به گزارش سایت خبری پرسون، در کشور ما نیز زیست شبانه در بسیاری از شهرهای گرم کشور و زیارتی تا صبح برقرار است و هیچ مشکلی از لحاظ امنیت شهرها به‌وجود نیامده است. البته تهران در برخی از نقاط شهر یا ایام، زیست شبانه را تجربه می‌کند، مانند خیابان سی تیر، تجریش، وحدت اسلامی و تئاتر شهر حداقل تا پاســی از شب، مردم در جنب و جوش هستند. از سوی دیگر در ایام محرم و رمضان، مردمی که برای عزاداری و عبادت در خیابان‌های شهر در رفت و آمد هستند، می‌توانند الگوی مناسبی برای زیست شبانه باشد.
اما موضوع زیست شبانه از شورای شهر پنجم و همزمان با افتتاح خیابان سی‌تیر آغاز شد و حتی با وجود اینکه محسن هاشمی، رئیس وقت مجلس شورای شهر به‌طور تلویحی با آن مخالفت کرد و گفته بود: «مخالف حضور فرزندانم در زیست شبانه هستم. خودم نیز شب‌ها ساعت 10 می‌خوابم و 5 صبح بیدار می‌شوم بنابراین تمایلی به این طرح ندارم.» اما چند ماه بعد اعضای شورای شهر پنجم، پرونده زیست شبانه تهران را با تصویب روی میز پیروز حناچی، شهردار وقت تهران قرار دادند. در شهریور 98 و پیش از شیوع کرونا در دنیا، شورای شهر تهران با 14 رأی طرح زیست شبانه را تصویب کرد، این طرح با عنوان حیات شبانه به صورت پایلوت در چند منطقه تهران اجرایی شد.
اما پلیس تهران مخالفت خود را به‌صورت جدی با اجرای این کار اعلام کرد. در این شرایط کرونا که شیوع پیدا کرد، ستاد وقت مقابله با کرونا در طرحی که دلیل یا توجیه منطقی نداشت، در دو سال گذشته موضوع زیست شبانه را برای همیشه مسکوت گذاشت. حالا که کرونا کاهش پیدا کرده و هوای گرم 42 درجه‌ای تهران، عرصه فعالیت یا تفریح در روز را برای بسیاری سخت کرده، موضوع زیست شبانه می‌تواند بهترین بهانه برای رونق کسبه و گذران اوقات فراغت باشد.
زیست مومنانه در ام القرای جهان اسلام
تهران، شهر جالبی است در روزها پر از شلوغی و ازدحام مردم است و در شب‌ها میادین اصلی آن، مخصوصا در مناطق جنوبی و مرکزی شهر، پر از کارتن‌خواب‌ها و متکدیان و بی‌خانمان است. بدون تردید زیست شبانه می‌تواند این جلوه زشت شهر را در شب‌ها کمرنگ کند و مانند شهرهای جنوبی کشور یا مشهد مقدس، تهران این ظرفیت را دارد که تا صبح نخوابد. با این حال زیست شبانه با عنوان دیگری در سال 99 به نام «تهران بیدار» به تصویب رسید. با این حال، هنوز شورای شهر ششم، تصمیمی برای زیست شبانه ندارد. احمد علوی، یکی از اعضای شورای شهر در رابطه با موضع شورای شهر و شهرداری که می‌خواهد تهران را به شهر جهانی یا ام القرای جهان اسلام، تبدیل کند، گفته است: «باید زیست مومنانه جایگزین طرح زیست شبانه شود.» زیست مومنانه‌ای که علوی مطرح کرد با واکنش‌های بسیاری در فضای مجازی مواجه شد.
با این حال کارشناسان نیز بر این باورند که کاهش آسیب‌های اجتماعی، توسعه اقتصادی شهر، رونق بخشیدن به کسب و کارهای کوچک، افزایش نشاط اجتماعی، ساماندهی دستفروشان از جمله مزایای این طرح است. منتقدانی همچون حجت‌الاسلام سالک نایب‌رئیس وقت، کمیسیون فرهنگی مجلس نیز معتقد است که این طرح زمینه‌ساز فساد و باعث آشفتگی نهاد خانواده می‌شود و برخی دیگر نیز تامین امنیت شبانه شهر و از افزایش قیمت‌ها، کاهش قدرت خرید مردم را زمینه‌ساز شکست این طرح می‌دانند.
جامعه به سمت تغییــــر نظـــم شب و روز می‌رود
یک جامعه‌شناس شهری در این باره معتقد است در هر جامعه‌ای یک نظم نمادین و اخلاقی وجود دارد و آنچه در ساختارهای اجتماعی ما دیده می‌شود در این ساختار این نظم به نمایش درآمده است. مصطفی مهرآیین می‌گوید: یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که در جوامع روبه رشد و با جمعیت بالا مانند تهران وجود دارد، فهم و درک مردم از زمان است، در نگاه سنتی و ساختار طراحی شده در یک شهر روز برای کار و شب برای استراحت است، اما وقتی به سمت توسعه می‌رویم این نظم در شکل جدید خود را نشان می‌دهد. چه موافق این موضوع باشیم یا نباشیم، با گسترش جوامع و جمعیت شهرها این نظم نمادین برهم می‌خورد و حالا نیز صحبت از زیست شبانه نیاز جامعه است. او در ادامه خاطر نشان می‌کند: جامعه و مسئولان باید خودش را با این موضوع تطبیق دهند، چون نیاز جامعه است.
یعنی اگر این اتفاق در آینده نزدیک به رسمیت شناخته شود، سهم آدم‌ها از بیداری، خواب، شادی، غم، دوستی، امنیت و... عوض خواهد شد و باید هرچه سریع‌تر خود را برای این تغییر ساختار آماده کنیم. مهر آیین با اشاره به مخالفت‌های صورت گرفته با این طرح می‌افزاید: قطعا هرگونه تغییر در اوایل با مخالفت‌ها و مقاومت‌هایی همراه است ولی همه باید خودشان را با این تغییر ساختار وفق دهند. البته زیست شبانه در کشور ما موضوع جدیدی نیست و در بسیاری از اقلیم‌های جغرافیایی کشور این امر وجود دارد.
به عنوان مثال هنوز ساعت کاری مردم جنوب کشور به دلیل گرمای هوا از ساعات عصر و با غروب آفتاب آغاز می‌شود و مردم و مغازه‌ها تا ساعات 2 یا 3 شب در خیابان‌ها هستند و به مهمانی می‌روند و هیچ مشکلی نیز در جامعه وجود ندارد. در طرح و برنامه اجرایی آن باید مکان‌هایی که زیرساخت‌هایی مثل پارکینگ، دوری از فضای مسکونی، عرض گذر و... را دارند مد نظر داشت. همچنین شهرداری می‌تواند از زیست شبانه درونی شروع کند و بعد به موازات، زیست بیرونی را گسترش دهد.
منبع: روزنامه آرمان ملی
