رسانه‌های نوین و رواداری اجتماعی در فضای مجازی

رواداری یا تساهل همان امر اجتماعی است که به بردباری اجتماعی هم معروف است.
تصویر رسانه‌های نوین و رواداری اجتماعی در فضای مجازی

به گزارش سایت خبری پرسون، زهرا نژاد بهرام در یادداشتی نوشت: رواداری یا تساهل همان امر اجتماعی است که به بردباری اجتماعی هم معروف است. رواداری یعنی پذیرش عقاید و دیدگاه‌های دیگران و احترام به آنها و به تعبیری پذیرش دیگری در معنای امر سیاسی است. بردباری به معنای اینتلورانس، تساهل و رواداری است که معمولا در جوامع متکثر که از جمعیت‌های مختلف پدید آمده آرام آرام شکل می‌گیرد، اما در جوامعی که یکپارچگی بیشتری در آن وجود دارد نوعی خودمداری فرهنگی یا خودمداری بومی قابل مشاهده است، اشکال خودمداری مانع از رواداری می‌شود؛ یعنی یکی از بزرگ‌ترین موانع رواداری اشکال خودمداری است، اعم از خودمداری قومی و ملیتی.

این مهم به این معنا است که در فضای عمومی رواداری منجر به ایجاد نوعی ارتباطات مداوم و پرهیز از خشونت است. خشونت‌ورزی و خشونت‌مداری مانع بزرگ دسترسی به ارتباط است از این رو از آنجا که رسانه‌های نوین برمبنای ارتباط فعالیت می‌کند خروجی اصلی آن رواداری است. رسانه‌های نوین تصویر جامعه‌ای است متشکل از همه دیدگاه‌ها و اندیشه‌ها و فرصت‌های برابر و دسترسی‌های یکسان برای بهره‌گیری از ظرفیت‌های مشترک؛ در این رسانه‌ها هر دیدگاه و نظری اجازه طرح مسائل خود را دارد و تحمل و پذیرش حق آن دیدگاه از سوی مخالفان و موافقان و حتی بی‌نظران است که عینیت یافتگی رواداری است.

تمرین رواداری در فضای مجازی گشایشی است که پیش از این در عرصه عمومی و واقعی دسترسی به آن بسیار دشوار و در برخی موارد ناممکن است! به معنای دیگر از آنجا که رسانه‌های نوین امکان گفت‌وگو را مهیا کرده‌اند و مفهوم واقعی ارتباط در آن شکل یافته است و فضا برای گفت و شنود ایجاد شده، نوعی فضای ارتباطی در آن شکل گرفته که برخاسته از تحولات تکنولوژیک است! این مهم بستری برای توسعه اخلاق ارتباطی و تکنیک‌های ارتباط را فراهم کرده که اصلی‌ترین کنش آن گفت‌وگو است! رواداری ماحصل یا به عبارتی پیش‌فرض گفت‌وگو است با این نگرش رواداری یعنی پذیرش حق طرف مقابل برای بیان دیدگاه‌ها و نظرات است هر چند که با نگاه فرد طرف گفت‌وگو در تقابل یا تعارض باشد.

با این مقدمه رسانه‌های نوین به دلیل ماهیت مخاطب محوری، تعاملی، دسترسی برابر توانسته است بستر رواداری را معنا ببخشد؛ این مهم یعنی عبور کاتالیزوری از موانع جامعه بسته به سوی جامعه باز است، آنچه پوپر بر آن مفهومی از جنس عقلایی و تساهل و تربیت یافتگی و آزادی نام گذاشته است! در این معنا رسانه‌های نوین بستری برای رشد و تفاهم و گفت‌وگو میان انسان‌ها ایجاد کرده است، چراکه ظرفیت گفت‌وگو برای همه گشوده است!(2) لذا از آنجا که رواداری، پذیرش دیگری است در فضای رسانه‌های نوین به روشنی قابل دسترسی است! و این مهم قابلیت نشر در فضای واقعی را پیدا می‌کند؛ پس، می‌توان رسانه‌های نوین را بستری برای تمرین رواداری عمومی در جامعه دانست!

این مهم در بستر نقد‌پذیری و تحمل نقد بیشتر معنا پیدا می‌کند، در فضای رسانه‌های نوین به دلیل خود فعال بودن مخاطب امکان دیدن دیدگاه‌های مختلف نسبت به رویکرد فرد وجود دارد و این در بستر نقد‌پذیری فردی فرصت دیدن نظرات متفاوت را به او می‌دهد لذا تمرین و آموزش برای ادامه حضور در این فضا متکی به پذیرش چارچوب‌های آزاد در این فضا است! نکته قابل تامل در رسانه‌های نوین در امر رواداری تلاش برای ایجاد نوعی رابطه ارتباطی است نه آنکه فقط مشاهده کرد و بر دیدگاه‌های خود تمرکز کرد بلکه به دلیل فضای ارتباطی موجود در این رسانه‌ها فرصت کار مشترک و با هم دیدن و با هم گفتن را فراهم می‌کند! رسانه‌های نوین با توجه به کارکرد شبکه‌ای قادرند مفهوم رواداری را در بستر خود ارتباط جمعی تعریف کنند و بستر لازم برای گفت‌وگوی جمعی برمبنای پذیرش خودهای دیگر که زیرساخت این نوع ارتباطات است فراهم کنند، از این رو رواداری در این فضا کارکردی است که باید نسبت به آن با دیده عمیق‌تری نگریست و آن را بستری برای توسعه تفاهم عمومی در جامعه به‌کار گرفت!

منبع: روزنامه اعتماد

409767