به گزارش سایت خبری پرسون، این درحالی است که وزیر نفت از تامین ظرفیت مطلوب گازی کشور برای داخل و حتی خارج از کشور در صورت نصب سکوی فاز 11 خبر داده بود. کارشناسان معتقدند برخی انتصابات با گرایش‌های سیاسی و به دور از ملاحظات ، کشور را در برخی حوزه‌ها به ویژه انرژی با چالش‌هایی مواجه ساخته است.
پیش بینی وقوع بحران بدون راهکار!
آذر جزایری، کارشناس انرژی در این خصوص گفت: وقوع بحران گاز در زمستان سخت در کشور درحالی رخ داد که پیش از این ایران امید به بهره برداری مطلوب از زمستان سخت اروپا و تقویت بازار فروش نفت و گاز به اروپا را داشت اما معادلات صورت گرفته در این حوزه برعکس شد و سوز سرمای سخت و فقدان گاز گریبان ایران را گرفت و به تعطیلی چندروزه ادارات و مدارس و صنعت کشور انجامید. او ادامه داد: وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی نفت از ماه‌ها پیش همواره در گفت‌و‌گوهای خود از نبود مشکل گاز در زمستان به دلیل وارد مدار شدن فازهای 11و14 خبر می‌دادند اما این پروژه‌ها هنوز عملیاتی نشده است.
چالش‌هایی که با برخی انتصابات و به‌کارگیری افراد غیرتخصصی در صنعت نفت آغاز شد و استمرار عملیاتی شدن پروژه‌ها و نصب سکوها در فازهای مختلف نفتی و ... را کند کرد. این کارشناس حوزه انرژی افزود: کمبود گاز فعلی رویکردی غیرمترقبه تلقی نمی‌شود چرا که همگان به ویژه وزیر و مدیرعامل شرکت ملی نفت بارها به آن اشاره کرده بودند اما با بارش سخت برف و برودت شدید هوا، انگشت تقصیرها و کوتاهی ها همه به سمت سوء مصرف گاز و ... نشانه رفت، هر چند مصرف بهینه گاز و انرژی فرآیندی است که باید فرهنگسازی مطلوبی برای آن صورت گیرد تا با صرفه‌جویی بیشتر در استفاده از انرژی روندی مطلوب و بهینه را شاهد باشیم، اما دلیل اصلی بحران پیش آمده و مقصراصلی مردم و افزایش مصرف گاز نیستند بلکه برخی انتصابات صورت گرفته است. جزایری توضیح داد:عدم به‌کارگیری مدیران موفقی مانند حمیدرضا مسعودی مدیرعامل سابق گروه پتروپارس که سابقه نصب 5 سکو در فاز 14و 19 را در پرونده کاری خود دارد در نهایت به ایجاد حادثه هنگامِ نصب سکو توسط مدیران جدید در فاز 11 منجر شد و مانعی گردید برای عدم وارد مدار تولید شدن به موقع فاز 11 پارس جنوبی، مسئله‌ای که باعث کسری گاز و عدم تامین به موقع گاز و وقوع بحران در کشور شد.
این کارشناس اضافه کرد: هر چند اجرای پروژه‌ها در بسیاری از حوزه‌ها مانند نصب سکوی مذکور در فاز 11 نیز از برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته عقب‌مانده بود و حتی اگر نصب سکو هم با شکست مواجه نمی‌شد با لحاظ کردن پروسه زمانی 4 تا 5 ماهه رسیدن گاز به خشکی باز هم نمی‌توانستیم با کمبود گاز فعلی مواجهه مطلوبی داشته باشیم.این کارشناس بیان کرد: هم اکنون وقت مناسبی است که مدیران ناکارآمد یا خود استعفا دهند یا توسط روسا در سطوح دیگر برکنار شوند تا آغازی برای پاسخگویی مسئولان به وظایف در حیطه عملیاتی خود باشند.
چرا «زمستان سخت» به جای اروپا به ایران تحمیل شد؟
محمد مرندی، مشاور رسانه‌ای تیم مذاکره کننده دولت سیزدهم بعد از دو مرحله تبادل نظر بین ایران و آمریکا، در توئیتی نوشت : ایران ابهامات یا خلأهای متن را نمی‌پذیرد. زمستان نزدیک است و اتحادیه اروپا با بحران انرژی فلج کننده مواجه است که بعد از انتشار این توئیت نشریه پولتیکو نیز گزارش داد که یک مقام ارشد دولت آمریکا با بیان اینکه واشنگتن در حال بررسی پاسخ تهران است، مدعی شد که نتیجه دلگرم کننده نیست بعد از آن بود که مشخص شد ایران در پاسخ خود خواسته‌هایی را مطرح کرده که امیدوار است بتواند با اتکا به در پیش بودن فصل زمستان و کمبود گاز در اروپا، از آن به مثابه اهرم فشار استفاده نمایند این در حالی است که از مهم‌ترین موانع صادرات گاز ایران به دنیا، روسیه است. تحلیلگران عرب معتقدند روسیه نیز به آسانی به ایران اجازه ورود به بازار گاز اروپا را نمی‌دهد و از تمام ابزارهای خود برای جلوگیری از رهایی این قاره از اتکا به گاز روسیه استفاده خواهد کرد.کارشناسان اقتصاد سیاسی معتقدند ایران می‌توانست از فرصت زمستان سخت اروپا برای احیای توافق هسته ای استفاده کند اما فرصت از دست رفت. درحالیکه مصرف گاز ایرانی‌ها در گاز برابر آمارها به 685 میلیون مترمکعب در روز رسید که یک رکورد بی‌سابقه از جهت استمرار مصرف بالای گاز خانگی در کشور است اما چالش بزرگتر بین تامین گاز خانگی و تجاری در جریان است. رییس انجمن تولیدکنندگان سیستم‌های تهویه مطبوع ایران نوشت «زمستان سخت صنایع با قطع برق و گاز واحدهای صنعتی، در کشوری که دومین ذخایر انرژی جهان را در اختیار دارد آغاز شد». در چنین شرایطی دو دیدگاه برای مدیریت گاز کشور وجود دارد.
دیدگاه گروه اول: اولویت با مصرف خانگی
هادی بیگی‌نژاد، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به ناترازی مصرف گاز در کشور و راهکارهای جلوگیری از آن بیان کرد: کسری گاز کشور یک موضوع واضح بوده و همه آن را مشاهده می کنند همچنین ما روزانه 780 میلیون مترمکعب گاز را وارد شبکه سراسری کشور می کنیم .
او معتقد است: امسال بیش از 600 میلیون متر مکعب گاز فقط در بخش خانگی مصرف می‌شود که بیش از 100 میلیون مترمکعب است برای مصارفی همچون صنایع و نیروگاه‌ها مورد استفاده قرار می گیرد بنابراین حتما به میزان مصرفی که داریم، گاز تولید نمی کنیم.هادی قوامی معاون پارلمانی وزارت اقتصاد هم معتقد است «بخش اصلی گاز تولیدی در کشور به مصرف خانگی می رسد و در واقع هدر می رود» او معترف شده «ایران به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان گاز در جهان با مشکل کمبود گاز در داخل روبه‌رو است» حامیان این دیدگاه اولویت تعطیلی گاز کارخانجات را مطرح می کنند.
دیدگاه دوم: اولویت با مصرف تجاری و کارخانجات
از منظر حامیان این دیدگاه باید به تعطیل نشدن کارخانجات و مراکز تجاری به جای مصارف خانگی اهمیت داد دراین میان سید مرتضی حسینی، نماینده مردم میانه معتقد است: بیش از 12 روز است گاز مجتمع فولاد میانه از سوی شرکت گاز قطع شده و این امر موجب ضرر و زیان مضاعف و تعطیلی تولید و بیکاری کارگران این مجتمع شده و از سویی اشتغال غیرمستقیمِ مرتبط با این واحدهای صنعتی را با مشکل مواجه کرده است بنابراین از نگاه حامیان این دیدگاه باید برای کاهش مصرف خانگی فرهنگی‌سازی کرد و اولویت را به تامین گاز کارخانجات داد.
پیامد سیاست‌های احمدی نژاد بعد از 15سال
برخی‌ها در بیان دلیل ناترازی گاز می گویند که تولید افزایش پیدا نکرده اما مصرف بیشتر شده است. تا سال 1384، به گفته جواد اوجی (وزیر فعلی نفت 600 شهر از گاز طبیعی استفاده می‌کردند همچنین در 8 سال دولت احمدی‌نژاد 400 شهر دیگر به این تعداد اضافه شد و اوجی در تیرماه 1392 و همزمان با پایان گرفتن دولت دوم احمدی‌نژاد با افتخار گفته بود که تا شهریورماه سال 1384، بیش از 2 هزار و 80 روستا از نعمت گاز برخوردار بودند، اما در دولت‌های نهم و دهم 12 هزار و 220 روستای دیگر به شبکه سراسری گاز طبیعی متصل شده‌اند این در حالی است که دولت احمدی‌نژاد، درصد برخورداری روستاها و شهرها از گاز طبیعی به یک‌باره از 60 درصد به 83 درصد رشد پیدا کرد. در همین مدت زمان، (1384 تا 1392) تعداد واحدهای صنعتی برخوردار از گاز طبیعی از 9.5 هزار واحد به 58 هزار واحد افزایش پیدا کرد، یعنی در مدت 12 سال 6 برابر شد.اگرچه توسعه شهرهای فاقد گاز از اقدامات مهم دولت ها بوده است اما باید به این موضوع اندیشید آیا گاز تنها راه توسعه این شهرها و روستاها بوده و آیا کشور توان تامین گاز کل کشور را دارد یا ایران می‌توانست از سایر انرژی‌ها برای توسعه این روستاها استفاده کند؟ موصوعی که در اغلب کشورهای توسعه یافته تحت عنوان استفاده از منابع محلی برای تولید انرژی از آن یاد می شود.
منبع: آرمان ملی
