به گزارش سایت خبری پرسون از کردستان، این روزها در رسانه های جمعی اخباری مبنی بر آغاز آبگیری سد «ژاوه» سنندج به گوش می رسد و انتشار این خبر برخی از سازمان ها و انجمن های مردم نهاد فعال در بخش محیط زیست استان کردستان را وادار به واکنش کرده است.
این انجمن های مردم نهاد آبگیری این سد را زمینه یک فاجعه بزرگ زیست محیطی و انسانی عنوان می دارند.
انجمن «جمعیت کردستان سبز» در این میان با تمام توان خود در مقابل این امر قرار گرفته است و اعلام می دارد که هرگونه استفاده از آب سد «ژاوه» برای مردم و محیط زیست منطقه فاجعه بار خواهد بود.
وجود آلاینده های مختلف در آب سد «ژاوه» از عواملی است که این روزها بسیاری از فعالان محیط زیست نسبت به آن هشدار می دهند.
این فعالان زیست محیطی خواستار رفع فوری آلاینده های در سد مذکور قبل از هرگونه کاری هستند و اعلام می دارند که در صورت عدم این کار باید منتظر عواقب بسیار ناخوشایندی در حوزه سلامت افراد جامعه باشیم.
تنها سه روز دیگر به آبگیری سد «ژاوه» سنندج یعنی 25 دیماه مانده است و فعالان محیط زیست از فاجعه بزرگ انسانی در سنندج خبر می دهند و خواستار جلوگیری از این اقدام در این پروسه زمانی هستند.
ورود فاضلاب های انسانی و حیوانی، ورود شیرابه های بیمارستانی و صنعتی، ورود شیرابه های زباله های دفن شده و... به آب سد «ژاوه» بخشی از عواملی است که باعث واکنش انجمن های زیست محیطی در استان کردستان شده است.
امروز هم انجمن «جمعیت کردستان سبز» در واکنش به نزدیک شدن زمان آبگیری سد «ژاوه» سنندج بیانییه ای صادر کرده اند که در آن از مسئولان مربوطه و استاندار خواسته اند که جلوی انجام این کار گرفته شود.
بیشتر بخوانید؛
ظرفیت 11 میلیون متر مکعبی سد «سورال»/600 هکتار از اراضی کشاورزی دهگلان آبی می شود
طرح انتقال آب از سد آزاد به تصفیه‌خانه سنندج تا ۲ هفته دیگر اجرایی می شود
در بیانیه این انجمن فعال زیست محیطی می خوانیم: اگر عملیات آبگیری سد ژاوه بدون رفع کردن آلاینده های که وارد حوضه سد می شود، صورت نگیرد، بدون شک فاجعه زیست محیطی و انسانی رخ خواهد داد.
به اطلاع می رساند که طبق گفته مسئولیان استان قرار است، آبگیری سد ژاوه در 25 دی ماه یعنی 3 روز دیگر شروع شود، بدون شک فاجعه زیست محیطی رخ خواهد داد؛ اگر فاضلاب ورودی شهر سنندج به حوضه سد؛ مراحل تصفیه آن به همین منوال باقی بماند؛ حجم عظیمی از فاضلاب انسانی و علاوه بر این شیرابه ها و پساب های بیمارستانی و شهرک های صنعتی خرد و درشتی که بدون طی کردن مراحل تصفیه وارد حوضه سد می شوند، همچنین شیرابه سایت دفن زباله سنندج به همراه کشتارگاه دام و مرغ در نزدیکی حوضه سد؛ حجم عظیمی از فسفر و ترکیبات آن؛ همچنین نیترات و ترکیبات آن را وارد مخزن سد خواهد کرد که نه در دراز مدت؛ بلکه در میان مدت موجب شکوفایی جلبکی و پدیده یوتریقیکاسیون در حوضه دریاچه سد خواهد کرد؛ سرشاخه های ورودی این سد متشکل از دو سرشاخه قشلاق و گاوه رود بوده که حدود نیمی از آن از سرشاخه قشلاق و مابقی از گاوه رود و میان حوضه است که فسفر بیشتر از سرشاخه قشلاق و نیترات بیشتر از سرشاخه گاوه رود وارد مخزن می شود؛ لازم به ذکر است که بیشتر از 80 روستا در مجاورت سرشاخه های قشلاق و گاوه رود هستند که فاضلاب این روستاها بدون طی کردن هیچ گونه مراحل تصفیه وارد مخزن سد می شود.
شرایط شکوفایی جلبکی بسیار پیچیده است. در برخی مواقع این پدیده کاملاً منشأ طبیعی دارد و گاه از فعالیت‌های انسانی ناشی می شود. عوامل گوناگونی مانند ورود فاضلاب های انسانی و کشاورزی و صنعتی به منابع آبی و افزایش آلودگی سواحل که منجر به افزایش دمای آب مخزن سد می شود، به طور کلی در صورت افزایش میزان مواد غذایی غیرآلی مانند نیتروژن، فسفر و وجود ذرات معلق غنی از آهن و نور خورشید، شرایط شکوفایی جلبکی و به تبع آن کاهش اکسیژن محلول در آب را فراهم می کند. تکثیر فیتوپلانکتون ها در مخزن سد به دسترسی آن ها به نیتروژن بستگی دارد. منبع عمده انسانی نیتروژن، ناشی از منابع کشاورزی شهری و صنعتی است. برای مقابله با شکوفایی جلبک های مضر می بایست از ورود مواد مغذی به مخزن آب جلوگیری کرد. در این خصوص تصفیه فاضلاب های شهری، کشاورزی و صنعتی و جلوگیری از ورود مواد زائد فسفر و ازت دار به مخزن سد باید در اولویت قرار گیرد زمانی که کیفیت آب رودخانه ورودی به سد ژاوه در حد استاندارد نباشد، این کار فاجعه آفرین است. چرا که حتی آبزیان و مهم تر از همه ماهی ها و دوزیستان و خزندگان آبی و بعد از آن بزرگ بی مهرگان کف زی قادر به رشد و تکثیر در مخزن سد نخواهند بود و عملاً هیچ موجود زنده ای با این حجم از آلودگی قادر به تکثیر و حیات در این سد نخواهد بود.
در حد فاصل مسیر خروجی فاضلاب سنندج تا سد ژاوه، بوی فاضلاب و تعفن فاضلابی که به مخزن سد می ریزد، غیرقابل تحمل است، تصور کنید که همین فاضلاب به صورت راکد باقی بماند و اضافه بر این فاضلاب روستاهایی که به مخزن سد می ریزند را به این فاجعه اضافه کنید؛ چه بحرانی را می تواند خلق کند؛ بوی تعفن و لجن حاصل از این فاضلاب ها بدون شک عوارض بهداشتی را برای همه شهروندان، چه ساکنین روستاهای حومه سد و چه ساکنین سنندج به دنبال خواهد داشت؛ چرا که قرارگیری این سد در مسیر کریدور هوایی سنندج خصوصاً در فصول گرم سال گازهای متصاعد شده از مخزن را به داخل سنندج و روستاهای مجاور و بالادست منتقل خواهد کرد. همچنین در صورت انتقال آب این مخزن به دشت قروه و دهگلان، منابع مقصد نیز در معرض تغذیه گرایی و آلودگی قرار خواهند گرفت.
در حال حاضر روستاهای پایین دست سنندج موسوم به چم شار از این فاضلاب جهت کشاورزی استفاده می کنند و آلودگی حاصل از این شیرابه ها و پسماندها وارد خاک می شود، بخشی از این آلاینده ها که به مصرف محصولات کشاورزی می رسند؛ با تجمع در میوه ها و محصولات کشاورزی تولید شده در این مناطق به مصرف شهروندان می رسد و در حقیقت این بار آلودگی حاصله دوباره به سر سفره های مردم بر می گردد؛ همین الان بدون در نظر گرفتن مشکلات آبگیری سد، این فاضلاب برای محیط زیست اطراف و شهروندان خود فاجعه است، با آبگیری نابخردانه این سد؛ این فاجعه بدون شک تبدیل به بحران خواهد شد. هیچ مطالعه دقیقی در این مورد به انجام نرسیده، ولی بدون شک این فاجعه در شکل گیری و رشد انواع بیماری های عفونی و تنفسی شهروندان بی تأثیر نبوده است.
«جمعیت کردستان سبز» به عنوان یک نهاد مردمی در حال حاضر مخالف آبگیری سد ژاوه است؛ تا زمانی که رودخانه منتهی به مخزن سد با تمامی ابعادش (شامل فاضلاب شهر سنندج؛ شیرابه های سایت دفن زباله سنندج؛ پساب های بیمارستانی و شهرک های صنعتی؛ شیرابه های کشتارگاه های دام و مرغ و فاضلاب روستاهایی که به حوضه سد می ریزند) مراحل تصفیه را به طور کامل سپری نکند؛ چرا که فاجعه زیست محیطی و انسانی در صورت لحاظ نکردن این مسئله بدون شک در انتظار خواهد بود.
این واکنش انجمن «جمعیت کردستان سبز» و دیگر فعالان محیط زیست باعث ایجاد حساسیت در بین مسئولان و حتی اقشار مردم شده است، ولی با این وجود هنوز خبری از توقف این مهم نیست.
برخی از مسئولان تامین آب مورد نیاز شهروندان سنندجی را از سد «ژاوه» را یک نیاز و ضرورت عنوان می کنند و اعلام می دارند که برای تامین آب شرب مورد نیاز جمعیت این شهر این تنها راه است.
حال در روزهای اخیر نشست هایی مشترکی بین فعالان زیست محیطی کردستان با مسئولان و مدیران متولی در بحث تامین آب مورد نیاز سنندج در حال انجام است.
فعالان زیست محیطی کردستان امید زیادی به تجدیدنظر مسئولان استانی دارند.
آیین مهر ـ استان کردستان
