خواستگاری تقاضای ازدواج مرد از زن است. این تقاضا، در قوانین ما با محدودیت‌هایی روبرو است. به‌عبارت‌دیگر، مردان نمی‌توانند از هر زنی بخواهند که با آن‌ها ازدواج کند، بلکه در این زمینه موانعی وجود دارد. در این نوشتار به بررسی موانع خواستگاری در قانون می‌پردازیم.
تعریف موانع ازدواج
عقد ازدواج یکی از عقود مهمی است که بنای تشکیل خانواده را فراهم می‌کند و تاثیر مهمی در اجتماع دارد. علاوه بر اینکه قانون شرایط صحت عقد نکاح را پیش بینی نموده است، مواردی را نیز مقرر کرده که در صورت وجود آن موارد، دیگر نمی‌توان عقد ازدواجی منعقد کرد.
موانع خواستگاری در قانون
اگر زن شوهر داشته باشد
مرد نمی‌تواند از زنی که متاهل و دارای شوهر است، خواستگاری کند. یکی از شرایط صحیح بودن عقد ازدواج، بدون شوهر بودن خانم است.
تا جایی‌که قانون مدنی ما، نکاح با زن شوهردار را در صورتی‌که نسبت به متاهل بودن زن و ممنوع بودن ازدواج با او علم وجود داشته باشد، موجب بطلان ازدواج می‌داند و در عین‌حال، این زن و مرد برای همیشه از ازدواج باهم محروم می‌شوند.
اگر مرد، چهار زن دائمی داشته باشد
بر اساس مقررات قانونی و شرعی، هرگاه مردی با چهار زن عقد ازدواج دائم منعقد کرده باشد، از ازدواج دائم با زن پنجم منع شده است.
اگر زن در عده باشد
عده مدتی است که در طی آن، زنی که عقد ازدواجش برهم‌خورده، نمی‌تواند ازدواج مجدد کند. عده در قانون، دارای اقسامی است که هر کدام از آن‌ها مدت خاص خود را دارد.
خویشاوندی نسبی، سببی و رضاعی
شرع و قانون خواستگاری و به‌تبع آن، ازدواج با خویشاوندان نسبی، سببی و رضاعی را منع کرده است. خویشاوندان نسبی، پدر و مادر و پدربزرگ و مادربزرگ، فرزند و نوه‌ها، برادر و خواهر و فرزندان آن‌ها، عمه و عمو و خاله و دایی خود شخص و پدر و مادر و اجداد و جدات او هستند.
مطلقه بودن به سه طلاق
زنی که سه مرتبه متوالی زن یک نفر بوده و مطلقه شده است، نمی‌تواند دوباره با همان مرد ازدواج کند، مگر اینکه به عقد ازدواج دائم مرد دیگری درآید و پس از وقوع نزدیکی با او، به‌واسطه طلاق، فسخ یا فوت، جدایی حاصل شود.
لعان
لعان هنگامی تحقق می‌یابد که شوهر به زن نسبت زنا دهد، یا فرزندی را که زن به دنیا آورده است از خود نفی کند.
کفر
بر اساس احکام و قوانین اسلام و ایران، نکاح زن مسلمان با مرد غیرمسلمان جایز نیست. به‌این‌ترتیب، مرد نمی‌تواند از زنی که کافر است، خواستگاری کند.
ضمانت اجرای این ازدواج‌‌ها
قانون برای چنین ازدواج‌هایی ضمانت اجرای بطلان و گاه، حرام شدن مرد و زن نسبت به هم را قرار داده است.
