به گزارش سایت خبری پرسون، وزیر امور خارجه به سفر‌های خارجی قبل از کرونا اشاره کرد و گفت: عموما با هیأت‌های اقتصادی سفر می‌کردم، تقریبا بیش از یک سوم همراهان بنده از شرکت‌های دانش بنیان بودند، تقریبا بیشترین میزان توفیق در انعقاد قرارداد، توسط شرکت‌های دانش بنیان بود. شرکت‌های بزرگی همراه م می‌آمدند، ولی یک شرکت کوچک خیلی بیشتر شانس داشت قرارداد منعقد کند تا یک شرکت عظیم حتی صنعتی و این یک ویژگی بسیار مهم و قابل توجه شرکت‌های دانش بنیان است.
ظریف به تلاشی که وزارت علوم و معاونت علم و فناوری ریاست جمهوری انجام داده اشاره کرد و افزود: این زمینه را برای جوانان فراهم کرده که استعداد‌های خود را تبدیل به اشتغال و تولید و کار کنند.
رئیس دستگاه دیپلماسی گفت: اگر زنجیرهای تحریم و فشار اقتصادی را از دست و پای این کشور ببریم، ایران می‌تواند قطب علم و فناوری در خیلی از حوزه‌ها در منطقه باشد.
* هدف برجام این بود که این بار را از روی معیشت مردم برداریم
وی با بیان اینکه توان بسیار عظیمی برای کشور در حوزه‌های مختلف است، خاطرنشان کرد: سیاست ما در وزارت امور خارجه این است که در خدمت اقتصاد کشور باشیم. هدف اول ما این بود سیاست خارجی باری بر اقتصاد کشور نباشد و هدف برجام این بود که این بار را از روی معیشت مردم برداریم. هدف کماکان در وزارت خارجه همین است.
* ساختار و شاکله وزارت خارجه، شاکله اقتصادی نبوده/ وزارت امور خارجه وقتی از مشکلات خبردار می‌شد که مشکلی پیش آمده باشد
ظریف با بیان اینکه ساختار و شاکله وزارت خارجه، شاکله اقتصادی نبوده، یادآور شد: دیپلماسی ما بیشتر دیپلماسی امنیتی بوده و توجه آن به سیاست و امنیت بیشتر بوده است. آن هم به خاطر شرایطی که بر کشور ما تحمیل شده اعم از جنگ تحمیلی، تروریسم، تحریم‌ها و بحث هسته‌ای و همه این‌ها کشور را سوق داده به اینکه دیپلماسی‌اش بر رفع تهدیدات سیاسی و امنیتی متمرکز شود.
وی با ذکر این نکته که اینکه دیپلماسی بتواند در حوزه اقتصاد وارد شود، یک ضرورت است و این ضرورت را مدیریت وزارت امور خارجه چند بار احساس کرده، ولی هیچ وقت خیلی موفق نبودیم، خاطرنشان کرد: دلایل آن متعدد است و یک دلیلش این است که وزارت امور خارجه هیچ استیلایی بر سایر دستگاه‌های کشور در حوزه روابط خارجی ندارد و فقط وزارت خارجه را مسؤول سیاست خارجی در کشور می‌دانند نه مسؤول روابط خارجی.
ظریف گفت: وزارت امور خارجه وقتی از مشکلات خبردار می‌شد که مشکلی پیش آمده باشد و وظیفه وزارت خارجه حل مشکلات یا مدیریت مشکلاتی است که دیگران ایجاد کرده‌اند و این باعث شده است که وزارت خارجه در حوزه اقتصاد نتواند آن وظیفه را انجام دهد.
رئیس دستگاه دیپلماسی ادامه داد: در این دوره تلاشی کردیم و من برای اینکه معاونت اقتصادی در وزارت خارجه ایجاد کنم، چون تجربه دو بار تلاش برای ایجاد معاونت اقتصادی را داشتم. چون وزارت خارجه از دهه ۷۰ به دستگاهی با گرایش منطقه‌ای تبدیل شد که اگر بخواهیم معاونت اقتصادی را در کنار معاونت‌های منطقه‌ای داشته باشید که دو بار این تلاش شد، شکست خواهد خورد به خاطر اینکه نه تنها بیرون به معاونت اقتصادی ما گوش نمی‌کنند معاونت‌های منطقه‌ای داخل وزارت خارجه هم به معاونت اقتصادی گوش نمی‌کنند و این باعث شد شاکله وزارت خارجه را عوض کردیم و معاونت‌های منطقه‌ای را از بین بردیم. این فقط برای این بود که معاونت اقتصادی را جا بیندازیم و یک معاونت اقتصادی مثل معاونت سیاسی و ادارات کل منطقه‌ای ایجاد کردیم که زیر نظر هر دو معاون کار می‌کند.
وی گفت: در معاونت اقتصادی وزارت امور خارجه یک اداره کل دیپلماسی اقتصاد مقاومتی و یک اداره تسهیل فناوری و توسعه اقتصاد دانش بنیان است و تمام ادارات کل منطقه‌ای ما موظف هستند با این اداره همکاری و به این کار کمک کنند.
ظریف اضافه کرد: اگر جایی در خارج توانسته‌ایم برای اینکه مرکزی برای ارائه و نمایش دستاورد‌های اقتصاد دانش بنیان ما کمک کنیم این کار را انجام دادیم و اخیرا در کنیا مرکزی را داشتیم و در اختیار دکتر ستاری گذاشتیم و ایشان یک مرکز شرکت‌های دانش بنیان را تأسیس کرد.
* وزارت خارجه از دور دل می‌برد از نزدیک زهره
وی با بیان اینکه در خصوص برگزاری نمایشگاه‌ها دوره‌ای و فصلی آماده همکاری هستیم، اظهار داشت: شناخت بازار و معرفی بازار‌های خارجی را در این مرکز داده معاونت اقتصادی که آقای انصاری زحمت آن را کشید و ایجاد کرد و آقای مهاجر بعد از بازنشستگی آقای انصاری مسؤولیت را عهده‌دار است یک مرکز داده دارد که هم زمینه را برای معرفی امکانات داخلی به خارج فراهم کردیم که فعلا زمینه‌اش آماده شده و هنوز عملیاتی نشده است، به خاطر برخی ملاحظات اخلاقی و مبارزه با فساد که در این زمینه داریم که چگونه می‌توانیم این داده‌ها را وارد کنیم، بدون اینکه رانت برای کسی ایجاد کنیم.
ظریف با بیان اینکه «وزارت خارجه از دور دل می‌برد از نزدیک زهره» و همه خیال می‌کنند وزارت خارجه دستگاه پولداری است و ما پول وارد کردن این داده‌ها را نداریم، اظهار داشت: بسیاری از شرکت‌ها آمادگی دارند این داده‌ها را برای ما وارد کنند، ولی این رانتی برای آن شرکت می‌شود که برای سایر شرکت‌هایی که بخواهند خود را به خارج معرفی کنند، ایجاد مزاحمت کمند و این تا این لحظه باعث شده نتوانیم در این حوزه کمک کنیم، ولی بستر آن آماده است. فقط الان مشکل ورود دیتا داریم که چگونه این کار را بدون ایجاد رانت انجام دهیم.
رئیس دستگاه دیپلماسی خاطرنشان کرد: در معرفی امکانات و بازار‌های خارج، دیتابیس ما آماده است و دوستان اگر درخواست‌هایی دارند می‌توانند اعلام و ما برای آن‌ها انجام دهیم.
ظریف با بیان اینکه سفارتخانه‌های ما دستور دارند که در اختیار شما باشند، یادآور شد: البته متاسفانه رایزن‌های فرهنگی هیچ ارتباطی با وزارت خارجه ندارند و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی مسؤولیت آن‌ها را دارد. البته به نظر ما از تجربیات ناموفق ما، جدا کردن این قسمت از بخش دیپلماسی بوده است، ولی به هر حال ما نمی‌توانیم برای آن‌ها کاری کنیم. ولی خودمان می‌توانیم و هیچ منعی برای ما وجود ندارد که از رایزنان اقتصادی وزارت خارجه استفاده کنیم. وابسته‌های بازرگانی نیز متعلق به وزارت صمت هستند، ولی ما در نمایندگی‌هایمان کارشناس اقتصادی داریم و وظایف آن‌ها همین وظایف معاونت اقتصادی ماست که یکی از مهمترین آن اقتصاد دانش بنیان و کمک به توسعه فناوری و تسهیل واردات فناوری مورد نیاز کشور و صادرات خدمات فنی و مهندسی و دانش بنیان است. کارشناسان اقتصادی ما در خارج از کشور و سفرای ما در خدمت شما خواهند بود و اگر بتوانند کاری انجام دهند انجام می‌دهند.
