آمار بالای پیرگوشی بین نوجوانان ایرانی؛ بیشتر از ۲ ساعت از هندزفری استفاده نکنید

شدت صدایی که ما روزمره با آن سرو کار داریم، معمولا بین ۴۰ تا ۶۰ دسی‌بل شدت صوت است، اما اگر شدت صدا از ۸۵ دسی‌بل بالاتر برود، در صورتی که بیش از مدت مُجاز در معرض آن صدا باشیم، دچار افت شنوایی و پیرگوشی می‌شویم که اغلب برگشت‌ناپذیر است و ممکن است مجبور به استفاده از سمعک شویم.

حدود ۸ میلیون نفر در ایران دچار اختلالات شنوایی هستند و تعداد زیادی از آنان نوجوانان هستند که بیشتر به علت استفاده مداوم از هندزفری‌ها دچار مشکل کم‌شنوایی و پیرگوشی زودهنگام می‌شوند.

مسئولان وزارت بهداشت در طول یک سال گذشته بارها درباره افزایش میزان کم‌شنوایی در کشور به‌خصوص در نوجوانان، کودکان دبستانی و همچنین کودکان زیر سن مدرسه هشدار داده‌اند. براساس گزارش‌های وزارت بهداشت، در حال حاضر آمار کم‌شنوایی در کل جمعیت و در هر سن و جنسی ۶.۸ درصد است و سالانه حدود ۵ هزار نفر به آمار کسانی که مشکلات ناشنوایی دارند اضافه می‌شود. طبق این آمار ۳ تا ۵ درصد کودکان پیش‌دبستانی و ۱۳ تا ۱۴ درصد دانش‌آموزان کشور دچار سطوح مختلف اختلالات کم‌شنوایی هستند.

بیشتر مراجعین نوجوانان هستند

دکتر ابراهیم رزم‌پا، متخصص گوش و حلق و بینی به این موضوع اشاره می‌کند که بیماران زیادی در گروه سنی سن نوجوانان با اختلالات شنوایی ازجمله وزوز گوش به ما مراجعه می‌کنند که خیلی از آن‌ها از مشکل افت شنوایی خود خبر ندارند. چون اوایل کار که این آسیب ایجاد می‌شود، روی مکالمات روزمره فرد تاثیری نمی‌گذارد و مشکل جدی برایش پیش نمی‌آورد. به همین دلیل فرد متوجه آن نمی‌شود.

وی با اشاره به این که افت شنوایی در نوجوانان بیشتر عامل بیرونی دارد و به دلیل استفاده مداوم از هندزفری و هدفون و… رخ می‌دهد، می‌گوید: صدای ۸۰ تا ۹۰ دسی‌بل، استاندارد جهانی است و مشکلی برای سلامت گوش‌ها ایجاد نمی‌کند اما هرچقدر میزان دسی‌بل بیشتر باشد، میزان تماس با صدا یا در معرض صدا بودن باید کمتر شود.

یعنی اگر میزان و شدت صدا ۱۰۰ دسی‌بل باشد، فقط ۲ ساعت در معرض صدا بودن می‌تواند به گوش آسیب برساند و اگر به ۱۱۵ دسی‌بل برسد، تماس ۱۵ دقیقه‌ای و کمتر هم می‌تواند آسیب‌زا باشد. بنابراین هرچقدر شدت صدا بیشتر باشد، مدت زمان تماس ما با آن باید کمتر باشد. وگرنه شنوایی ما قطعا آسیب می‌بیند.

این متخصص گوش می‌گوید: البته شدت دسی‌بل به تنهایی به شنوایی آسیب نمی‌زند. بلکه استمرار داشتن و طولانی‌مدت در معرض صدا ماندن، آسیب‌زا است. مساله این است که خیلی از افراد به خصوص نوجوانان از صبح تا شب هندزفری توی گوش‌شان است.

ترومای صوتی هیچ درمانی ندارد

علاوه بر استفاده طولانی‌مدت از هندزفری‌ها کنار بلندگو نشستن، نشستن نزدیک استیکر، در محیط‌های پر سر و صدا بودن، داشتن مشاغل پرصدا مثل تراشکاری، فرزکاری و…، بازی‌های پر سر و صدای چهارشنبه‌سوری، صدای بلند باندها در تالارهای تولد و عروسی، سکونت داشتن در محله‌های پرصدا مثل نزدیک فرودگاه می‌تواند به شدت برای گوش آسیب‌زا باشد.

وی ادامه می‌دهد: اولین علامت عارضه کاهش شنوایی، وزوز گوش است که بیشتر مراجعین ما معمولا با این عارضه مراجعه می‌کنند. گاهی هم عارضه خیلی تصادفی تشخیص داده می‌شود. مثلا فرد برای مشکل دیگری به ما مراجعه می‌کند و ما بعد از معاینه و گرفتن نوار گوش و… متوجه مشکل افت شنوایی در او می‌شویم. در مرحله پیشرفته هم که کمتر است، با مشکل کاهش شنوایی مراجعه می‌کنند.

این متخصص گوش تاکید می‌کند: نکته خیلی مهم این است که اگر فرد زمانی که تازه دچار آسیب شنوایی شده، متوجه آن شود و به موقع مراجعه کند، شنوایی او قابل برگشت است. ولی اگر از زمان خاصی بگذرد، دیگر هرگز قابل برگشت نیست.

به گفته او، متاسفانه عارضه‌ی ناشی از ترومای صوتی هیچ درمانی هم ندارد. نه داروی خاصی دارد و نه جراحی. فقط باید پیشگیری کرد. مهم‌ترین ترومای صوتی هم در حال حاضر، همین استفاده از هدفون و هندزفری است که بین نوجوانان خیلی رایج است.

او می‌گوید: میزان آسیب‌های هندزفری‌ها و هدفون‌ها با هم متفاوت است. چون قدرت این ابزارها با هم فرق دارد. بعضی از هندزفری‌ها صدا را مستقیما به کانال گوش هدایت می‌کنند و طبعا خطرناک‌ترند. درضمن همین هندزفری‌ها اگر درست استفاده شوند، مشکلی ایجاد نمی‌کنند. مساله این است که همان طور که گفتم، خیلی از نوجوانان و حتی بزرگسالان از صبح تا شب در حال استفاده از هندزفری هستند.

استاندارد جهانی برای شنیدن صدا مدت‌زمان ۸ ساعت و تا حد ۸۰ تا ۹۰ دسی‌بل است. اگر میزان تماس بیشتر از ۸ ساعت و شدت صدا بالای ۸۵ باشد، طبیعتا عارضه افت شنوایی را به دنبال خواهد داشت. این را دکتر رزم‌پا می‌گوید و اضافه می‌کند: البته استمرار داشتن خیلی مهم‌تر از میزان زمانی یادشده است و بیشتر آسیب می‌زند؛ یعنی اگر شما ۲ – ۳ ساعت به طور مداوم و مستمر در معرض صدای نامتعارف (بالای ۸۵ دسی‌بل) باشید، حتما شنوایی‌تان آسیب خواهد دید.

این متخصص گوش ادامه می‌دهد: شنوایی ما فرکانس‌های مختلفی دارد که شدت صدا در ابتدا روی همه فرکانس‌ها اثر نمی‌گذارد. ما فرکانسی به نام ۴ هزار داریم. کسانی که در معرض آسیب صوتی قرار می‌گیرند، اولین فرکانسی که در آن‌ها دچار مشکل می‌شود، فرکانس ۴ هزار شنیداری است. ضعف این فرکانس در محاورات عادی و روزمره معلوم نمی‌شود و برای همین کسی متوجه آن نمی‌شود.

بیشتر افرادی مثل موزیسین‌ها که دقت در فرکانس‌ها برایشان مهم است، متوجه اختلال در آن می‌شوند. غیر از موزیسین‌ها، بقیه افراد که در دریافت فرکانس ۴ هزار دچار مشکل می‌شوند، اوایل متوجه مشکل نمی‌شوند. اما وقتی مدت تماس با آن صوت بیشتر شود، فرکانس‌های دیگ هم تحت تاثیر قرار می‌گیرند و کم‌کم به همه فرکانس‌ها تسری پیدا می‌کند و بعد عارضه خیلی جدی‌تر می‌شود.

زیر ۴۰ ساله‌ها مراقب باشند

وی درباره گروه سنی افراد درگیر افت شنوایی و پیرگوشی به همشهری توضیح می‌دهد: بیشتر افرادی که با مشکل شنواییِ ناشی از استفاده نادرست از هندزفری به ما مراجعه می‌کنند، کمتر از ۴۰ سال دارند و اکثرا هم در سن نوجوانی هستند. البته بعضی از مراجعین هم مشکلات شغلی دارند. مثلا در تراشکاری و فرزکاری کار می‌کنند، یا خانه‌شان نزدیک فرودگاه و جاهای پر صدا است یا در میدان تیراندازی کار می‌کنند. ولی در جوانان زیر ۴۰ سال و به خصوص نوجوانان، مهم‌ترین دلیل کاهش شنوایی، استفاده از هندزفری است.

این متخصص گوش در ادامه به نکته جالبی اشاره می‌کند و می‌گوید: افراد چشم‌آبی بیشتر در معرض ترومای صوتی هستند و برای ابتلا به این عارضه مستعدترند. مثلا آمار این عارضه در اروپا خیلی بیشتر است و گفته می‌شود که عاملش ژنتیکی است اما هنوز دلیل دقیق آن شناخته نشده است.

چند توصیه مهم

متخصصان تاکید دارند که برای پیشگیری از آسیب شنوایی ناشی از استفاده از هندزفری‌ها این ۴ توصیه مهم را رعایت کنید.

میزان صدا را کنترل کنید: صدای هندزفری را زیاد بند نکنید. البته خیلی از گوشی‌های موبایل این قابلیت را دارند که صدای بلندتر از حد مجاز برای گوش را به فرد هشدار می‌دهند. این هشدار را نادیده نگیرید.

زمان استفاده را کاهش دهید: بیشتر از یک ساعت مداوم از هندزفری استفاده نکنید. بعد از هر یک ساعت، حداقل ۱۰ دقیقه به گوش‌ها استراحت دهید.

از هندزفری‌های با کیفیت پایین استفاده نکنید: هندزفری‌هایی با قابلیت کاهش نویز (Noise Cancelling) استفاده کنید. این هندزفری‌ها نیاز به بلند کردن صدای دستگاه در محیط‌های شلوغ را کاهش می‌دهند.

در محیط‌های شلوغ از هندزفری استفاده نکنید: استفاده از هندزفری در محیط‌های شلوغ مثل خیابان یا مترو، فرد را وادار می‌کند صدا را زیادتر کند که همین برای شنوایی مضر است.