پرونده ویژه پرسون؛ مرز واقعیت و خرافه جادو ( بخش هفتم )
به گزارش سایت خبری پرسون، سعید نمکی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در جشنواره تحقیقاتی رازی اظهار کرد: کرونا محدودیت و مضایقی ایجاد کرد و ما در برگزاری همایش‌ها و جلسات از حضور دانشمندان محروم شدیم. اگرچه رئیس جمهور و معاون رئیس جمهور تمایل داشتند که در جشنواره حضور داشته باشد، اما کرونا این اجازه را نداد.
نمکی گفت: دستاورد‌های کسب‌شده در دوران کرونا ستودنی داشتیم، ما در تولید ماسک و ونتیلاتور مشکل داشتیم و این مشکل را در ۵٠ روز حل کردیم و به صادرکننده تبدیل شدیم؛ محققان ایرانی دارو‌های کرونا را ۶٠ روزه فرموله کردند و اگر از اشکالات می‌گوییم نباید از توانمندی‌ها غافل شویم.
در پژوهش نباید فقط برای چاپ مقاله هزینه کنیم
وزیر بهداشت گفت: ما بیش از ۴ هزار شرکت دانش بنیان در کشور داریم که ١۴٠٠ شرکت در حوزه علوم پزشکی و سلامت هستند. در پژوهش باید چشم‌ها را شست و جور دیگر دید، ما باید در تحریم به درون و حل مشکل‌های کشور فکر کنیم و نمی‌توانیم برای چاپ مقاله فقط هزینه کنیم؛ هر چند چاپ مقاله هم افتخارآمیز است.
نمکی گفت: نگاه به بیرون وزارت بهداشت باید مورد توجه قرار گیرد؛ امروز نظام سلامت تحت تاثیر اقتصاد، سبک زندگی، تغذیه و بهداشت روان است و باید روانشناسان و هنرمندان پا به عرصه پژوهش در حوزه سلامت بگذارند و مشارکت کنند، در جامعه‌ای که روان گرفتار داریم بقیه رشته‌ها باید مداخله کنند، یکی از ابعاد کرونا سلامت است و هزاران پدیده اقتصادی، سیاسی و اجتماعی داریم که همه این‌ها می‌تواند تاب‌آوری نظام سلامت را زیر سوال ببرد، اما چند روانشناس اجتماعی و هنرمند را درگیر تحقیقاتمان کردیم و به آن‌ها به عنوان مشارکت‌کننده جایزه دادیم و اگر این موضوع را جدی نگیریم تحقیقات ما بیش از ۵ درصد اثربخش نخواهد بود.
وزیر بهداشت گفت: جزیره‌ای عمل کردن در پژوهش یکی از چالش‌های اصلی است و متاسفانه ما مراکز تحقیقاتی متعددی داریم و پیوست و ارتباطاتی بین مراکز تحقیقاتی نداریم.
او گفت: بیت الحکمه بغداد مرکز تحقیقاتی بزرکی در اسلام شده بود چراکه درب‌ها را به روی محققان کشور باز کرده بودند. نمی‌توان دانشمند را از مراوده با دانشمندان جهان محروم کرد و به ترس از اتفاقات ناگوار نباید درب‌های دانش را بست.
وزیر بهداشت بیان کرد: در دوران کرونا جمهوری اسلامی ایران ثابت کرد با تکیه بر وفاق ملی نیز می‌تواند در اوج مشکلات و بسته بودن دست‌ها و کسری منابع در بانک مرکزی این چنین در مدیریت کرونا موفق باشد و دستاورد عظیمی کسب کند. در این عرصه پژوهش به کار آمد، اما آنچه دلمان می‌خواست محقق نشد و معتقدم چراغ راه آینده یک مجموعه مدیریتی در مدیریت بیماری‌ها بخش پژوهش است و ما نباید دچار روزمرگی شویم و پژوهش باید دورنمای مصیبت‌ها و چالش‌ها را به ما ارائه دهد و بگوید کدام شهر در آستانه قرمز شدن است و در ویروس چه جهش‌هایی رخ خواهد داد و باید دانست که داده‌ها کافی است، اما نگاه عالمانه به داده‌ها نداشتیم.
ما حسرت و داغ نبود دارو‌های کرونا را به دل مردم نذاشتیم
نمکی گفت: حرفی در دنیا مطرح شده است که می‌گویند رتبه پنجم در مطالعات بالینی و رتبه چهارم در ثبت اطلاعات کرونا هستیم؛ برخی غیرمنصفانه می‌گویند جمهوری اسلامی مردم را موش آزمایشگاهی و این رتبه را کسب کرده است. در حالی که یکی از واقعیت‌های مسلم این است که ما اجازه ندادیم مانند همسایه‌های ایران، واکسنی با نیت مطالعه بالینی وارد کشور شود. ما حسرت و داغ نبود دارو‌های کرونا را به دل مردم نداشتیم و اجازه ندادیم یک ایرانی حسرت بخورد که اگر رمدسیویر بود پدر و مادر فوت نمی‌کردند و این عزت ملی است. چرا این‌ها را تحقیر و وابستگی و دریوزگی تلقی می‌کنید و چرا وقتی نظامی در اوج تحریم‌های ظالمانه دلسوزی و اعلام می‌کند من قدرتمند هستم و برای مردم هزینه می‌کنم، این‌ها را به حساب ذلت می‌گذارید؛ این‌ها بی‌انصافی است.
وزارت بهداشت در اوج بی‌پولی و بی‌ارزی دارو‌های کرونا را تامین کرد
نمکی گفت: هیچ کشوری در منطقه مانند ایران نظام ثبت داده ندارد و رتبه چهارم ایران در دنیا به این دلیل است که کشور‌های همسایه و منطقه نه نظام ثبت داده دارند و نه مرگ کرونا را ثبت می‌کنند و اصلاً این تعداد آزمایشگاه و ۱۷ هزار خانه بهداشت و این همه مراکز و همکاری با بسیج ندارند. چرا این ظرفیت را به یک حرف بی‌ربط بدل می‌کنید که وزارت بهداشت برای برخی خوش‌رقصی می‌کند، این در حالی است که وزارت بهداشت در اوج بی‌پولی و بی‌ارزی دارو‌های کرونا را تامین کرد و هیچ بیماری پشت درب بیمارستان نماند و بیماران در چمن خیابان‌ها آواره نشدند و این عزت ملی است نه ذلت.
با وجود مقاومت‌ها درب‌ها را برای ورود طب سنتی به موضوع کرونا باز کردیم
او در واکنش به برخی اظهارات مدعیان طب سنتی در درمان کرونا، گفت: یکی از اتفاقات خوب در حوزه طب سنتی بود و من اعلام کرده بودم باید دانشجویان پزشکی طب سنتی هم بخوانند و با دیرینه این طب در ایران آشنا شوند و بدانند ما دیرینه‌ای در طب داریم و ٢ واحد آشنایی با طب سنتی به برنامه درسی اضافه شد و برای اولین بار درب‌ها را با وجود مقاومت‌ها باز کردیم تا طب سنتی را در کووید ١٩ دخالت دهیم و ١۴٠ پروژه طب سنتی در کووید ١٩ با ارجحیت طب گیاهی داشتیم و نتایج خوبی گرفتیم.
طب سنتی در دوگانه طب مدرن و سنتی مظلوم واقع شده است
نمکی تصریح کرد: در دوگانه طب مدرن و سنتی همواره طب سنتی مظلوم واقع شده است و داروی گیاهی از خارج وارد کشور می‌شود و پزشکان مدرن تجویز می‌کنند، اما اگر در داخل این دارو‌ها تولید شود مقاومت وجود دارد. طب مدرن برای سرطان نیاز به طب مکمل دارد و دنیا این را قبول دارد و نزاع بین مدرنیته و سنت که در سیاست پدر ما را در آورده است، در این موضوع هم وجود دارد و ما به دانشمندان طب سنتی نه عطار و بقال بها دادیم؛ ما به هر نادانی بها ندادیم و به دانشمندان طب سنتی و گیاهی در دانشگاه‌ها بها دادیم.
نتایج خوب ١۴٠ پروژه طب سنتی گیاهی در موضوع کرونا
وزیر بهداشت با بیان اینکه نمی‌گذارم پای شارلاتانیسم و خرافه‌گرایی به وزارت بهداشت باز شود، گفت: هر جا می‌خواهند بروند شکایت کنند و اینجا جای کار‌های عوام‌فریبانه و غیرعلمی نیست و هر چقدر می‌خواهید بروید شلوغ کنید؛ ما نخواهم گذاشت جان مردم فدای غوغاسالاری شود و اجازه نمی‌دهم محصولی گیاهی یا شیمیایی به جز مسیر درست پژوهشی وارد دستورالعمل درمانی کرونا شود و درب را به روی طب سنتی به دلیل جزم‌اندیشی ببندند. ما با غوغاسالاری به کسی مجوز نخواهیم داد و باید مسیر درست اخذ مجوز طی شود و همه باید از چارچوب‌ها تبعیت کنند.
نمکی افزود: به معاونت تحقیقات و فناوری و رئیس سازمان غذاودارو اعلام کرده‌ام فراخوان بدهید و هر کس ادعایی در طب سنتی دارد بیاید و مسیر درست را طی کند. باید بدانید که طب سنتی از دغدغه‌های مقام معظم رهبری است و ایشان کارشناس‌ترین فرد در دوران کرونا بودند و در کرونا غیرنظر وزارت بهداشت را نپذیرفتند، اما برخی استادان دانشگاه شکواییه‌ای دارند که راه را روی ما بسته‌اند که نباید این گونه باشد و باید برای علمای رشته در باز و مسیر برای شارتالانیسم بسته باشد.
وزیر بهداشت بیان کرد: روز‌های سختی گذراندیم و ممکن است روز‌های سخت‌تری در پیش داشته باشیم و باید نظام سلامت نقشه از قبل ترسیم شده داشته باشد و پارک‌های فناوری و شرکت‌های دانش بنیان باید تقویت شوند و مشکلات بودجه‌ای و قانونی را پیگیری خواهیم کرد. امروز بزرگترین آفت در امر پژوهش این است که ما نگاه جست‌وجوگر را فقط در دانشگاه دنبالش می‌گردیم و به اجتماعی شدن پژوهش و روح جست‌وجوگری در کودکی و مدرسه توجهی نداریم. ما فرهنگی داشتیم که کودک نباید سوال کند و حرف بزند، اما در همین فرهنگ دانشمندی مانند ابن سینا داریم، زیرا او در دامن پدر و مادری تربیت شده است که روح جست‌وجوگری را در او تقویت کرده‌اند.
نمکی افزود: اینکه مدیر ما سهم به پژوهش نمی‌دهد به این دلیل است که او با روح جست‌وجوگری تربیت نشده است و اگر کودکان با روح جست‌وجوگری تربیت شوند تمام مدیران مجبور می‌شوند از آن‌ها تمکین کنند و اگر این کودکان در آینده مدیر شدند قدر پژوهش را می‌دانند. پژوهش از ارکان توسعه است؛ البته تقویت این روح جست‌وجوگری خطراتی هم دارد و ممکن است که ویروسی دست‌ساز از یک آشپزخانه به بیرون برود یا در یک زیرزمین بمب شیمیایی تولید شود.
در بحث پژوهش باید چند پله قبل از دانشگاه کار کنیم
نمکی درباره بودجه‌های پایین پژوهشی گفت: باید در بحث پژوهش چند پله قبل از دانشگاه کار کنیم. تا زمانی که پژوهش با بخش خصوصی گره نخورد و شرکت‌های دانش بنیان به عنوان هسته مرکزی این تفکر تقویت نشوند هیچ دولتی سهمی از منابع عمومی به اندازه کافی ندارد تا بودجه پژوهشی را افزایش دهد. در رژیم اشغالگر قدس و آمریکا قسمت اعظم بودجه پژوهشی به دفاع و امنیت تخصیص پیدا می‌کند و در آمریکا این رقم ۵٠ درصد منابع پژوهش در دفاع و امنیت و مابقی سهم بخش خصوصی است. از طرفی ما بخش خصوصی مقتدر نداریم و تا زمانی که با رانت می‌توان رشد کرد بخش خصوصی مقتدر و شجاع پا به عرصه نمی‌گذارد و اگر بخش خصوصی ورود کند سهم پیش خرید محصول برای بودجه بالا می‌رود و این یکی از ضعف‌هاست که باید ساختاری آن را برطرف کنیم.
