به گزارش سایت خبری پُرسون، آریا یونسی در یادداشتی نوشت:
لقمه حقیقت (یا ساندویچ حقیقت) یعنی خبر یا گزارش را با حقیقت شروع کنیم، در میانه مواضع و گزاره های نادرست را نفی کنیم و دوباره با حقیقت به آن پایان دهیم. دلیل این نظم این است که حتی نفی گزاره های نادرست اثر خود را در مغز می گذارد.
ذهن وقتی در مقابل گزاره نادرست هم قرار می گیرد باز هم آن گزاره را در نظر می گیرد و سپس نفی می کند؛ مخصوصا وقتی که این گزاره های منفی تکرار شونده باشند. همان مثل قدیمی: دروغی که خیلی شایع باشد دیگر دروغ نیست. این حالت بسیار آشناست: کافی است که مداوم و مکرر بگویم کسی فاسد نیست؛ طبیعتا بسیاری از اذهان به شک می افتند که شاید این فرد فاسد باشد. زیرا ذهن انسان در مقابل تکرار این نفی طرف مقابل آن را هم به تصور می کند و به شک می افتد.
جرج لیکاف زبان شناس شناختی سرشناس که بیشتر با کتاب «استعاره هایی که با آن زندگی می کنیم»، شناخته می شود، سال ۲۰۱۸ در بحبوحه تنش ترامپ با رسانه ها و متخصصان نظریه ای را بسط داد که بعدا «لقمه حقیقت» نامیده شد. خلاصه آنچه او گفت این بود که ترامپ رسانه ها را به ابزار تبلیغات خود تبدیل کرده است: او با اظهار مواضع کاملا خلاف واقع و عجیب و غریب می تواند خود را به صدر عناوین همه رسانه ها برساند. زیرا رسانه ها حتی مواضع کاملا نادرست او را در تیترها می آورند یا عادتا اخبار و گزارشات خود را با گفته های جنجالی او آغاز می کنند و سپس آنها را نفی می کنند.
لیکاف در دو نوشته در این باره یادآور شد که رسانه ها برخلاف آنچه خود فکر می کنند به عروسک های خیمه شب بازی ترامپ تبدیل شده اند، زیرا ساختار چارچوب ساز ذهن انسان را در نظر نگرفته اند. ذهن انسان بر اساس چارچوب هایی کار می کند که این چارچوب ها مناظر و نقطه های دیدی هستند که ما از آن به دنیا نگاه می کنیم. گزاره های نادرست چارچوب های متفاوتی هستند که دنیا را وارونه نشان می دهند؛ اگرچه رسانه ها می خواهند که نادرستی این چارچوب ها را نشان دهند اما اگر عناوین خبری یا ابتدای نوشته ها با این گزاره ها شروع شود ذهن مخاطب ناخودآگاه آنها را جذب می کند. از این رو او به رسانه ها و رسانه نگاران پیشنهاد کرد که تا جای ممکن گفته های نادرست ترامپ را نادیده بگیرند و هرگاه می خواهند نادرستی این گزاره ها را نشان دهند ابتدا با گزاره های حقیقی و درست شروع کنند، در میانه گزاره نادرست را نفی کنند و در انتها هم با گزاره های درست به پایان برسانند. این ساختار گزارش لقمه حقیقت است.
اکنون ترامپ دوباره رئیس جمهور شده است و به رفتارهای تکانه ای خود ادامه می دهد و به گونه ای خستگی ناپذیر در حال گفتن گزاره های نادرست و اغراق آمیز است؛ آنچه که برای مخاطب ایرانی مهم است این است که او در مورد ایران از همان گزاره های متناقض،اغراق آمیز و نادرست استفاده می کند.رسانه ها نیز مطابق عادت مواضع او را عنوان می کنند یا در ابتدای گزارش های خبری خود می آورند. چنین کاری جز تشویش اذهان عمومی و انحراف افکار عمومی در پی ندارد. راه درست این است که مواضع وی در لقمه های حقیقت گزارش شود: یعنی با گزاره های درست و موثق و منطقی شروع کرد، در میانه مواضع او را سنجید و نادرستی آنها را نشان داد و سپس باز هم با گزاره های درست و حقیقی به پایان رساند.
در نهایت، تکرار دروغ یا اسامی جعلی سبب عرفی شدن و عادت کردن مخاطب به آن می شود؛ گرچه مدت زمانی مخاطب بداند گزاره ای دروغ است یا اسمی جعلی است اما تکرار آن سبب می شود این دروغ یا اسم جعلی به تدریج به پدیده ای آشنا تبدیل شود. از این رو، مطابق آموزه لقمه حقیقت باید این دروغ ها یا اسامی جعلی را تکرار نکرد، بلکه باید گزاره درست و اسم درست را تکرار کرد.
منبع: خبرآنلاین
