یک مقام صنفی در گفتگو با پرسون؛
به گزارش سایت خبری پرسون؛ حمام قلعه یکی از زیباترین حمام‌های استان همدان است که با معماری ایرانی اسلامی در همدان واقع شده است. حمام قدیمی قلعه معروف به حمام حاج محمد سعید در یکی از محله‌های قدیمی و اصیل همدان به نام محله قلعه یا قاشق تراشان واقع در خیابان شریعتی قرار گرفته است.
این حمام احتمالاً در اواخر دوره قاجار بنا شده و دارای مساحتی حدود یک هزار و 700 مترمربع است.
این حمام سالانه میزبان میهمانان و مسافران زیادی از داخل و خارج کشور است که هم از سفره‌خانه و هم از موزه مردم‌شناسی بازدید میکنند.
حمام قلعه به شکل سرد و گرم و ورودی این حمام به شکل هشتی بوده که پس از گذشتن از این هشتی به حمام سرد و سپس گرم وارد می‌شویم.
در این حمام مانند سایر حمام‌های تاریخی کشور، رگ‌زنی رخ می‌داده که این مورد به شکل مجسمه در حمام کار شده است.
موزه مردم شناسی حمام قلعه
حمام قلعه پس از انجام مرمت‌های اساسی، تعمیر دیوارها و جداره‌های خارجی و مرمت قسمت‌های داخلی به موزه حمام تغییر کاربری داد. این حمام به نوعی موزه مردم شناسی است.
این موزه در سال 1387 خورشیدی در خیابان شریعتی، کوچه مهر، جنب حمام قلعه افتتاح شده است. سازمان موسس این موزه اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان است.
در این موزه حمام قدیمی به شکلی بسیار جالب بازسازی شده است، به طور مثال فردی که در زمان گذشته جلوی در ورودی حمام مسئول اخذ پول بوده است، به شکل مجسمه درست شده و در کنار آن درویشی نشسته که این مساله حالتی طبیعی به این حمام بخشیده است.
در داخل این موزه یک سفره خانه سنتی نیز قرار دارد. گروه‌های موسیقی نیز با حضور در سفره‌خانه حمام قلعه به صورت زنده برنامه اجرا میکنند که استقبال زیاد مردم را به همراه داشته است.
تاریخچه حمام قلعه
این حمام در محله قدیمی قلعه قرار دارد و به همین دلیل نام قلعه برای آن انتخاب شده است. پس از مرمت های اساسی که در داخل حمام صورت گرفته است، در سال ۱۳۸۷ حمام قلعه به موزه مردم شناسی تغییر کاربری داده است. در حال حاضر در داخل حمام یک سفره خانه سنتی هم قرار دارد.
معماری حمام قلعه
معماری حمام قلعه ترکیبی از معماری ایرانی و اسلامی است و مساحتی در حدود ۱۵۰۰ متر مربع دارد. ۴ ستون سنگی و طاق نماهای قوس جناغی نمونه‌ای از زیبایی معماری ایرانی در این حمام سنتی هستند. برای اینکه دسترسی به آب قنات راحت باشد و همچنین از اتلاف انرژی جلوگیری شود، حمام قلعه کمی پایین‌تر از سطح زمین ساخته شده است.
سردر زیبای این حمام مربوط به دوران قاجار است. یک هشتی در ورودی حمام قلعه قرار دارد و پس از آن یک راهرو که به سربینه حمام می‌رسد. پس از سربینه یک راهرو دیگر و در آخر گرم‌خانه قرار دارد.
بخش های مختلف حمام قلعه
حمام قلعه دارای دو بخش زنانه و مردانه است. بخش سرد و گرم این حمام قدیمی جدا بوده‌اند. پس از ورودی، مجسمه‌ای تحت عنوان پاچال قرار دارد. وظیفه پاچال در حمام سنتی گرفتن هزینه حمام بوده است. بعد از عبور از کنار مجسمه پاچال به حمام سرد می‌رسید. در این قسمت سکوهایی قرار دارد و در آن رسومات سنتی انجام می‌گرفته است. بعد از حمام سرد حمام گرم قرار دارد و در واقع این قسمت از حمام برای شست و شو بوده است و دلاک ها در این قسمت کار می‌کرده‌اند.
ناگفته هایی در مورد حمام قلعه
مجسمه های متفاوت و جذابی در قسمت های مختلف حمام قرار گرفته‌اند. همان طور که گفته شد در حال حاضر یک قسمت از حمام قلعه به سفره خانه سنتی تبدیل شده و خوراکی های محلی و نوشیدنی های خوشمزه‌ای در این قسمت ارائه می‌شود. قسمت دیگری از حمام قلعه به پوشیدن لباس های سنتی و عکاسی اختصاص یافته است که تجربه جذابی برای بازدید کنندگان حمام است.
