به گزارش سایت خبری پرسون، ابوالقاسم قاسم زاده در یادداشتی نوشت: از دولتهای گذشته تا امروز، مشکلات کمبود منابع و ذخایر آبی کشور، موضوع خبری و رسانهای بوده است.
خشک شدن دریاچه ارومیه، قطع حق آبه قانونی ایران از مسیر رود هیرمند (افغانستان) که حاکمیت طالبان مانع آن است در گستره خاکی سیستان و بلوچستان ایران بحران شدید بی آبی را خبرساز کرده است.
از پی آن یکباره خبر پس رفت ساحلی و خشکی دریای خزر،آژیر خطر خشکی بزرگترین «دریاچه» جهان را به صدا در آورد! و با انتشار مکرر این خبر که منشأ اصلیاش قطع ورود آب از روسیه به ایران است گزارش شد.
البته «ایگور شوماکوف» رئیس سرویس فدرال آب و هواشناسی و نظارت بر محیط زیست روسیه به «ایرنا» خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی ایران چنین گفته است:
«...نوسانات و ارتعاشات در سطح آب دریای خزر موقتی است و برای دوره زمانی کوتاه مدتی بین 10 تا 20 سال است! و براساس پیشبینیها در پایان قرن21، وضعیت اقلیمی به سطح طبیعی بازخواهد گشت.»
این پاسخ مسئول دولت روسیه، نگارنده محک را به یاد ضربالمثل تاریخی ما ایرانیها انداخت که «از کرامات شیخ ما چه عجب، مشت وا کرد و گفت وجب!»
در خبرها آمده است که در 2 سال اخیر سطح آب دریای خزر به دلیل بسته شدن ورودی آب از رود ولگا در روسیه کاهش یافته است.
مدیر مرکز مطالعات دریای خزر در ایران خبر داده است: «با وجود 14 سد در مسیر رود «ولگا» باید بررسی شود وضعیت مخازن این سدها با توجه به تبخیر آب و تغییر اقلیم چگونه است.» معاون حفاظت محیط زیست ایران نیز گفته است:«افت 9 متری آب دریای خزر در سواحل شمالی خزر به ویژه روسیه و قزاقستان به دلیل شیب ملایم و عمق کم آبهای ساحلی، تبعات بسیار شدیدتری خواهد داشت.»
واقعیت این است که ایران از یکسو از شمال تا جنوب و از شرق تا غرب در تهدید جدی برای دریافت حقابهاش از کشورهای همسایه قرار گرفته است. تأسفبارتر آنکه در داخل کشور نیز هدر رفتن آب از سوی مصرف کنندگان مشکل آفرین شده است.
آب، سرمایه ملی برای حیات است. اغلب کشورها برای چگونگی مصرف آب برنامهریزی دقیق و همه جانبه و آموزش پیوسته دارند و در مدارس از همان ابتدا به دانش آموزان میآموزند که «آب سرمایه حیات نسلی است.» پرسش این است که سطح و امتداد آموزش نسلی ما به ویژه از مدارس ابتدایی تا درون جامعه چگونه است؟ و چه برنامهریزی آموزشی مستمر در سطوح مختلف سنی در کشور انجام میشود؟
صداوسیما در گذشته «کلیپ»های آموزشی در میانه برنامهها داشت، اما اکنون نشانهای از آن برنامهها و استمرار آن همراه با تنوع اطلاعرسانی و آموزشی در این رسانه ملی دیده نمیشود! آیا آموزش و پرورش در مدارس برای دانش آموزان در اینباره برنامهریزی مدون و مستمر دارد؟ بسیاری از کشورها چنین آموزشی را از مهد کودکها تا دوران دبستان و دبیرستان انجام میدهند، زیرا آب را سرمایه ملی و نسلی در کشور خود میشمارند. ضعف آموزشی مستمر درباره مصرف بهینه آب در کشور چنان است که هدر دهی آب به عادت عمومی مردم مبدل شده است.
در حالی که در اغلب کشورها و در نظام آموزشی آنها مصرف بهینه انرژی از سوی مردم و خانوادهها آن هم در حد حراست از کیان ملی، رعایت میشود. البته در سالهای اخیر افزایش تصاعدی هزینههای مصرف آب و برق رایج شده است، اما هنوز طراحی قانونی و ممتد و کنترلی از سوی دولت و مجلس در اینباره نداریم!
موضوع و موضوعیت گزاره «آب سرمایه ملی» است، در اغلب کشورها از سوی دولتها اولویت نخست را در طراحی برنامهها و اجرای قانونی آن با مدیریت مستمر و قوی دارد.
ما این کنترل را فقط در بالابردن نرخ هزینه مصرف آب، آن هم به صورت «ابلاغی» به مصرف کنندگان و نه مدیریت اجرایی همه جانبه و به صورت حاشیهای ادامه میدهیم و میدانیم که چنین دستورالعملهایی چندان کارساز نیستند.
اکنون آژیر این «خطر ملی» در سراسر ایران به صدا در آمده است و هر روز اخبار فاجعه بار از بحران آبی در اغلب استانها، به ویژه استان وسیع سیستان و بلوچستان و رنجی که شهروندان میبرند، گزارش میشود.
پرسش «محک» این است، دولت چه طرحهای کارساز و مستمر برای ترمیم یا بهینهسازی زیست عمومی مردم در مقابله با «بحران آب» که اکنون «فراگیر» شده است، دارد!؟ انعکاس اخبار چالش بر سر حقابه رودخانههای مرزی با دیگر کشورهای همسایه، فضای منفی و تأسف آور را در اذهان مردم بیشتر میکند.
تا دیرتر نشده است، به طراحی و برنامهریزی همه جانبه علمی و قوی همراه با مدیریت متمرکز وکارآمد از سوی دولت ـ مجلس نیاز داریم. کمبود آب و مصارف نادرست آن اکنون بحران فراگیر در کشور شده است؛ این هشدار را هم مردم میدانند و میدهند و هم «دولت» با خطرهای آن برای کیان ملی و محیط زیست و حیات فردی و اجتماعی آشناست.
منبع: اطلاعات