به گزارش سایت خبری پرسون از کرمانشاه، اگرچه کرمانشاه بزرگترین شهر کردنشین در میان مناطق کرد ایران و کشور های همسایه به شمار می آید، اما تنوع و تکثر اقوام کردی را می توان در این شهر قدیمی نظاره کرد، که از تکثر زبانی، فرهنگی، مذهبی و دینی برخوردار اند. با وجود این که اکثریت جامع کرد مسلمان هستند و به مذاهب مختلف این دین گرویده اند اما ادیان دیگری هم مانند یهودیان و مسیحیان در شهر کرمانشاه دارای پایگاه جمعیتی می باشند. هرچند طی سالهای اخیر حجم جمعیتی این ادیان در کرمانشاه کم شده اما پیروان این ادیان که شهروند کرمانشاه و ایران به شمار می آیند بخشی ناگسستنی در تاریخ این شهر و دیار می باشند. در میان شهر های قدیمی ایران، کرمانشاه همواره بخشی از تاریخ ایران بوده و یکی از تکه های هویتی این سرزمین است. تنوع و تکثر قومی، مذهبی و دینی در این شهر یکی از عناصر متصل به تکثر موجود در جامع و اقوام ایرانی است.
کلیسای نمازخانه
این بنای قاجاری در محله قدیمی «فیض آباد» شهر کرمانشاه قرار دارد. در ضلع شرقی آن بنای دیگری احداث شده که به عصر پهلوی تعلق دارد و هم اکنون مسکونی است. مساحت طبقه اول ضلع جنوبی که نمازخانه را شامل می شود، 162 مترمربع و مساحت کل اعیانی حدود 440 متر مربع است.
این بنا در اصل کلیسای کوچکی بود که از آن با نام نمازخانه مسیحیان یاد می شود. این نمازخانه در دوره های بعد به خانه مسکونی تبدیل شد؛ از این رو معماری آن با خانه های مسکونی هم عصر خویش متفاوت است. تالار نمازخانه در ضلع جنوبی قرار دارد. در حال حاضر این فضا با احداث دیوارهایی به سه قسمت تفکیک شده است. در انتهای تالار سکویی دیده می شود که محل موعظه و انجام مراسم مذهبی توسط کشیش بوده است. تالار با ایوانی ستون دار به حیاط مشرف است. ستون ها با سر ستون های گلدانی تزیین شده اند.
کلیسای قلب مقدس مسیح
این کلیسا در سال 1914 م به دستور «اسقف یوحنانیان» در زمینی به مساحت 280 متر مربع بنا و توسط ایشان تقدس شد. زیر بنای این کلیسا با احتساب فضای سرایداری، اتاق ها و سایر تأسیسات یک صد و شصت متر مربع است. مصالح به کار رفته در بنا آجر و دارای مختصر تزیینات و آجرکاری است.
نمای خارجی ضلع غربی کلیسا دارای سه طاق نما است. در طاق نمای میانی، ورودی کلیسا قرار دارد و در طاق نماهای طرفین دو پنجره دیده می شود. این در و پنجره ها با قالب های آجری که در بالا به قوسی زیبا ختم می شوند، تزیین شده اند. تزیین نمای خارجی اضلاع شمالی وجنوبی کلیسای نیز طاق نما و پنجره های قوس داراست. با این تفاوت که در ضلع جنوبی پنجره ها مسدود شده و از آن ها به عنوان طاقچه استفاده می کنند. نمای اصلی کلیسا با سنتوری که در وسط یک نورگیر به شکل صلیب تعبیه شده، تزیین شده است. بام بنا شیروانی و سقف آن از داخل با چوب کار شده است.
کلیسای پنطی کاستی
این کلیسا در سال 1955 م به دستور کشیش «تور ما ناصری» بنا شد. وجه تسمیه این کلیسا به این گونه است: پنطی کاست عبدی از اعیاد یهود و به زبان عبری به معانی پنجاهمین است، یعنی پنجاهمین روز از عید که در آن روز روح القدس ظهور می نماید. چون تاریخ اتمام ساخت این کلیسا مصادف این روز است، لذا نام پنطی کاستی را بر آن نهاده اند.
عرصه کلیسا 720 متر مربع و زیر بنای ساختمان اصی آن 170 مترمربع است. در انتهای زمین و در پشت نمازخانه ساختمان دو طبقه سرایداری با زیر بنای 120 مترمربع در هر طبقه قرار دارد. نقشه نمازخانه مستطیل شکل است و در ضلع جنوبی به یک فضای نیم دایره ختم می شود. این فضا محل خواندن خطبه و دعای کشیش است. ورودی کلیسا در ضلع شمالی و دارای طاق رومی است. این طاق بر دو ستون سنگی استوار است. اضلاع شرقی و غربی دارای یک در و چهار پنجره با قوس های هلالی هستند. در نمای خارجی، از اره ای به ارتفاع حدود نیم متر از سنگ تیشه ای کار شده است. مصالح به کار رفته در بنا آجر قرمز رنگ (بهمنی) و ملات آن از ماسه و سیمان است.
امید قادری مدیرکل میراث فرهنگی استان کرمانشاه در گفتگو با خبرنگار پرسون، گفت: به طور کلی از 90 کلیسایی که در فهرست آثار ملی قرار گرفته است کلیسای پنطی کاسنی، نمازخانه و قلب مقدس مسیح در این استان قرار دارند. اگرچه سالها از ساخت این اثر باستانی می گذرد اما هنوز هم ظاهر اولیه خود را حفظ کرده است و کمتر دچار آسیب و فرسایش شده است.
قادری افزود: مسیحیان و ارامنه در کرمانشاه از پایگاه جمعیتی بیشتری برخوردار بوده و هستند، از این رو، سه کلیسا و مرکزی دینی ارامنه در این شهر وجود دارد. معروف ترین کلیسای شهر کرمانشاه کلیسای قلب مقدس مسیح است. این کلیسا در سال 1293 در دوران قاجار در این شهر ساخته شد، بانی ساخت کلیسای قلب مقدس مسیح اسقف یوحنانیان بود، که از شخصیت های بزرگ ارامنه درتاریخ ارامنه ایران محسوب می شود. این کلیسا در خیابان مدرس که یکی از خیابان اصلی و بزرگ شهر که در کوچه امیر محترم قرار دارد به شمار می آید، که با ساختمان و نمایی ساده نمایان است.
وی ادامه داد: یکی دیگر از بنا های مذهبی کلیسای پنطی کاستی می باشد که متعلق به آشوریان کرمانشاه است، این کلیسای در خلال حکومت محمد رضا شاه در این ساخته شده و تاریخ ساخت آن به میلادی در حدود 1955 است. در خیابان شریعتی کرمانشاه در کوچه ی آرین واقع شده است.
مدیرکل میراث فرهنگی استان کرمانشاه گفت: معماری بنای کلیسای پنطی کاستی هم از دیگر مشخصه های این سازه به شمار می رود و مانند کلیسا های دیگر از نما و ساختی زیبا و ساده برخوردار است. آجر کاری های قرمز رنگ، نمای اصلی بنا را تشکیل می دهد و بخش های مختلف این کلیسا از هنر معماران برخوردار می باشد. محیط داخلی کلیسا هم مانند دیگر مکان مذهبی با بهرمنده از هنر های مختلف آذین شده است و فضای روحانی به کلیسا بخشیده است.
قادری اظهار داشت: کلیسای نمازخانه یکی دیگر از کلیسای های شهر کرمانشاه بود که امروزه کارکرد قدیمی و اصلی خود را از ذست داده است، اما معماری بنا و شکل سازه با بافت مسکونی اطرافش دارای تفاوت می باشد، این کلیسا مانند بسیاری دیگر از بنا مجمود در محله فیض آباد با فرسودگی و تخریب مواجه است که بخش های مهمی از هویت شهری و بنا های معماری کرمانشاه در این محله فراموش شده قرار دارد.
آسیه کرمی- استان کرمانشاه
