انعطاف پذیری یعنی توانایی انطباق با محیط و یکی از مهارت های تفکر است که به استعداد فرد برای انطباق با موقعیت های جدید، بکارگیری و تغییر راهبردها، مشاهده و درک انواع چالش های موجود در زندگی و استفاده از راهکارهای مختلف اشاره دارد.
طرز فکر منعطف
انعطاف پذیری ذهن چیست؟ طرز فکر منعطف یا تفکر انعطاف‌پذیر به شما یاد میدهد که هیچ فردی برنده یا بازنده به دنیا نمیآید. بلکه این یک انتخاب است. اشخاص انتخاب میکنند که برنده یا بازنده باشند. همچنین کسی مجبور نیست برای برنده شدن یک راه خاص و مشخص را مانند بقیه افراد انتخاب نماید. به عبارت دیگر موضوع قرار گرفتن فرد باهوش در مقابل فردی با هوش کمتر نیست. بلکه موضوع این است بخواهیم یاد بگیریم و برنده باشیم.
علاوه بر این به چالش کشیدن طرز فکر به عنوان یک ابزاری برای رشد فکر و ذهن محسوب شده و به پیشرفت ما کمک میکند. وقتی کاری از نظر شما سخت است، این نشانه ضعف نیست. طرز تفکر انعطاف پذیر میگوید که به‌جای توهین به خود، با خودتان رفتاری سازنده داشته باشید. مثلاً اینکه من برای انجام این کار به تلاش بیشتری نیاز دارم. یا من هنوز به این موضوع دست نیافتهام؛ اما با تلاش به آن خواهم رسید.
به عنوان مثالی دیگر، به‌جای اینکه به خود بگوییم من به این موضوع دست نمییابم؛ متوجه این موضوع باشیم که در جهان هستی برای هر امری، علتی وجود دارد. هرکسی برای انتخابهایش آزاد است. پس تو استاد سرنوشت خودت هستی.
تعریف انعطاف پذیری در روانشناسی مفهومی کلی است و می‌تواند موارد متنوعی مثل انعطاف پذیری در محیط کار، انعطاف پذیری اجتماعی وانعطاف پذیری در زندگی شخصی و روابط را شامل شود. مثلا وقتی بتوانید بدون مشقت و مقاومت زیاد وظایف جدیدی را بر عهده بگیرید که در محیط کار به شما محول میشوند یا وقتی بتوانید با مسائلی مثل تغییر مدام شغل کنار بیایید، می‌توان گفت که شما در محیط کارتان فردی انعطاف‌پذیر هستید.
چگونه می‌توان طرز فکر منعطف را در خود پرورش داد؟
طرز فکر منعطف، فرد را برای رشد کردن تشویق می‌نماید. بنابراین این نوع طرز فکر بهترین گزینه برای رسیدن به اهداف و بهبود مهارت انعطاف پذیری است. اگر هنوز به علائق و آرزوهایتان دست نیافتهاید، به سادگی و با پرورش طرز فکر منعطف در کنار تلاش و پشتکار به تمامی آنها می‌رسید.
در ادامه گامهایی برای پرورش فکر منعطف و افزایش مهارت انعطاف پذیری در زندگی را در اختیار شما قرار میدهیم:
هوشیاری احساسی
هوشیاری احساسی و عاطفی در برابر تاثیر تخریب بعضی احساسات از فرد محافظت می کند. به جای اینکه کورکورانه به احساسات خود آسیب برسانید تشخیص دهید چه حسی دارید. با تسلط بر احساسات مراقب باشید از تعادل خارج نشوید و تنش بی جا ایجاد نشود.
خودتان را باور داشته باشید
به خود و تواناییهایتان ایمان و باور داشته باشید و پتانسیل خود را برای رسیدن به اهدافتان افزایش دهید.
چالشها را بپذیرید
از چالشها به عنوان ابزاری برای ارتقا و بهتر شدن خود استفاده نمایید.
سخت‌کوش باشید
به‌جای اینکه ناامید شوید، سخت‌کوش باشید. این خصلت برای استفاده کامل از ظرفیت وجودی‌تان لازم است.
از انتقاد دیگران درس بگیرید
شنیدن انتقاد ساده و آسان نیست، اما حائز اهمیت است. اگر انتقاد سازنده باشد، شما با یافتن ارزش و درس نهفته در آن به رشد و شکوفایی خود و در عین حال افزایش مهارت انعطاف پذیری کمک خواهید کرد.
خوش بینی
خوش بینی به شما کمک می کند تا انتخاب های مثبت را در مسائل ببینید. در مواقع دشوار به جای تصور بدترین ها با خوش بینی واقع بینانه ای که دارید رویدادها را برای خود تفسیر کنید.
از موفقیت دیگران الهام بگیرید
به‌جای حسادت به موفقیت دیگران، از آن به عنوان موضوعی الهام‌بخش برای خود استفاده نمایید. جنبه مثبت این موضوع را در نظر بگیرید و به دنبال فرصت برای موفقیت خودتان باشید.
ذهنیت کمربند سفید
شما میتوانید تلاش کنید از هرکسی، در هرجایی و در هرزمانی درس بگیرید.
حس به هدف رسیدن را پرورش دهید
با “چرا” شروع کن. “چگونه” بعداً خواهد آمد.
قهرمان شدن خود را باور کنید
به دنبال افرادی باشید که به عنوان قهرمان از آنها الهام بگیرید. با استفاده از این موضوع، برای رسیدن به اهداف و بالاتر بردن سطح خود تلاش نموده و انگیزه بگیرید.
میزان خودآگاهی‌تان را توسعه ببخشید
میزان خودآگاهی‌تان را افزایش دهید. در اصل شما فقط به همان اندازه پتانسیل دارید، که به خودتان اجازه میدهید داشته باشید. با ظرفیتی که در تصور خودتان است، پیشرفت می‌کنید.
فواید انعطاف پذیری
افراد منعطف به راحتی قادر هستند به خود متکی باشند و خود را با شرایط جدید منطبق سازند.
افراد منعطف به راحتی قادر به انتقال از یک موقعیت زمانی یا مکانی به موقعیت جدید هستند.
این افراد وقتی در صف انتظار هستند می توانند تا رسیدن نوبت خود صبر کنند و هرگز عجله نمی کنند و زمان را به خوبی مدیریت می کنند.
افراد منعطف وقتی در یک مسابقه یا امتحان شکست می خورند به راحتی قادر به کنار آمدن با احساس نا امیدی خود هستند.
این افراد توانایی دیدن و درک نظرات دیگران نسبت به یک موقعیت را دارند.
افرادی که انعطاف پذیری اندکی دارند
در موقعیت های جدید و متفاوت و با تغییرات جدید در شرایط عادی زندگی با مشکلات زیادی مواجه می شوند و در شرایط دشوار مستأصل میشوند.
در موقعیت های جدید تصمیم های نامناسب اتخاذ می کنند و به زودی عصبانی می شوند.
افراد غیر منعطف هنگامی که انتقاد دریافت میکنند عصبانی و نا امید می شوند و به هیچ وجه تحمل توهین را ندارند.
افراد غیر منعطف در درک توقعات متفاوت دیگران مشکل دارند.
این افراد دوست دارند کارها را مشابه روال قبلی که بلد هستند ،انجام دهند.
و به راحتی نمی توانند در برنامه های زندگی خود تغییرات مناسب ایجاد کنند.
