مساجد در تاریخ اسلام همواره نمادی از ذوق و هنر مسلمانان را نشان داده‌اند در این بین قریحه کویرنشینان از ترکیب خاک و عشق اثری به نام مسجد امام سجاد گلزار را خلق کرده است.
به گزارش سایت خبری پرسون، مسجد امام سجاد مربوط به اوایل دوره قاجار بوده و به دست یکی از خان‌های محلی بنام حسین‌خان سعید برای خیرات خودشان ساخته شده است، به همین علت این مسجد را بنام حسین‌خان نیز می‌شناسند. علاوه بر این بنا، بنای قنات ابراهیم‌آباد نیز به وسیله همین شخص خیَر، برای باقیات و صالحات ساخته‌شده و مورد استفاده عامه قرار می‌گرفته است.
این مکان خشت و گلی و با سقف ضربی و بدون تزیینات اضافی ساخته شده است و بادگیر ۸ ضلعی و مجلل آن بر بالای تاق، خودنمایی می‌کند.
بر روی کتیبه پیدا شده در محل مسجد کلمه صفوی دیده می‌شود و بر اساس تحقیقات میدانی در کنار این مسجد نیز، دیوان‌خانه‌ای وجود داشته که کتیبه مذکور احتمالا مربوط به این بنا است و اکنون خرابه‌های بنای دیوان‌خانه، به وسیله ملکی شخصی احاطه شده است.
بیشتر بخوانید؛
تخریب هویت تاریخی مسئله این است
حمامی با قدمت ۲۵۰ سال نیز بر روی این مسجد قرار داشته که سال‌های گذشته تخریب شده است. با توجه به این شواهد این منطقه، نقطه مهمی از شهر بوده و به نوعی مرکزیت داشته است.
بنابراین با توجه به اطلاعات موجود و به نقل از نوادگان حسین‌خان و بزرگان روستا، بنای مسجد متعلق به قرون متاخر اسلامی (قرون ۱۰-۱۳ ه ق) است، که ساخت این مسجد را به اوایل دوره قاجاریه برمی‌گرداند.
این مسجد معروف به مسجد حسین‌خان است که در گذشته به دلیل نزدیک بودن آن به دیوان‌خانه به مسجد دیوان‌خانه نیز شهرت داشته است. حسین‌خان یکی از خان هایی بوده که در حدود ۱۵۰ سال پیش در این منطقه می‌زیسته است و برای ساخت و تعمیر این بنا به عنوان بنایی عام المنفعه اقدامات چشمگیری را انجام داده است. به همین علت مسجد به نام مسجد حسین‌خان شهرت یافته است.
معماری مسجد امام سجاد گلزار
این مسجد دارای پلان ۸ ضلعی است و اکنون بخشی از آن تخریب شده و به گفته اهالی و با توجه به پلان بخش تخریب شده، قرینه فضای موجود بوده است. حیاطی کوچک نیز در مرکز مسجد قرار دارد و تزئینات گچ بری به صورت مختصر کار شده و دارای محرابی گچ بری شده نیز است. تاق مسجد روی چهار تویزه بوده و از نوع تاق کلمبو است، که بر روی آن بادگیر زیبایی سوار شده است.
این مسجد فاقد شبستان است و از دو فضای مسقف تشکیل می‌‌شده که یکی از آنها تخریب شده است. استفاده از فرم هشت و نیم هشت را در سرتاسر بنا می‌بینیم که معمار بسیار زیبا و هوشمندانه در کل پلان از این فرم استفاده کرده است. پلان کلی، فضای محراب، حیاط و بادگیر همگی دارای فرم هشت و نیم هشت است و حتی فرم پلان محراب نیز نیمی از هشت ضلعی است. از دیگر ویژگی‌های این مسجد بادگیر هشت ضلعی بود آن است که به نوبه خود منحصر به فرد است.
منبع: میراث آریا
