به گزارش سایت خبری پرسون، حمزه نوذری نوشت: در هر کنش متقابلی، ارتباطات کلامی و غیرکلامی وجود دارد که تسهیلکننده ارتباط هستند و معنا را منتقل میکنند. در هر رابطه متقابلی مانند رابطه دو دوست، استاد و شاگرد، معلم و دانشآموز، زن و شوهر، والدین و فرزندان عناصر مهمی وجود دارد که بیتوجهی به آنها کنش متقابل را خدشهدار میکند. برای تحلیل مناظرات کاندیداهای ریاستجمهوری میتوان آن را به مثابه یک کنش متقابل اجتماعی در نظر گرفت. رابطه کلامی کاندیداها نشان داد که کنش متقابل خدشهدار نامی است که میتوان بر این مناظرات گذاشت.
یکی از اصول کلامی در کنش متقابل اجتماعی گوشدادن فعال و دقیق است. شنیدن عقاید، نظرات، احساسات و خواستهای فرد مقابل یکی از مهمترین اصول هر رابطه متقابل اجتماعی است. بدون گوشدادن دقیق، رابطه اجتماعی شکل مناسب و مؤثری به خود نمیگیرد و سوءتفاهم را افزایش میدهد. والدین و فرزندان بدون گوشدادن دقیق به نظرات و خواستهای همدیگر نمیتوانند رابطه مناسبی داشته باشند. استادان در کلاس درس دانشگاه، از اینکه دانشجویان شنونده خوبی نیستند، گله دارند و برعکس. برنامه مناظرات نشان داد که کاندیداها مهارت شنیدن ندارند. آنها میشنوند که سریع پاسخ بدهند درحالیکه گوشدادن در وهله اول، برای فهم است و در مرحله بعد برای پاسخدادن. عنصر مهم دیگری که در هر کنش متقابلی وجود دارد، پرسش و پاسخ است.
لازمه پاسخ به پرسش، فهم دقیق سؤال است. در مناظرات کاندیداها دیدیم که اغلب آنها مهارت و توانایی لازم برای پاسخ به سؤالات را ندارند و بیشتر علاقهمند هستند فرضیات و نگرشهای خود را بدون توجه به خواست طرف مقابل بیان کنند. تصور کنیم در رابطه متقابل بین دانشآموز و معلم، دانشجو و استاد، کارمند و رئیس، بدون توجه به سؤال و خواست یک طرف، طرف دیگر دیدگاههای کلی و غیرمرتبط بیان کند یا در پاسخ کنایه و طعنه بزند. مناظرات نشان داد کاندیداها فقط مهارت سخنرانی و کلیگویی دارند و کمتر اهل شنیدن و گفتوگوکردن هستند. چگونه فردی خود را اصولگرا یا اصلاحطلب میداند درحالیکه مهارتهای اولیه رابطه متقابل را ندارد. چگونه وقتی در یک جمع هفتنفره، که همگی از مسئولان ارشد کشور بوده و هستند و با هم آشنایی کامل دارند، نمیتوانند ارتباط کلامی مناسبی داشته باشند و به سؤالات پاسخ دهند، میتوانند نظرات و خواست گروههای مختلف اجتماعی و میلیونها نفر را بشنوند.
علاوه بر این، مناظرات ما را به این نتیجه رساند که بسیاری از جلسات تصمیمگیری و تصمیمسازی که در سطح کلان کشور برگزار میشود، به تعارف میگذرد و بحثهای جدی در آنها صورت نمیگیرد. همه شرکتکنندگان در مناظره پست و مقام مهمی در کشور داشته و دارند و درخصوص مباحث کلان کشور جلسات متعددی با هم برگزار میکنند اما محتوای سخن آنها نشان داد که جای مباحث جدی در جلساتشان خالی است. هدف از برگزاری جلسات رسیدن به توافق و اجماع است، درحالیکه مناظرات نشان داد جلسات مسئولان ارشد حداقلها را هم محقق نکرده است و مدیران ارشد به هر دلیلی نتوانستهاند نظرات مخالف خود را در جلسات بیان کنند. کاندیدای ریاستجمهوری که مهارتهای ارتباطی مانند شنیدن و گوشدادن فعالانه را ندارد، چگونه میتواند دانش، هوش و ابتکار شهروندان را برای اداره کشور به کار گیرد.
لازمه ساماندادن به جامعه و اقتصاد شنیدن، فهم و درک منافع، راهبردها و راهحلهای گروههای مختلف اجتماعی در جامعه متکثر ایران است. انواع و اقسام خواستها و جنبشهای زیستمحیطی تا جنبشهای کارگری، جنبشهای زنان و فرودستها واقعیتهای جدیدی هستند که باید شنیده و درک شوند. باید اجازه داد جامعه مدنی از تعامل با دولت نوآوریهایی برای برونرفت از معضلات به دست دهد. نیازمند کاندیداها و گفتمانهایی هستیم که اختلاف نظرها و منازعات را نه از میان بردارند، بلکه از آنتاگونیسم (دوست/ دشمنی) آنها بکاهند. نهایت اینکه اقتصاد و توسعه کشور مجموعهای از رویههای خنثی و اقدامات فنی نیست، نمیتوان اقتصاد و توسعه را به ابعاد فنی مانند چطور تولید کنیم یا چگونه مصرف کنیم، تقلیل داد بلکه باید به دنبال رویههای جدیدی از آزادی و برابری باشیم. ما از اقتصاد و توسعهای دموکراتیک سخن میگوییم که امکان توسعه دیدگاهها، ایدهها و استراتژیهای مختلف را درون خودش بازیابی و تجدید کند و همواره به روی معانی و استراتژیهای جدید گشوده باشد. با این کار هم گروههای مختلف اجتماعی به رسمیت شناخته میشوند و هم میتوان به مساواتطلبی اندیشید.
توجه: مطلب مندرج صرفا دیدگاه نویسنده است و رسانه پرسون در قبال آن هیچ موضعی ندارد.
منبع: شرق