۰ ثانیه در دهانتان غرغره کنید. سپس آن را از دهان خود خارج کنید.
هر چند وقت یک بار؟
۵ بار در روز ترفند بالا را به کار بگیرید تا بهترین نتیجه را به دست بیاورید.
سیر
سیر حاوی آلیسین است که یک ترکیب ضدقارچی، ضدویروسی و آنتی‌بیوتیکی به شمار می‌رود. سیر ممکن است در درمان علائم برفک دهان مفید باشد. هرچند تحقیقات بیشتری باید در این زمینه انجام شود.
مواد لازم
سیر خام: یک حبه
طرز استفاده
یک حبه سیر خام را به مدت ۲ تا ۳ دقیقه بجوید و بعد آن را ببلعید.
هر چند وقت یک بار؟
سه بار در روز برای استفاده از این روش درمانی کافی است.
آب نمک
نمک به‌طور طبیعی ضدقارچ است. این ترکیب ممکن است در مبارزه با قارچ‌ها اثربخش باشد.
مواد لازم
آب ولرم: یک لیوان
نمک: نصف قاشق غذاخوری
طرز استفاده
نمک را به آب ولرم اضافه کنید.
دهانتان را با این مخلوط بشویید.
هر چند وقت یک بار؟
می‌توانید سه بار در روز از این روش خانگی استفاده کنید.
آب کرن‌بری
آب کرن‌بری سرشار از مواد مغذی بوده و اسیدی است. این نوشیدنی یک محیط اسیدی در دهان ایجاد می‌کند و ممکن است بیشتر قارچ‌ها را از بین ببرد. نشان داده شده که پروآنتوسیانیدین‌های موجود در کرن‌بری مانع از رشد باکتری‌ها در دهان می‌شوند.
مواد لازم
آب کرن‌بری شیرین نشده: یک فنجان
طرز استفاده
اگر دچار برفک دهان هستید، یک فنجان آب کرن‌بری شیرین نشده بخورید.
هر چند وقت یک بار؟
یک تا دو بار در روز آب کرن‌بری بنوشید.
آب لیموترش
لیموترش سرشار از خواص ضدقارچی است و ممکن است به درمان برفک دهان کمک کند.
مواد لازم
لیموترش: نصف یک عدد
آب: یک لیوان
طرز استفاده
آب نصف یک عدد لیموترش را بگیرید و آن را به یک لیوان آب اضافه کنید.
مخلوط را بلافاصله نوش جان کنید.
هر چند وقت یک بار؟
دو تا سه بار در روز نوشیدنی بالا را مصرف کنید.
ویتامین C
ویتامین C یک آنتی‌اکسیدان طبیعی است و طبیعت اسیدی دارد. این ویتامین سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند و ممکن است به مبارزه با برفک دهان کمک کند. هرچند اطلاعات کافی در این زمینه وجود ندارد.
مواد لازم
کپسول ۱۰۰۰ میلی‌گرمی ویتامین C
طرز استفاده
کپسول ۱۰۰۰ میلی‌گرمی ویتامین C را دو بار در روز مصرف کنید. حتما قبل از به کار بردن این ترفند درمانی با پزشک مشورت کنید.
هر چند وقت یک بار؟
دو بار در روز برای مصرف کپسول ویتامین C کافی است.
نکته
برفک دهان ممکن است نتیجه‌ی کمبود ویتامین B3، آهن یا ویتامین D باشد. در چنین مواردی باید مکمل ویتامین‌ها و ماده‌ی معدنی ذکر شده را مصرف کنید.