دکتر جواد صفینژاد، استاد بازنشسته گروه انسانشناسی دانشگاه تهران و چهره برجسته مطالعات اقوام، عشایر و نظامهای سنتی آبیاری ایران که از او به عنوان «پدر کاریز ایران» یاد میشود، دار فانی را وداع گفت و جامعه علمی و فرهنگی کشور را در سوگ فرو برد.
به گزارش سایت خبری پُرسون، دکتر جواد صفینژاد، استاد بازنشسته گروه انسانشناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران و از برجستهترین پژوهشگران مردمشناسی ایران، روز سهشنبه دوم دیماه دار فانی را وداع گفت. خبر درگذشت این استاد نامآشنا را دکتر علی شهیدی، استاد دانشگاه تهران، اعلام کرد.
صفینژاد از چهرههای ماندگار پژوهشهای مردمشناسی، اقوام و عشایر ایران بهشمار میرفت و مطالعات میدانی او درباره ایلات و عشایر لُر و قشقایی، جایگاهی ویژه در ادبیات علمی کشور دارد. وی همچنین به دلیل پژوهشهای بنیادین خود در حوزه قنات و نظامهای سنتی آبیاری، به «پدر کاریز ایران» شهرت یافت.
این پژوهشگر برجسته، برای نگارش کتاب «کاریز در ایران و شیوههای سنتی بهرهگیری از آن» به عنوان برگزیده اول دهمین دوره جشنواره بینالمللی فارابی انتخاب شد و همچنین موفق به دریافت عنوان کتاب سال ایران شد؛ اثری که به عنوان مرجعی مهم در شناخت میراث آبی ایران شناخته میشود.
دکتر جواد صفینژاد متولد نهم شهریورماه ۱۳۰۸ در شهرری بود و نیاکان او از ایل بختیاری بهشمار میرفتند. وی در سال ۱۳۳۲ در رشته تاریخ و جغرافیا وارد دانشگاه تهران شد و در سال ۱۳۳۶ مدرک کارشناسی خود را دریافت کرد. در سال ۱۳۴۵، با همکاری نادر افشار نادری، بخش مستقل مطالعات و تحقیقات عشایری را بنیانگذاری کرد؛ اقدامی که نقش مهمی در نهادینه شدن پژوهشهای عشایری در ایران داشت.
او همچنین بهعنوان کاشف و معرفیکننده شیوه سنتی کشاورزی ایران موسوم به «بُنه» شناخته میشود و دهها طرح پژوهشی میدانی در مناطق مختلف کشور، بهویژه در میان عشایر و جوامع محلی، از خود به یادگار گذاشته است.
همکاری با پژوهشکدههای علمی متعدد، انجام تحقیقات درباره سبزیکاری شهرری، بررسی پیشینه جغرافیایی و تاریخی شمال خراسان و مطالعات گسترده مردمشناسی، از دیگر فعالیتهای علمی این استاد فقید بود.
از جمله آثار مکتوب دکتر صفینژاد میتوان به کتابهایی چون «جهاننما (جغرافیای ایران و جهان)»، «نظام سنتی آبیاری در نائین»، «مبانی جغرافیای انسانی»، «پیشگامان جغرافیا در قلمرو اسلام» و دهها مقاله و پژوهش علمی دیگر اشاره کرد که هر یک سهمی مهم در شناخت فرهنگ، جغرافیا و دانش بومی ایران دارند.
درگذشت این استاد فرهیخته، ضایعهای بزرگ برای جامعه علمی، دانشگاهی و فرهنگی کشور بهشمار میرود.
منبع: اقتصاد نیوز
ما را در شبکههای اجتماعی دنبال کنید:
