سپرده بانکی، ایثار مردم یا ظلم به سپرده‌گذاران

به گزارش پرسون، حسین سلیمی، عضو هیات مدیره بانک خاورمیانه رئیس انجمن سرمایه‌گذاری‌های مشترک ایرانی و خارجی بر این باور است که پایین نگه‌داشتن نرخ سود سپرده بانکی در شرایط امروز به هیچ‌وجه منجر به کاهش فشارهای تورمی نخواهد شد و اعطای سود با نرخ 18 درصد در اقتصادی با 35 تا 40 درصد تورم، یعنی ظلم به سپرده‌گذار بانکی.

درحالی‌که این روزها بازار سرمایه وضعیت خوبی ندارد، عده‌ای به افزایش سودهای بانکی دل‌بسته بودند تا شاید از طریق سپرده‌گذاری در بانک‌ها بتوانند بخشی از ضرر و زیان‌های خود را جبران کنند؛ هرچند این موضوع نیز با اظهارنظر اخیر رئیس‌کل بانک مرکزی، منتفی شد. عبدالناصر همتی، رئیس‌کل بانک مرکزی اعلام کرده بانک مرکزی به دنبال روش‌های دیگری برای کاهش فشار تورمی در بازارها است و قرار نیست از روش افزایش سود بانکی استفاده کند.

در این شرایط گزارش‌ها حاکی از آن است که با توجه به عدم افزایش نرخ سود بانکی و از سوی دیگر، سرگردانی بخشی از منابع مالی در سطح جامعه، احتمال دارد مانند مدت‌ها قبل مجدد برخی بانک‌ها تلاش‌های خود را برای جذب این سپرده‌ها آغاز کنند.

در گذشته برخی از شعب بانکی برای جذب منابع بیشتر، خود اقدام به اجرای طرح‌هایی در شعب می‌کردند و آن رعایت ظاهری نرخ سود بانکی و اجرای سود موازی برای همین سپرده‌ها و واریز وجه آن در یک حساب مجزا بود که البته بر اساس اظهارات حسین سلیمی، رئیس انجمن سرمایه‌گذاری‌های مشترک ایرانی و خارجی امکان اجرایی شدن چنین طرح‌هایی در این روزها چندان وجود ندارد چراکه نظارت‌های بانک مرکزی بیش از گذشته است.

این فعال اقتصادی در تشریح تصمیم اخیر بانک مرکزی و منتفی شدن افزایش سود سپرده‌های بانکی، وضعیت اقتصادی ایران را متفاوت از سایر اقتصادهای دنیا برآورد کرد و گفت: اگر در کشورهای اروپایی و یا آمریکا با نیم و 25 درصد کاهش نرخ سود، تحولات بزرگ اقتصادی صورت می‌گیرد، در ایران چنین وضعیتی حاکم نیست.

وی تصریح کرد: نمی‌توان انتظار داشت تنها با تغییر نرخ سود سپرده، وضعیت تورمی را بهبود ببخشیم. چون مجموعه‌ای از عوامل موجب شدند که تورم بالایی در اقتصادی ایران حاکم شود و این تنها منوط به نرخ سود نبوده و نیست. آن‌قدر مسائل و مشکلات در هم تنیده‌اند که برای حل یکی از آنها باید مجموعه‌ای تحولات در اقتصاد رخ دهد.

به باور او شاید در وضعیت رشد اقتصادی با کاهش نرخ سود بانکی بتوان شاهد اثرات مثبت آن در بازار باشیم به گونه‌ای که کاهش نرخ سود سپرده، نرخ بهره تسهیلات بانکی را کاهش می‌دهد و بدین ترتیب تولیدکننده با تسهیلات کم‌بهره، تولید خود را رونق می‌دهد و می‌تواند هزینه تمام شده کالای خود را هم کاهش دهد و این‌گونه، تورم سیر نزولی پیدا می‌کند؛ اما همه این اتفاقات در دوران ثبات رخ می‌دهد و نه امروز.

سلیمی شرایط امروز را با نرخ ارزی که تا 32 هزار تومان هم بالا رفت را شرایطی ویژه توصیف کرد که نباید در آن انتظار کاهش فشارهای تورمی، صرف کاهش نرخ سودهای بانکی را داشت. او معتقد است در وضعیتی که با همین نرخ بهره، بهای ارز تا 32 هزار تومان افزایش پیدا کرد و مجدد با همین نرخ بهره، بهای ارز تا 26 هزار تومان کاهش یافت و برگشت، یعنی هیچ‌یک از معیارهای اقتصادی همسو و در هم تنیده رفتار نمی‌کنند.

وی خاطرنشان کرد: در یک اقتصاد سالم، اگر جذب سپرده‌ها را بر اساس یک الگو انجام شود و به سوی تولید سوق پیدا کنند، به تدریج نرخ تورم کاهش پیدا می‌کند؛ حدود 15 سال پیش همین رویه در ایران اجرایی شد و تولید کشور به رونق رسید. اگر این روال اتفاق افتد، اقدام مثبتی است. ولی کاهش یک‌باره نرخ بهره در شرایط امروز به هیچ‌وجه نمی‌تواند به کاهش تورم و رونق تولید کمک کند. چون دیگر معیارها و شاخص‌های اقتصادی مهیا نیستند.

وی سپرده‌گذاری امروز مردم در بانک‌ها را نوعی فداکاری و ایثار افراد در حق سیستم اقتصادی کشور توصیف کرد و گفت: امروز با این میزان سود سپرده، سیستم بانکی به سپرده‌گذار ظلم می‌کند. چون در جایی که نرخ سود بانکی 18 درصد اما نرخ تورم 35 تا 40 درصد است یعنی هر ماه دو درصد از ارزش پول سپرده‌گذار کاهش می‌یابد و اینجا سپرده‌گذاری در بانک یعنی ایثار برای سیستم اقتصاد کشور.

رئیس انجمن سرمایه‌گذاری‌های مشترک ایرانی و خارجی مسئله دیگری که اتفاق افتاده را تغییر در نحوه محاسبه سود حساب‌های جاری دانست و ادامه داد: به تازگی اعلام کردند که 10 درصد سود سپرده‌های جاری نیز به کمترین میزان سپرده در طول یک ماه مربوط می‌شود که این روش، انگیزه‌ای است برای رفتن به سمت سپرده‌های بلندمدت.