نگاهی ساده به مفهوم ارز و بازار ارز

به گزارش سایت خبری پرسون، واژه "‌ارز" ‌در بانکداری بین‌المللی به معنای پول خارجی است که گاهی صفت «خارجی» ‌را نیز به آن افزوده و به صورت "ارز خارجی" ‌به کار می‏برند تا وجه تمایز آن را با پول ملی یا پول رایج در داخل یک کشور معلوم کنند.

واژه "سعر" ‌نیز به معنای ارز است که در فارسی بیشتر به صیغه جمع یعنی اسعار به معنای پول‌های بیگانه کاربرد دارد. به کار بردن ترکیب "اسعار خارجی"‌ نیز در فارسی معمول است.

اگر در تمام نقاط جهان و کشورها فقط یک نوع پول رایج بود مبحثی تحت عنوان "ارز" ‌محلی از اعراب نمی‏یافت. اما در حال حاضر تقریباً تمامی کشورها در جهان که دارای هویت ملی و استقلال سیاسی هستند، پولی مخصوص به خودشان ایجاد کرده‏اند، چنانچه در داخل مرزهای جغرافیایی شان و حتی گاهی بیرون از این مرزها، دارای قدرت پرداخت و یا به اصطلاح دارای "قدرت ابراء" قانونی است .

بنابراین، امروزه نحوه مبادله پول‌های کشورهای مختلف و قواعد و مقررات حاکم بر این تبدیل و تبادلات یکی از مباحث مهم در روابط مالی و پولی بین‌المللی و نیز عنصر پراهمیتی در داد و ستد میان کشورهاست.
نکته ای که در تعریف ارز باید مورد توجه باشد این است که ارز تنها منحصر به اسکناس منتشر شده به وسیله بانک‌های مرکزی کشورها نیست، بلکه این اصطلاح اسنادی از قبیل چک، سفته و برات را هم که برای پرداخت‌های بین المللی به کار می‌روند را شامل می‌شود.

به عبارت دیگر، در کشورهایی که پول آنها در بازارهای بین‌المللی قابل تبدیل نیست میزان ارزی که هر بانک نگهداری می‌کند؛ عبارت است از مسکوکات و اسکناس‌های بیگانه، موجودی آن بانک نزد بانک‌های خارجی وکلیه دارائی‌هایی که سریع قابل نقدشدن و یا تبدیل به پول خارجی می‌باشد.

نرخ ارز

اگر روزی یک پول بین‌المللی به وجود آید که کلیه پرداخت‌های خارجی با آن صورت گیرد، اساساً بحث درباره نرخ ارز چندان ضرورتی نداشت. اما به دلیل این که هر کشوری برای خودش پول ملی ویژه‌ای تهیه کرده که احیاناً‌ در خارج از مرزهای آن کشور"قدرت ابراء" قانونی ندارد، لذا پرداخت‌های بین‌المللی بسیاری از کشورها باید به پولی غیر از پول ملی آنها صورت گیرد و بدهکاران این کشورها به خارج، در مقابل مسأله تبدیل پول ملی به پول بیگانه و به عبارت روشن‌تر، در مقابل مساله نرخ ارز قرار دارند.

رابطه برابری پول ملی و یا ارزش پول ملی درمقابل پول‌های بیگانه (اسعار) را نرخ ارز Exchang ‌‌Rate می‌گویند. واژه "صرف" در لغت به معنای برگرداندن و در اصطلاح به معنای تبدیل کردن پولی به پول دیگر و "صراف" کسی است که به این حرفه اشتغال دارد.

رشد و توسعه اقتصاد بین الملل مدیون استفاده از ابزارهای ایجاد شده به خصوص ارز است. به طوری که امروزه مبادلات ارزی و نقل و انتقالات آن، پایه و اساس تجارت بین الملل محسوب می‌شود. شاید به جرأت بتوان گفت، بازار ارز تنها بازاری در سطح جهان است که در آن شب و روز و تعطیلی معنا و مفهومی ندارد، زیرا به دلیل جهانی بودن نرخ آن و وجود نوسانات، در هر لحظه خرید و فروش صورت می‌گیرد. یکی به دلیل ترس از کاهش نرخ ارز آن را می‌فروشد و دیگری به امید افزایش و تقویت نرخ ارز در آینده، آن را می‌خرد.

این چرخه باعث شده تا ارز جایگاه خود را در بازار پولی نه تنها تثبیت، بلکه روز به روز گسترش دهد و به کارگیری پول‌های بیگانه در کشورهای دیگر افزایش یابد. از آنجایی که بانک‌ها از بزرگترین مؤسسات شرکت کننده در بازار ارز محسوب می شوند، فراگیری مقررات حاکم بر این بازار ضروری به نظر می‌رسد.