سایت زباله سراوان و قد کشیدن هر روزه این محل دپوی زباله و جاخوش کردن آن در پیشانی سرسبز گیلان، زخمی همیشه تازه است که چهره ای دردناک بر گردشگری استان گذاشته است.
به گزارش سایت خبری پرسون از گیلان، انباشت زباله در سالیان اخیر معضل بزرگی برای جامعه بشری شده که همواره مسئولان سعی در حل این مشکل دارند اما این بحران در گیلان و به خصوص در رشت با توجه به محیط زیست شکننده و حساس آن همچنان پابرجاست که سایت زباله سراوان و قد کشیدن هر روزه این محل دپوی زباله، گواه زنده بودن این بحران چندین دهه‌ای می‌باشد.
جاخوش کردن زباله آن هم در پیشانی سرسبز استان گیلان زخمی همیشه تازه است که طی سالهای اخیر با افزایش پنج برابری اعتبارات دولت در حوزه پسماند و همچنین همراهی مردم فصل تازه‌ای برای حل این بحران قدیمی گشوده شده است.
از سوی دیگر پروژه تولید پسماند به عنوان باقیمانده کالای مصرفی، امری اجتناب ناپذیر در زندگی امروزی بشر است، اما متاسفانه افزایش جمعیت در کنار ترویج، گسترش و عمیق شدن مصرف گرایی به افزایش حجم آن دامن می زند که در کنار بی‌توجهی به محیط‌زیست و مسئولیت های مدنی، تاکنون نتیجه ای جز رهاسازی و انباشت زباله در دامان طبیعت نداشته است.
با توجه به اینکه استان گیلان در شمال ایران با مواهب و نعمت های زیبای خدادادی نظیر دریا، جنگل و مناطق و مناظر کوهپایه‌ای و جلگه‌ای، از دیرباز به عنوان یکی از مقاصد مهم گردشگران و مسافران داخلی و خارجی شناخته شده است، شکل‌گیری کوهی از زباله همچون سراوان چهره ای دردناک بر گردشگری این استان گذاشته است.
هم اینک بر اساس آمارهای ارایه شده، روزانه نزدیک به ۲ هزار تُن زباله در مناطق شهری و روستایی گیلان تولید می‌شود و در این میان بیشترین تولید زباله در روز، مربوط به کلانشهر رشت است که در ایام نوروز با ورود مسافران وگردشگران به گیلان حدود ۲۵۰ تن زباله به میزان تولید زباله این استان در روز افزوده می شود.
منطقه سراوان در ۱۷ کیلومتری رشت با محیطی جنگلی و در جوار جنگل‌های هیرکانی میزبان دپو و دفن زباله رشت و چند شهرستان دیگر است که امروزه کوه زباله آن به ارتفاع بیش از ۷۰ متری رسیده است و بیش از سه دهه هر روز تا یکهزار تن زباله شهرنشینان و روستانشینان را در دل خود جای داده است.
در سایر نقاط گیلان نیز زباله در حساس‌ترین مناطق از حاشیه تالاب گرفته تا ساحل دریا و حاشیه رودخانه ها و مناطق جنگلی و در ارتباط با آبهای زیرزمینی دفع می شود که معضلات زیست محیطی و بهداشتی بسیاری را برای مردم بوجود می آورد.
نیروگاه زباله سوز رشت
ساخت نیروگاه زباله سوز همواره به عنوان یکی از مهم ترین راه حل‌های بلند مدت مدیریت زباله در دنیا شناخته می شود که علاوه بر حل مشکل زباله می تواند به عنوان منبعی برای ایجاد ارزش افزوده از پسماند باشد. رشت نیز چندی سالی است که با پروژه ساخت نیروگاه زباله سوز آشنایی دارد.
نیروگاه ۶۰۰ تنی زباله سوز رشت که قرارداد احداث آن در سال ۱۳۹۲ توسط شهرداری رشت منعقد شد، تاکنون کمتر از ۲۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته و این درحالی است که در این نیروگاه، قابلیت تولید ۳۸ هزار مگاوات برق در سال نیز پیش‌بینی شده است.
کل اعتبار پیش‌بینی شده برای احداث نیروگاه زباله سوز در قرارداد سال ۱۳۹۲، حدود ۴۰ میلیون دلار بوده که شهرداری رشت ابتدا باید ۲۵ درصد پیش پرداخت برای خرید تجهیزات تزریق می‌کرد که تا کنون ۱۸.۵ درصد آن تزریق شده است. با وجود اینکه قرارداد ساخت این نیروگاه از سال ۹۲ منعقد شده بود اما به دلیل بعضی از مشکلات همچون معرض‌های محلی، کار ساخت آن متوقف شده بود اما از سال گذشته، فعالیت اجرایی آن آغاز شد.
شهرداری متعهد به ساخت زباله سوز است
شهردار رشت چندی پیش در دیدار با اعضای شورای اسلامی و نمایندگانی از مردم سراوان و بخشدار سنگر که جلسه آن در محل کارخانه کود آلی رشت برگزار شد، اظهار داشت: روزانه حدود یکهزار و ۱۰۰ تن زباله به سراوان منتقل می‌شود که از این مقدار زباله حدود ۵۰۰ تن متعلق به شهر رشت و مابقی متعلق به سایر شهرها و روستاهای اطراف است.
سیدمحمد احمدی افزود: راه‌اندازی دستگاه زباله‌سوز، افزایش ظرفیت کارخانه کودآلی و بهره‌برداری از تصفیه خانه شیرابه، مطالبه عموم مردم به ویژه ساکنان منطقه سراوان است و همه متعهد به اجرایی کردن آن هستیم.
وی به پروژه های تعریف شده شهرداری در مدیریت و ساماندهی پسماند اشاره و بیان کرد: با اجرای این پروژه‌ها که نیازمند کمک نمایندگان مجلس، مسئولان و دولت در تامین منابع مالی است، می‌توان ۵۵۰ تن زباله روزانه را مدیریت و ساماندهی کرد.
نبایدها و ناچاری‌ها بر گریبان زباله گیلان
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند گیلان اظهار داشت: هم اینک ۲۶ محل دفن زباله در گیلان وجود دارد که از این تعداد، هشت مکان رسمی و قطعی است و همچنین سایر مکان ها غیر رسمی هستند.
پویا شهشهانی افزود: شهرستان‌های بندرآستارا، تالش، سراوان رشت، آستانه اشرفیه، لاهیجان، لنگرود، بندرانزلی و منجیل دارای محل دفن زباله رسمی و قطعی در گیلان هستند و ۱۸ مورد نیز در سایر مناطق محل دفن غیررسمی زباله وجود دارد.
وی ادامه داد: البته اعتقاد داریم که مکان‌های دفن زباله غیررسمی در گیلان نباید فعالیت کنند چون مشکلاتی را به وجود می‌آورند اما بناچارهم اینک از این محل‌ها استفاده می‌شود اما با راه اندازی نیروگاه زباله سوز ۶۰۰ تنی رشت و همچنین به بهره برداری رسیدن چند پروژه تبدیل زباله به کودآلی، این مشکل برطرف می‌شود.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند استان گیلان بیان کرد: البته طرح بهسازی محل دفن زباله در شهرستان های رشت، بندرآستارا، منجیل و آستانه اشرفیه تهیه شده و فاز دوم آن نیز با اعتباری بالغ بر ۵۰۰ میلیاد تومان به مناقصه رفته است.
شهشهانی اضافه کرد: البته پروژه شهرستان لاهیجان به مناقصه گذاشته شد و هم اینک نیز ۲۲ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و همچنین پروژه های آستانه اشرفیه و بندرآستارا که بیشتر پوشش محل دفن انجام می شود، در حال پیگیری است.
وی خاطرنشان کرد: پروژه بهسازی در بندرآستارا در ۱۴ هکتار است که این منطقه به صورت دشت می باشد و باید روی آن را به ضخامت کافی بپوشانیم اما کار در محل دفن زباله در لاهیجان متقاوت ات چون این مکان به حالت کوه است و به یک دره منتهی می شود که باید شیب این منطقه را ملایم کرد.
مدیرعامل سازملن مدیریت پسماند گیلان اظهار کرد: همچنین پس از این امر، باید روی محل دفن زباله ها را، به صورت پشته‌های خاک بپوشانیم و زهکشی نیز انجام شود تا آب باران با شیرابه‌های زباله مخلوط نشود و البته این پروژه ها بسیار سنگین است اما رضایت عمومی را به دنبال خواهد داشت و مخاطرات نیز خیلی کاهش یافته ولی برای سرعت دادن به این پروژه ها، اعتبارت نیاز است.
وی ادامه داد: در محل دفن باله در رشت نیز ۲۴ حلقه چاه زده ایم تا گازهای حاصل از انباشت زباله، تخلیه شود تا امکان انفجار و آتش سوزی از بین برود و این احتمالات را از بین ببریم که این چاه‌ها به عمق ۲۰ متر و به عرض یک متر حفر شده تا حجم گاز تولید شده، از محل این چاه‌ها دفن شود.
ریشه کنی مشکل زباله با راه اندازی نیروگاه زباله سوز و کارخانه های کمپوست
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند گیلان در ادامه به راه اندازی نیروگاه زباله سوز ۶۰۰ تنی رشت و همچنین کارخانه کمپوست اشاره و بیان کرد: با راه اندازی کارخانه کمپوست در شهرهای گیلان و همچنین بهره برداری از نیروگاه زباله سوز ۶۰۰ تنی رشت، مشکل زباله در گیلان برطرف و مکان‌های محل دفن زباله تعطیل می‌شود.
وی اضافه کرد: هم اکنون روزانه حدود یکهزار و ۷۰۰ تن زباله در استان دفن می‌شود و اگر کار کارخانه‌های کمپوست در شهرهای گیلان به اتمام برسد، حدود ۶۵۰ الی ۷۰۰ تن از حجم زباله کاهش می‌یابد و از سوی دیگر هم اینک حدود ۳۰۰ تن زباله در کارخانه های موجود به کمپوست تبدیل می‌شود.
شهشهانی خاطرنشان کرد: از سوی دیگر با راه اندازی نیروگاه زباله سوز رشت نیز، ۶۰۰ تن زباله در این نیروگاه به کودآلی تبدیل و یا سوزانده می شود که با این وجود، مشکل زباله در گیلان برای همیشه خاتمه می‌یابد.
وی به ساخت نیروگاه زباله سوز ۶۰۰ تنی رشت نیز اشاره کرد و گفت: هم اینک این پروژه در حال آماده سازی است و امیدواریم که با تخصیص به موقع اعتبارات، هرچه زودتر این پروژه به اتمام رسیده و این نیروگاه که بزرگترین نوع خود در کشور محسوب می‌شود، فعالیتش آغاز شود.
وی به تلاش مسئولان گیلان به پروژه های دفن زباله نیز اشاره و اظهار کرد: طی سال های ۹۸ و ۹۹ پیگیری‌های زیادی از سوی مسئولان استانی، نمایندگان مردم شهرهای گیلان در مجلس شورای اسلامی و همچنین استانداری گیلان انجام شد که طی دو سه سال اخیر، با توجه به وجود تحریم های سنگین ، ۱۹۰ میلیارد تومان اعتبار بابت پروژه های دفن زباله به گیلان اختصاص یافت.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند گیلان خاطرنشان کرد: کار کارخانه کمپوست لنگرود تا پایان امسال به بهره برداری می رسد، قرارداد رودسر نیز بسته شده و تالش هم که مشغول به کار بود اما به دلیل بعضی از مشکلات کار در این منطقه متوقف شده اما تا چند هفته دیگر دوباره این کارخانه راه اندازی می شود.
بزرگترین نیروگاه زباله سوز کشور مشکل زباله گیلان را برطرف می کند
همچنین مدیرعامل شرکت کودآلی گیلان نیز در خصوص راه ندازی نیروگاه ۶۰۰ تنی زباله سوز رشت اظهار کرد: با راه اندازی این نیروگاه و همچنین به بهره برداری رسیدن ۲ پروژه افزایش ظرفیت تبدیل زباله به کود آلی، مکان دفن زباله در سراوان تعطیل خواهد شد.
سعید بشری افزود: با وجود اینکه ظرفیت نیروگاه زباله سوز رشت سه برابر نیروگاه‌های مشابه در تهران و مازندران است و همچنین به بهره برداری رسیدن ۲ پروژه افزایش تولید زباله به کود آلی، به طور کلی منطقه دفن زباله سراوان تعطیل خواهد شد و این مشکل برای همیشه ریشه کن می‌شود.
وی ادامه داد: نیروگاه زباله سوز ۶۰۰ تنی رشت هم زباله تر و هم «ریجکت» را می‌سوزاند و کار تفکیک و شیرابه زباله‌ها گرفته می‌شود تا به سفره‌های زیرزمینی نیز آسیب وارد نمی‌شود و زباله‌ها به کود، مواد بازیافت تولید و مابقی نیز به برق تبدیل می شوند.
مدیرعامل شرکت کود آلی گیلان افزود: این پروژه در ۲ بخش ساختمان ها و تجهیزات در حال احداث و ساخت می‌باشد که در بخش ساختمانها حدود ۱۳ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و برای تکمیل این بخش، ۳۰۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز است.
وی بیان کرد: همچنین در بخش تجهیزات که به طور عمده این تجهیزات از کشور چین وارد می شود، ۱۳ درصد پیشرفت فیزیکی دارد که این بخش نیز برای اینکه به اتمام و به بهره‌برداری برسد نیازمند اعتباری بالغ بر ۲۰ میلیون دلار است.
بشری اضافه کرد: با توجه به روندی را که شاهدیم و همچنین اگر اعتبارات این طرح به موقع تامین شود، اواخر سال آینده شاهد راه اندازی اولیه نیروگاه ۶۰۰ تنی زباله سوز رشت خواهیم بود که در این بخش، زباله‌ها تفکیک و زباله‌های آلی به کود تولید می‌شوند.
وی خاطرنشان کرد: همچنین پیش بینی می‌شود که تا اواسط سال ۱۴۰۲ این طرح به طور کلی تکمیل و راه اندازی شود که در این بخش نیز، زباله های غیربازیافت سوزانده و از حرارت سوزاندن این زباله ها، برق تولید می شود که البته این در شرایطی است که اعتبارت این طرح به موقع اختصاص یابد.
به طور حتم راه اندازی نیروگاه زباله سوز ۶۰۰ تنی رشت می‌تواند نقش بسزا و تاثیرگذاری در کاهش زباله در مرکز گیلان داشته باشد اما راه اندازی این نیروگاه زباله سوز حداقل چند سال زمان می‌برد چون این طرح نیازمند بودجه ملی است.
مردم گیلان امیدوارند که کار ساخت این پروژه سرعت بیشتری گرفته و به زودی شاهد راه اندازی زباله سوز ۶۰۰ تنی رشت باشند. البته این امر یک همت جدی را می‌طلبد و باید همه مسئولان ارشد استان گیلان و همچنین نمایندگان مردم شهرهای مختلف گیلان در مجلس شورای اسلامی، در این قضیه ورود جدی‌تری داشته و با جذب اعتبارات مناسب، برای همیشه مشکل زباله در گیلان برطرف شود.
منبع: ایرنا
