پرونده ویژه پرسون؛ چالشهای پیش روی دولت سیزدهم/ بخش دوازدهم
به گزارش سایت خبری پرسون، برگزاری انتخابات سیزدهمین دوره ریاست جمهوری، پنجمین دوره شوراهای اسلامی شهر و روستا و میان‌دوره‌ای مجلس یازدهم شورای اسلامی و پنجم خبرگان رهبری در ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ شاید مهمترین رویداد سیاسی سال گذشته بود. سالی که تنش آبی در بسیاری از استان‌ها از جمله خوزستان و اصفهان باعث اعتراضات گسترده مردمی شد و مذاکرات هسته‌ای برای احیای برجام از فروردین تا اسفند (با وقفه‌ای در زمان تغییر دولت ایران) بسیاری را در انتظار به نتیجه رسیدن این مذاکرات نگه داشت.
در این گزارش به مرور مهمترین اتفاقات سیاسی سال ۱۴۰۰ خواهیم پرداخت:
فروردین؛ تولید؛ پشتیبانی‌ها، مانع‌زدایی‌ها
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر انقلاب اسلامی در پیامی به‌مناسبت آغاز سال ۱۴۰۰ هجری شمسی، با تبریک عید نوروز به هم‌میهنان به‌ویژه خانواده‌های معظم شهیدان و جانبازان و همه ملت‌هایی که نوروز را گرامی می‌دارند، سال ۱۴۰۰ را سال «تولید؛ پشتیبانی‌ها، مانع‌زدایی‌ها» نامگذاری کردند.
ایشان سال ۱۴۰۰ را به علت در پیش بودن انتخابات و همچنین وجود زمینه مناسب برای شکوفایی جهش تولید، سالی حساس و مهم خواندند و افزودند: انتخابات خرداد ۱۴۰۰ و روی کار آمدن مدیریت‌های جدید و احتمالاً تازه‌نفس و با انگیزه‌های قوی، امسال را سالی بسیار مهم، حساس و تأثیرگذار در آینده کشور کرده است.
رهبر انقلاب اسلامی افزودند: علاوه بر این، در سال ۹۹ جهش تولید حرکتی در کشور به‌وجود آورد که زمینه خوبی برای شکوفایی آن در سال جدید است. چه دولت کنونی و چه دولت آینده، باید با حمایت‌های همه‌جانبه قانونی، دولتی و حکومتی از تولید و رفع موانع آن، همت کنند که امسال جهش تولید به معنی واقعی تحقق یابد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در نوروز ۱۴۰۰ هم به مشهد سفر نکردند و مراسم سخنرانی نوروزی که هر سال در روز اول سال نو و در حرم مطهر رضوی برگزار می‌شد، به علت توصیه‌های بهداشتی برای جلوگیری از گسترش کرونا در مشهد مقدس برگزار نشد و به صورت تلویزیونی و اینترنتی پخش شد.
ایشان با تبیین وظایف اساسی دستگاه‌ها و مردم برای تحقق شعار سال و حمایت تولید و رفع موانع آن، سیاست اعلامی در قضیه برجام یعنی لغو تحریم‌ها و راستی‌آزمایی آن قبل از بازگشت ایران به تعهدات برجامی را تخطی‌ناپذیر خواندند و با اشاره به محقق نشدن کامل شعار سال ۱۳۹۹ یعنی جهش تولید یادآور شدند: البته در بخش‌های مهمی از تولید پیشرفت‌هایی حاصل شد که در برخی موارد می‌توان به آن جهش نیز اطلاق کرد که همین روند باید با قوت بیشتری ادامه یابد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در بحث ضرورت رفع موانع تولید به مواردی همچون واردات بی‌رویه، قاچاق کالا و رفع مقررات زائد اشاره کردند و افزودند: موانع تولید بسیار بیشتر است که باید در صداوسیما تبیین و با کمک دستگاه‌ها و مردم رفع شود.
ایشان، ورود مواد اولیه یا تجهیزات مورد نیاز تولید را ضروری خواندند و افزودند: افزایش قدرت خرید مردم، قطع دست واسطه‌ها، مبارزه با فساد و اصلاح نظام بانکی و گمرکی از دیگر اقدامات لازم برای تحقق شعار سال است که اگر این کارها با جدیت دنبال شود، یقیناً امسال تحولی در اقتصاد کشور ایجاد می‌شود.
در فروردین ۱۴۰۰ ثبت‌نام کاندیداهای انتخابات پنجمین دوره شورای شهر و روستا و میان‌دوره‌ای مجلس شورای اسلامی و خبرگان پنجم صورت گرفت. منع سید حسن خمینی از کاندیداتوری در انتخابات ۱۴۰۰ و آغاز دور جدید مذاکرات هسته‌ای به ریاست عباس عراقچی در سال جدید از دیگر اتفاقات این ماه بود.
اردیبهشت؛ فایل صوتی ظریف
در هفته اول اردیبهشت ۱۴۰۰ انتشار یک فایل صوتی از محمدجواد ظریف وزیر وقت امور خارجه حاشیه‌هایی را ایجاد کرد. این گفت‌وگوی ۷ ساعته که برای آرشیو مرکز تحقیقات استراتژیک ریاست جمهوری ضبط شده بود اما تنها ۳ ساعت از آن منتشر شد، در آستانه انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ گمانه‌زنی‌هایی را درباره منبع انتشار آن به وجود آورد. ظریف در این گفت‌وگو از نقش غیرسازنده روسیه در مذاکرات هسته‌ای و خنجر از پشت بعضی از سیاست‌مداران داخلی به مذاکره‌کنندگان، تقابل دیپلماسی و میدان در برخی از موارد، سپاه قدس و شهید قاسم سلیمانی و برخی خاطرات مذاکرات هسته‌ای و دوران وزارتش سخن گفته بود.
پس از انتشار این فایل، رهبر معظم انقلاب اسلامی ۱۲ اردیبهشت در سخنان زنده تلویزیونی به مناسبت روز معلم با بیان اینکه نیروی قدس بزرگ‌ترین عامل مؤثر در جلوگیری از دیپلماسی انفعالی در غرب آسیا است، از اظهارات بعضی از مسئولان که در روزهای اخیر از رسانه‌های مخالف جمهوری اسلامی پخش شده است، ابراز تعجب و تأسف کردند و فرمودند: وزارت امور خارجه در تعیین سیاست‌ها مشارکت دارد اما تصمیم‌گیر نیست بلکه مجری است.
بعد از این سخنان، ظریف در پستی اینستاگرامی نوشت: «بیانات مشفقانه مقام معظم رهبری همچون همیشه برای من و همکارانم ختم کلام و نقطه پایانی برای بحث‌های کارشناسی است. به عنوان یک کارگزار و پژوهشگر روابط خارجی، همواره باور داشته‌ام برای قوام این مرز و بوم خدایی، سیاست خارجی باید موضوع وفاق و انسجام ملی باشد و از بالاترین سطح مدیریت و هدایت شود و بر این اساس پیروی از نظرات و تصمیمات رهبری ضرورتی غیرقابل انکار برای سیاست خارجی است.
بسیار متأسفم که برخی نقطه‌نظرات شخصی که صرفا برای انتقال صادقانه تجربیات و بدون قصدی برای انتشار بیان شده بود، دزدانه منتشر و به صورت گزینشی مورد بهره‌برداری و دستمایه خصومت‌ورزی بدخواهان کشور و مردم و انقلاب گردید و اسباب تکدر خاطر شریف مقام معظم رهبری را فراهم آورد. امیدوارم به یاری خدا اینجانب و همکارانم بتوانیم در کنار دیگر خدمتگزاران در اجرای بی‌کم و کاست منویات مقام معظم رهبری برای پیشرفت ایران عزیزمان یکدل و یکصدا کوشا باشیم.»
ظریف در پستی دیگر و پیش از سخنان رهبری هم تاکید کرد: عرایض بنده ـ که هیچ ادعایی جز صداقت بر قطعیت آن ندارم ـ ذره‌ای از عظمت شهید سلیمانی و نقش بی‌بدیل او در بازآفرینی امنیت ایران، منطقه و جهان نمی‌کاهد، ولی اگر می‌دانستم جمله‌ای از آن عرایض انتشار عمومی پیدا می‌کند، حتما همچون گذشته آن را بر زبان نمی‌آوردم.
سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه هم در واکنش به انتشار این فایل گفت: فایل صوتی منتشر شده از دکتر ظریف یک فایل تقطیع شده و گزینشی از یک گفتگوی داخلی ۷ ساعته است که به هیچ وجه منعکس‌کننده میزان احترام، تعاریف مفصل و تقدیرهایی که ایشان در ادامه گفت‌وگو به تفصیل از تدبیر، خرد، رشادت و نقش منحصر بفرد سردار سلیمانی در توفیقات منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران دارند، نیست.
برکناری حسام‌الدین آشنا از ریاست مرکز تحقیقات استراتژیک ریاست جمهوری از تبعات انتشار این فایل صوتی بود. آغاز ثبت‌نام داوطلبان نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ از ۲۱ اردیبهشت و درگذشت اکبر ترکان از وزرای دولت هاشمی‌رفسنجانی و مدیران دولت اصلاحات و اعتدال در ۲۶ اردیبهشت از دیگر اتفاقات مهم این ماه بودد
خرداد؛ انتخابات
خرداد ۱۴۰۰ ماه انتخابات بود. در ۴ خرداد اسامی کاندیداهای نهایی احراز صلاحیت شده از سوی شورای نگهبان اعلام شد و سید ابراهیم رئیسی، محسن رضایی، سعید جلیلی، علیرضا زاکانی، سید احسان قاضی‌زاده‌هاشمی، عبدالناصر همتی و محسن مهرعلیزاده به عنوان کاندیداهای نهایی انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ معرفی شدند. احراز نشدن صلاحیت نامزدهایی مثل علی لاریجانی، اسحاق جهانگیری، مسعود پزشکیان و تعداد زیادی از نزدیکان به اصلاح‌طلبان و دولت روحانی باعث اعتراضات زیادی در میان سیاسیون کشور شد تا جایی که حسن روحانی رئیس‌جمهور وقت به رهبر انقلاب نامه نوشت و به شورای نگهبان درباره اصل ۱۱۳ قانون اساسی تذکر داد.
در ۱۴ خرداد رهبر انقلاب در سخنرانی خود در سخنرانی خود به مناسبت سالگرد ارتحال امام خمینی (ره)، تاکید کردند: در جریان عدم احراز صلاحیت به برخی کسانی که صلاحیتشان احراز نشد جفا شد. به خودشان و خانواده‌هایشان نسبت‌هایی داده شد که معلوم شد خلاف است. فضای مجازی بدون هیچ قید و بندی این مسایل را منتشر کردند. مطالبه من این است که دستگاه‌های مسئول جبران کنند. گزارش‌ها خلاف واقع بود.
پس از این اظهارات، شورای نگهبان در اطلاعیه‌ای نوشت: «شورای نگهبان اعلام می‌نماید، در حین بررسی صلاحیت‌های داوطلبان ریاست جمهوری و پس از آن، در فضای مجازی و برخی رسانه‌ها با استناد به بعضی از گزارش‌های نادرست و غیرمستند در مورد برخی داوطلبان محترم و بستگان ایشان نسبت‌های نادرستی داده شده است.
شورای نگهبان ضمن تاکید بر حفظ حرمت اشخاص و محکوم نمودن هتک حرمت و حیثیت داوطلبان و خانواده‌های ایشان از کلیه رسانه‌ها موکدا می‌خواهد با توجه به محرمانه بودن بررسی صلاحیت‌ها در این شورا و با عنایت به اینکه در بررسی‌ها مجموعه‌ای از موضوعات، مستندات و مدارک مورد ارزیابی قرار گرفته و برخی گزارش‌های نادرست در نظریه نهایی شورای نگهبان موثر نبوده است، از گمانه‌زنی و استناد به امور غیرواقعی و نادرست اجتناب نمایند.»
البته تغییری در ترکیب کاندیداها صورت نگرفت. در ۲۶ خرداد و دو روز مانده به انتخابات، سعید جلیلی و علیرضا زاکانی به نفع کاندیدای اصلی اصولگرایان و محسن مهرعلیزاده به نفع عبدالناصر همتی از حضور در انتخابات انصراف دادند و سرانجام در ۲۸ خرداد انتخابات سیزدهمین دوره ریاست جمهوری، پنجمین دوره شوراهای اسلامی شهر و روستا و میان‌دوره‌ای مجلس یازدهم شورای اسلامی و پنجم خبرگان رهبری برگزار شد.
در پایان این انتخابات که با مشارکت ۴۸ درصدی مردم برگزار شد، سید ابراهیم رئیسی با کسب بیش از ۱۸ میلیون رای (۶۲.۱۷ درصد آراء) توانست به ریاست دولت سیزدهم برسد. ضمن اینکه اصولگرایان در انتخابات شوراهای اسلامی شهر و و روستای شهرهای بزرگ از جمله تهران به پیروزی رسیدند.
درگذشت سید علی‌اکبر محتشمی‌پور وزیر کشور دولت اصلاحات در ۱۷ خرداد، اظهارات جنجالی حیدر مصلحی وزیر اطلاعات دولت احمدی‌نژاد درباره رد صلاحیت هاشمی‌رفسنجانی در سال ۹۲ و یادداشت وحید حقانیان از اعضای دفتر رهبر انقلاب درباره انتخابات از دیگر اتفاقات مهم خرداد ۱۴۰۰ بود.
تیر؛ اعتراضات خوزستان
در ۲۴ تیر ۱۴۰۰ تعدادی از مردم شهرهای مختلف خوزستان در اعتراض به مشکل کم‌آبی در این استان دست به اعتراض و تجمعاتی زدند. این اعتراضات یک هفته ادامه پیدا کرد و در جریان درگیری‌های آن دست کم ۹ نفر کشته و تعدادی مجروح و بازداشت شدند. همچنین تجمعاتی در حمایت از مردم خوزستان در برخی استان‌ها از جمله لرستان، اصفهان، هرمزگان و آذربایجان برگزار شد.
قاسم سلیمانی‌دشتکی استاندار خوزستان در ۳۰ تیر در نشست با جمعی از شیوخ و بزرگان عشایر عرب استان خوزستان گفت: در وقایع روزهای اخیر استان خوزستان، گلایه‌مندی‌ها و خواسته‌های جوانان و مردم بر حق است و دولت و نظام هم با همه توان برای کاهش آلام مردم و انجام خواسته‌های آنان پای کار آمده است اما انتظار است شیوخ، بزرگان و نخبگان استان، جوانترها را به خویشتن‌داری، نصیحت و ارشاد کنند.
در ۳۱ تیر هم حسن روحانی رئیس‌جمهور وقت در تماس تلفنی با استاندار خوزستان ضمن دریافت گزارش استاندار از وضعیت استان و اقدامات انجام شده برای حل مشکلات، تاکید کرد: تحمل بی آبی و گرمای بالای ۵۰ درجه، بسیار سخت و طاقت‌فرساست و مردم حق دارند به شرایط موجود اعتراض کنند.
رئیس جمهور با بیان اینکه شرایط ایجاد شده در استان به دلایل کاملا ناخواسته بوده است، گفت: مردم خوب، صبور و مقاوم استان تردید نداشته باشند که دولت گوش شنوای صدای اعتراض بحق آنها است و همه سعی و تلاش خود را برای حل سریع مشکل بی‌آبی ناشی از خشکسالی بی‌سابقه کشور و انباشت مشکلات باقی مانده از سال‌های گذشته، بکار خواهد بست.
روحانی در همان روز و در مراسم افتتاحیه خط انتقال نفت از گوره به جاسک، با بیان اینکه مردم خوزستان مردمی هشیار و بیدار هستند، گفت: مردم این استان را با عده‌ای که شعار ناصحیح می‌دهند باید جدا کرد؛ اعتراض و انتقاد در چارچوب قانون اشکالی ندارد و باید اعتراض بیان شود؛ اینها حق مردم است.
علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی هم ۳۱ تیر در توییتر نوشت: «به نیروهای امنیتی دستور داده شد بازداشتی‌های حوادث اخیر خوزستان که عمل مجرمانه‌ای نداشته‌اند به سرعت آزاد شوند. اعتراض حق طبیعی و قابل پذیرش در جمهوری اسلامی است. مردم اجازه نمی‌دهند مشکلات داخلی بستر سوءاستفاده معاندین شود.»
در ۱۰ تیر ۱۴۰۰ و با توجه به انتقال رئیسی از قوه قضائیه به قوه مجریه، رهبر انقلاب اسلامی در حکمی حجت‌الاسلام والمسلمین غلامحسین محسنی‌اژه‌ای را به ریاست قوه قضائیه منصوب کردند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در این حکم با تأکید بر اهتمام جدی به مأموریت‌های دستگاه قضا در قانون اساسی و همچنین ادامه رویکرد تحولی و اجرای سند تحول موجود، «گسترش فناوریهای نوین در دستگاه قضایی»، «گماردن نیروهای کارآمد و جهادی در مسئولیتها»، «ارج نهادن به خدمات قضات پاکدامن و در عین حال برخورد قاطع با تخلفات» و «ارتباط با متن مردم» را از جمله انتظارات خود از رئیس جدید قوه قضائیه دانستند.
دریافت دز اول واکسن کرونای کووایران برکت از سوی رهبر انقلاب در ۴ تیر و دیدار حسن روحانی و سید ابراهیم رئیسی در ۲ تیر از دیگر رویدادهای تیر ۱۴۰۰ بود.
مرداد؛ تغییر دولت
همیشه مرداد سالی که انتخابات ریاست جمهوری برگزار می‌شود، ماه تغییر دولت است. در ۱۲ مرداد ۱۴۰۰ مراسم تنفیذ حکم ریاست جمهوری سید ابراهیم رئیسی توسط رهبر انقلاب اسلامی در حسینیه امام خمینی (ره) برگزار شد و دو روز بعد در ۱۴ مرداد مراسم تحلیف ریاست جمهوری با حضور مقامات داخلی و خارجی در مجلس شورای اسلامی صورت گرفت.
رئیسی در این ماه به انتخاب تعدادی از معاونان و اعضای کابینه خود پرداخت و در ۱۷ مرداد محمد مخبر دزفولی را به عنوان معاون اول رئیس‌جمهور و غلامحسین اسماعیلی را به عنوان رئیس دفتر رئیس‌جمهور انتخاب کرد. در ۲۰ مرداد هم لیست وزرای پیشنهادی کابینه سیزدهم از سوی رئیسی برای بررسی صلاحیت به مجلس شورای اسلامی ارسال شد و از ۳۰ مرداد نمایندگان مجلس بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی را در پارلمان آغاز کردند.
دریافت دز دوم واکسن کرونای کووایران برکت از سوی رهبر انقلاب در اول مرداد، آخرین دیدار حسن روحانی و اعضای هیات دولت دوازدهم با رهبر انقلاب در ۸ مرداد، تزریق واکسن برکت به رئیسی و قالیباف در ۱۷ مرداد و مطرح شدن طرح صیانت از فضای مجازی در مجلس از دیگر اتفاقات مرداد ۱۴۰۰ بود.
شهریور؛ رای اعتماد به وزرا و تشکیل دولت سیزدهم
در روزهای ابتدایی شهریور ۱۴۰۰ بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی دولت سیزدهم در مجلس یازدهم صورت گرفت و سرانجام در ۳ شهریور نمایندگان مجلس به ۱۸ وزیر از ۱۹ پیشنهاد رئیسی رای اعتماد دادند و تنها وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش نتوانست رای اعتماد مجلس را کسب کند. همچنین تعدادی دیگر از معاونان و روسای سازمان‌های دولت سیزدهم در این ماه انتخاب شدند.
در سوم شهریور محسن رضایی به عنوان معاون اقتصادی، ۱۴ شهریور سید صولت مرتضوی به عنوان معاون اجرایی و سرپرست نهاد ریاست جمهوری، فرهاد رهبر به عنوان دستیار اقتصادی، میثم لطیفی به عنوان معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان امور اداری و استخدامی، عادل آذر به عنوان مشاور رئیس‌جمهور و رئیس موسسه عالی آموزش و پژوهش و مدیریت و برنامه‌ریزی، انسیه خزعلی به عنوان معاون امور زنان و خانواده، محمود دهقان به عنوان معاون حقوقی، ۲۰ مرداد سید مسعود میرکاظمی به عنوان معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه، ۲۹ مرداد سید محمد حسینی به عنوان معاون امور مجلس رئیس‌جمهور، ۷ شهریور محمد اسلامی به عنوان معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی، ۲۱ شهریور سید امیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی به عنوان رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران از سوی رئیسی به کابینه سیزدهم راه یافتند.
در ۱۳ شهریور هم رئیسی اولین گفت‌وگوی زنده تلویزیونی خود را به عنوان رئیس دولت سیزدهم انجام و قول داد که به وعده‌های انتخاباتی خود عمل کند. همچنین در ۵ شهریور رئیس جدید قوه مجریه به عنوان اولین سفر استانی خود عازم خوزستان شد و در ۲۵ شهریور به عنوان اولین سفر خارجی خود برای حضور در اجلاس شانگهای راهی دوشنبه پایتخت تاجیکستان شد. اجلاسی که در پایان آن جمهوری اسلامی ایران به عنوان عضو پیمان شانگهای پذیرفته شد.
منع ورود لوازم خانگی کره‌ای از سوی رهبر انقلاب اتفاق مهم دیگر شهریور ۱۴۰۰ بود. پس از قوت گرفتن زمزمه‌های ارسال لوازم خانگی به جای پول ایران در کره جنوبی، در مرداد ۱۴۰۰ تعدادی از تولیدکنندگان داخلی در نامه‌ای به رهبر انقلاب مدعی شدند که محصولات داخلی کشور از نظر کمی و کیفی پاسخگوی نیاز داخلی است و با واردات این لوازم خانگی مخالفت کردند.
رهبر انقلاب هم در ۱۴ شهریور ضمیمه نامه دفتر خود در این زمینه خطاب به رئیس‌جمهور نوشتند: «این موضوع بسیار مهمی است. اگر این خبر -گشایش واردات از دو شرکت کره جنوبی- راست باشد، به معنی شکستن کمر شرکتهای لوازم خانگی داخلی است که تازه توانسته‌اند قدری روی پا بایستند. جدا جلوی این مشکل را سد فرمایید.»
به دنبال ارسال این نامه به دفتر ریاست جمهوری، رئیس‌جمهور در پی‌نوشتی خطاب به وزرای صمت و اقتصاد تاکید کرد که از واردات جلوگیری شود.
سخنرانی مجازی رئیسی در هفتاد و ششمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل در ۳۰ شهریور، انتخاب علیرضا زاکانی به عنوان شهردار تهران از سوی شورای شهر اصولگرا در ۱۱ شهریور و درخواست محاکمه حسن روحانی از سوی برخی نیروهای تندرو از دیگر اتفاقات شهریور ۱۴۰۰ بود.
مهر؛ جنجال محرمانگی
در ۱۸ مهر ۱۴۰۰ حسن نوروزی نایب رئیس کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس یازدهم، در گفت‌وگویی با اشاره به نشست همان روز کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس گفت: در جلسه امروز ادامه رسیدگی به طرح نظارت بر اموال مسئولان پس از ترک مسئولیت مورد بحث و بررسی قرار گرفت و ماده ۳ و تبصره آن به تصویب اعضای کمیسیون رسید.
وی افزود: براساس مصوبه امروز کمیسیون تمام دستگاه‌هایی که اطلاعات مالی افراد را در اختیار دارند، همچون سازمان ثبت اسناد، سازمان بازرسی، بانک‌ها و ... ملزم و موظف شدند تا اطلاعات مالی مسئولان را به منظور ثبت در سامانه در اختیار قوه قضاییه قرار دهند.
نوروزی همچنین عنوان کرد: در تبصره این ماده نیز که به تصویب اعضای کمیسیون رسیده، آمده است که سامانه مورد نظر برای ثبت اموال مسئولان کاملا "محرمانه" است و جنبه "امنیتی" دارد.
موضوع مهر تایید مجلس یازدهم بر قانون محرمانگی اموال مسئولان و البته امنیتی بودن آن و انتشار آن توسط برخی رسانه‌ها و بازتاب آن در شبکه‌های اجتماعی و انتقادات از این اتفاق باعث شد تا تعدادی سیاسیون و نمایندگان مجلس نسبت به آن واکنش نشان دهند.
علیرضا سلیمی عضو هیات رئیسه مجلس هم در جلسه علنی ۲۵ مهر مجلس در تذکری گفت: مجلس یازدهم مصوبه‌ای درباره محرمانه بودن اموال مسئولان نداشته است و این موارد مطرح شده شایعه و دروغی است که علیه مجلس ساخته‌اند.
همچنین در جلسه علنی همان روز پارلمان، محمدباقر قالیباف رئیس مجلس یازدهم تصریح کرد: در خصوص مطالبی که در روزهای اخیر بدون بررسی دقیق در برخی رسانه‌ها انتشار یافت توضیحاتی لازم است که باید بگویم که مجلس یازدهم برای محرمانه بودن اموال مسئولان هیچ مصوبه‌ای نداشته است. فرآیند تصویب قانون در مجلس کاملا مشخص است و نمایندگان در این خصوص تصمیمی نگرفته‌اند، این تصمیم مربوط به مجلس هشتم است و در فرآیند دیگری بررسی و تصویب شده است.
همچنین درباره این موضوع هادی طحان‌نظیف سخنگوی شورای نگهبان روز ۲۴ مهر در نشست خبری خود با رسانه‌ها گفت: در خصوص طرح رسیدگی به دارایی مقامات و مسئولان متن جدیدی به تصویب مجلس نرسیده و مصوبه فعلی نیز مصوبه مجمع تشخیص مصلحت نظام است و چنانچه مصوبه‌ای خلاف شرع و قانون اساسی نباشد حتما شورای نگهبان آن را تایید می‌کند. در حال حاضر قانون حاکم، قانون مجمع است و باید دید آیا مصوبه‌ای در مجلس به تصویب می‌رسد یا نه. شورای نگهبان پیشتاز ثبت دارایی و اموال مسئولان در سامانه بود.
در ۷ مهر ۱۴۰۰ هم با پایان یافتن دوره مسئولیت عبدالعلی علی‌عسکری در سازمان صداوسیما، رهبر انقلاب اسلامی، در حکمی پیمان جبلی را به ریاست آن سازمان منصوب و بر مواردی همچون «ارتقاء سطح آگاهی و معرفت عمومی»، «هدایت فرهنگی»، «تقویت روحیه و احساس هویت ملی و انقلابی»،«پراکندن امیدو نشاط» و «ترویج سبک زندگی اسلامی- ایرانی» به‌عنوان اولویت‌های کاری رسانه ملی در دوره جدید تأکید کردند.
آبان؛ حمله سایبری به جایگاه‌های سوخت
در ۴ آبان ۱۴۰۰ حمله سایبری به جایگاه‌های سوخت کشور و اختلا در روند سوخت‌رسانی به موضوعی داغ در کشور بدل شد و حتی شایعاتی مبنی بر احتمال گران شدن قیمت سوخت قوت گرفت. این اتفاق که در سراسر این کشور رخ داد، موجب از کار افتادن ۴۳۰۰ جایگاه سوخت شد که برطرف کردن مشکل و از سرگیری فعالیت تمامی آنها مدتی طول کشید.
در همین زمینه احمد وحیدی وزیر کشور ۴ آبان در حاشیه آئین تکریم و معارفه استاندار گلستان در جمع خبرنگاران اظهار کرد: اختلالی در سیستم پمپ‌بنزین‌ها به وجود آمده و به ناچار مجبور به ارائه خدمات بنزین به شکل آفلاین شدیم.
وی افزود: این مشکل فنی بوده و ان شاء الله به سرعت برطرف خواهد شد و هیچ قصدی در اضافه کردن قیمت بنزین نیست و همه سهمیه‌ها محفوظ است.
از طرفی سید ابوالحسن فیروزآبادی دبیر شورای عالی فضای مجازی ۵ آبان در یک برنامه تلویزیونی، درباره حمله به جایگاه‌های سوخت‌رسانی توضیح داد: این حمله ساعت ۱۱ صبح سه‌شنبه ۴ آبان اتفاق افتاد و ما در همه جایگاه‌های بنزین کشور شاهد اختلال وسیع بودیم. دستگاه‌های مربوطه به مساله پرداختند و علائم یک حمله سایبری را مشاهده کردند. این حمله سایبری خوشبختانه خسارت‌های سخت‌افزاری به دنبال نداشته و فقط در ارائه خدمت به شهروندان ایجاد اختلال کرد که کارشناسان در مدت کوتاهی توانستند راه حل رفع مشکل را پیدا کنند. حدود ۴۶۰۰ جایگاه سوخت‌رسانی بنزین در کشور داریم که باید اصلاحاتی در برنامه نرم‌افزاری‌شان انجام دهند و این کار از ساعت پنج بعدازظهر به‌تدریج در حال انجام است.
فیروزآبادی با بیان این که حمله سایبری به جایگاه‌های سوخت‌رسانی توسط یک کشور خارجی انجام شده، گفت: با تمهیداتی که از قبل از لحاظ امنیتی در نظر گرفته شده بود، به هیچ وجه به اطلاعات سهمیه مردم لطمه‌ای وارد نشده و فقط در نظام خدمت‌رسانی اختلال ایجاد شده است.
در همین زمینه روزنامه نیویورک تایمز ۶ آذر در بخشی از یک گزارش درباره حمله سایبری به جایگاه های سوخت در ایران، به نقل از مقامات وزارت دفاع آمریکا مدعی شد که این حمله از سوی اسرائیل انجام شده است.
دیدار مهمانان کنفرانس وحدت اسلامی با رهبر انقلاب در ۲ آبان، تنش میان ایران و آمریکا در دریای عمان بر سر یک نفتکش، رای عدم اعتماد مجلس به وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش در ۲۵ آبان، انتخاب اعضای جدید شورای عالی انقلاب فرهنگی در ۲۷ آبان و آغاز اعتراضات مردم اصفهان به موضوع کم‌آبی و خشکی زاینده‌رود در ۲۸ آبان از دیگر اتفاقات مهم آبان ۱۴۰۰ بود
آذر؛ اعتراضات اصفهان
ادامه اعتراضات کشاورزان و مردم اصفهان به کم‌آبی و خشک شدن زاینده‌رود در بستر خشک این رودخانه و به تنش کشیده شدن این اعتراضات که در چند روز اول به صورت مسالمت‌آمیز برگزار می‌شد از اتفاقات مهم آذر ۱۴۰۰ بود. در این اعتراضات تعدادی از مردم با گلوله‌های ساچمه‌ای مجروح شدند.
در بامداد ۵ آذر شماری از کشاورزان در اقدامی اعتراضی خط لوله انتقال آب به یزد را با لودر تخریب کردند. این اقدام منجر به قطع شدن آب نقاطی در شهر یزد و بروز مشکلاتی عدیده برای شهروندان شد. در شب جمعه ۶ آذر تعدادی از ساکنان روستای رحیم‌آباد بر سر وصل شدن دوباره آب این خط لوله با مأموران درگیر و زخمی شدند.
همچنین در این زمینه جلسه‌ای به ریاست محمد مخبر معاون اول رئیس‌جمهور و با حضور وزرای جهاد کشاورزی، نیرو، کشور، صنعت، معدن و تجارت، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت، رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری و استانداران چهارمحال و بختیاری، اصفهان، یزد و خوزستان برگزار مسائل و مشکلات مربوط به آب چهار استان چهارمحال و بختیاری، اصفهان، یزد و خوزستان بررسی شد.
سفر سید ابراهیم رئیسی در ۶ آذر به ترکمنستان برای شرکت در اجلاس اکو و دیدار با تعدادی از رهبران کشورهای حاضر در این اجلاس از دیگر اتفاقات این ماه بود.
همچنین در ۷ آذر مجلس شورای اسلامی بالاخره با رای اعتماد به یوسف نوری به عنوان وزیر آموز و پرورش پس از دو بار رای عدم اعتماد به وزرای پیشنهادی قبلی، این وزارتخانه را صاحب وزیر کرد.
در ۸ آذر هم مذاکرات احیای برجام میان ایران و ۴+۱ و به صورت غیرمستقیم با آمریکا این بار به ریاست علی باقری‌کنی به عنوان مسئول جدید تیم مذاکره‌کننده ایران در وین پایتخت اتریش از سر گرفته شد.
دی؛ سفر رئیسی به روسیه
در ۲۹ و ۳۰ دی سید ابراهیم رئیسی رئیس دولت سیزدهم در سفری دو روزه عازم مسکو شد و با ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه دیدار و گفت‌وگو کرد. دیداری که به دلیل میز بلند میان پوتین و رئیسی و انتشار برخی سخنان دو طرف و فیلم‌های حضور اعضای ایرانی در کرملین با حاشیه‌هایی همراه بود.
دیدار و گفت‌وگو با ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه و تاکید بر همکاری‌های دوجانبه در حوزه زیرساخت، انرژی، بانک و جهش تجارت بین دو کشور، دیدار با بانوان خانواده‌های ایرانی ساکن مسکو، جمعی از ایرانیان مقیم روسیه و راویل عین‌الدین رئیس شورای مسلمانان روسیه، حضور و سخنرانی در دومای روسیه و تاکید بر تعامل حداکثری با همه کشورهای جهان، حضور در جمع فعالان اقتصادی روسیه، سخنرانی در جمع شورای علمی، اساتید و جمعی از دانشجویان دانشگاه ملی مسکو و نمازگزاران مسجد جامع مسکو از افدامات رئیسی در سفر به روسیه بود.
شنیده شدن صداهایی عجیب و مهیب در استان‌های غربی کشور و مطرح شدن بحث حذف ارز ترجیحی در مجلس و دولت از دیگر اتفاقات مهم دی ۱۴۰۰ بود.
بهمن؛ انتشار فایل صوتی سپاه
در ۱۴ بهمن ۱۴۰۰ انتشار یک فایل صوتی ۵۰ دقیقه‌ای از جلسه محرمانه و گفت‌وگوی محمدعلی جعفری فرمانده وقت کل سپاه پاسداران و صادق ذوالقدرنیا معاون سابق اقتصادی و سازندگی سپاه پاسداران در سال ۱۳۹۷ درباره برخی مفاسد مرتبط با بنیاد تعاون سپاه و شهرداری تهران و سوءمدیریت‌های صورت گرفته جنجال زیادی به پا کرد.
روز ۲۵ بهمن سردار رمضان شریف سخنگو و مسئول روابط عمومی کل سپاه در گفت‌وگویی با اشاره به انتشار این فایل در رسانه‌های فارسی زبان خارج از کشور گفت: از ۵ سال گذشته دستگاه‌های نظارتی سپاه برابر روش های جاری و مراقبت های مستمر خود به پدیده‌ای از سوء مدیریت و تخلف در یکی از شرکت های وابسته به بنیاد تعاون سپاه مظنون شده و پرونده پس از بررسی دقیق و حرفه‌ای به محاکم قضایی ارجاع و قوه قضاییه با همکاری سپاه، احکام متخلفان که هم اکنون در حال سپری کردن دوران محکومیت خود هستند را صادر نمود.
همچنین ذبیح‌الله خداییان سخنگوی قوه قضائیه در نشست خبری ۳ اسفند خود در پاسخ به سوال ایسنا درباره اینکه در خصوص فایل منتشر شده اخیر از فرمانده کل سابق سپاه، روند برخوردها به چه شکل بوده و به چه شکل ادامه خواهد داشت؟ گفت: این فایل صوتی چیز جدیدی نبوده و همین فایل سال‌ها قبل مطرح شد و قبل از انتشار این فایل، مسولان سپاه و دستگاه‌های اطلاعاتی و نظارتی ورود کردند و نسبت به شناسایی تعدادی افرادی که در یکی از شرکتهای بنیاد تعاون سوءاستفاده کرده بودند اقدام و پیگیری جدی شد و به کمک سازمان قضایی نیروهای مسلح افراد دستگیر شدند و برخوردی که در این پرونده با مرتکبین جرایمی که در آن پرونده بود شد، نسبت به سایر پرونده ها هم قاطع‌تر و هم شدیدتر بود.
وی افزود: بعضی از متهمان پرونده در تمام دوره رسیدگی بازداشت بودند و اخیرا به اشد مجازات محکوم شدند. یکی از افرادی که در فایل مطرح شده بود، عیسی شریفی‌منش است و این شخص قریب به ۴ سال در دوران رسیدگی در بازداشت بود و با قرار تامین آزاد نبود و به جرم مشارکت در کلاهبرداری باندی بود به ۲۰ سال حبس تعزیری و رد مال و جزای نقدی محکوم شد و تمام اموالی که از شرکت معادل ۵۰۰ میلیارد تومان بود مسترد شد و به جزای نقدی نیز محکوم شد.
خداییان ادامه داد: یکی از افراد دیگر محسن سجادی‌نیا به جرم سردستگی و مشارکت در کلاهبرداری باندی و پولشویی بود که به ۳۰ سال حبس و رد مال و جزای نقدی محکوم شد. فرد دیگر محمود خاکپور به جرم مشارکت در کلاهبرداری بود که به ۵ سال و نیم حبس و رد مال و جزای نقدی محکوم شد. فرد دیگر مسعود مهردادی به جرم تحصیل مال از طریق نامشروع به دو سال حبس و رد مال و جزای نقدی محکوم شد. لذا برخوردی که سازمان نیروهای مسلح با مرتکبین جرایم در این پرونده داشت برخورد قاطع و شدید بوده است.
در ۲۸ بهمن هم رهبر انقلاب اسلامی در سخنرانی خود به مناسبت سالروز قیام ۲۹ بهمن ۱۳۵۶ مردم تبریز، «فشار اقتصادی» و «عملیات رسانه‌ای» را دو ابزار اصلی استکبار برای جدا کردن مردم از نظام و دستکاری در فکر آنها برشمردند و گفتند: دروغ‌پردازی و تهمت‌زنی به ارکان انقلاب و مراکزی که در پیشرفت انقلاب تأثیر دارند، شیوه‌هایی است که در عملیات رسانه‌ای استفاده می‌شود.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، تهمت‌زنی به مجلس، شورای نگهبان، سپاه و شهید بزرگوار سردار سلیمانی را نمونه‌هایی از این لجن‌پراکنی‌ها خواندند و خاطرنشان کردند: آنها اگر از خشم مردم نمی‌ترسیدند، به امام هم تهمت می‌زدند اما جرأت این کار را ندارند.
ایشان با تأکید بر اینکه جوان‌ها و ملت ایران باید در مقابل تهمت‌زنی و دروغ‌پردازی‌های رسانه‌ای و همچنین فشار اقتصادی بایستند، گفتند: راه مقابله با فشار اقتصادی، تلاش درونی و خنثی کردن تحریم‌ها است البته در کنار آن تلاش دیپلماسی نیز خوب است همچنانکه برادران خوب و انقلابی ما برای از بین بردن تحریم‌ها و مجاب کردن طرف مقابل مشغول کار هستند.
اسفند؛ انتظار برجامی
در حالی که به گفته طرف‌های مختلف مذاکرات احیای برجام، این مذاکرات در اسفند آخرین مراحل خود را طی می‌کرد و دو طرف به رسیدن به توافق نزدیک بودند ۲۰ اسفند ۱۴۰۰ جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ‌کننده مذاکرات در توییتر نوشت: «به دلیل عوامل خارجی به مکث در گفتگوهای وین نیاز است. متن نهایی اساسا آماده و روی میز است. به‌عنوان هماهنگ‌کننده، من به همراه تیمم به ارتباط با همه اعضای برجام و ایالات متحده برای غلبه بر وضعیت فعلی و توافق ادامه خواهم داد.»
در همین زمینه ۲۰ اسفند سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت خارجه در صفحه شخصی خود در تویتتر نوشت: «وقفه اعلام شده در مذاکرات وین می‌تواند زمینه‌ساز حل موضوعات باقی‌مانده و بازگشت نهایی باشد. دستیابی به موفقیت در گفتگوها تمرکز اصلی همه طرف‌ها خواهد بود. هیچ عامل خارجی‌ای بر اراده مشترک ما برای حرکت به سمت یک توافق جمعی اثر نخواهد گذاشت.»
به گفته برخی تحلیلگران درخواست تضمین روسیه از آمریکا برای تحت تاثیر قرار نگرفتن روابط تجاری و نظامی این کشور با ایران به دلیل حمله روسیه به اوکراین از جمله این "عوامل خارجی" بوده است. به هر حال وقفه در گام نهایی مذاکرات احیای برجام همچنان بسیاری از مردم و مسئولان را در انتظار به پایان رسیدن این مذاکرات فرسایشی که تبعات آن اثرات مخربی بر اقتصاد کشور گذاشته نگه داشته است.
سفر رئیسی به قطر برای شرکت در مجمع کشورهای صادرکننده گاز در ۲ و ۳ اسفند، بررسی و نهایی شدن بودجه در مجلس و حذف ارز ترجیحی از بودجه سال ۱۴۰۱، تصویب طرح صیانت از فضای مجازی در کمیسیون ویژه مجلس و سقوط یک فروند هواپیمای اف.۵ در تبریز از دیگر اتفاقات مهم اسفند ۱۴۰۰ بود.
منبع: ایسنا
