به گزارش سایت خبری پرسون، رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار اخیرشان با جمعی از تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی تأکید کردند: «من با دخالت مسئولین دولت و دستگاه‌های دولتی در فعالیت‌های اقتصادی موافق نیستم، اما با هدایت، نظارت و کمکشان موافقم. این کار باید حتماً انجام بگیرد.»
ایشان فاصله بین رشد نقدینگی و رشد تولید ناخالص داخلی را فاصله‌ای نجومی و غیرقابل‌قبول دانستند و افزودند: «مصرف اعتبارات به شکلی است که این انبوه نقدینگی تأثیری در تولید ندارد، درحالی‌که باید دولت و بانک مرکزی به‌صورت فعال و با نظارت جدی، تسهیلات‌دهیِ بانک‌ها را منوط به هدایت اعتبار به سمت تولید کنند».
تولید موتور محرکه هر اقتصادی است که علاوه بر رشد اقتصادی داخلی به رونق صادرات و افزایش منابع ارزی کمک می‌کند. این در حالی است که اقتصاد کشور ما با تحریم‌های شدید بین‌المللی روبه روست و برای عبور از مشکلات در مقابل تکانه‌های داخلی و خارجی، نیازمند جهش تولید است تا شاخص‌هایی همچون اشتغال پایدار، رونق صادرات، درآمد ارزی و کاهش نرخ تورم را به ارمغان آورد.
علی‌رغم اینکه تولید در هر اقتصادی شکوفایی و رونق آن را به همراه دارد اما در کشور ما به علت دخالت‌های دولت در اقتصاد با تعیین متغیرهایی همچون قیمت‌گذاری دستوری، انحصارگری، موازی کاری، دریافت مجوزهای گوناگون و قوانین زائد باعث کوچک‌تر شدن سرمایه‌گذاری و تولید در اقتصاد کشور شده است به‌طوری‌که اکنون تصدی‌گری دولت افزایش پیداکرده و سهم بازارهای رقابتی کاهش‌یافته و دولت تبدیل به انحصارگری بزرگ‌شده است.
از سال‌های گذشته بر عدم چابکی دولت و بزرگ شدن ابعاد آن انتقاد وارد می‌شد چون افزایش هزینه‌ها را در پی دارد. نقش دولت در نحوه مواجهه با اجرای سیاست‌های کنترلی نقش تأثیرگذاری در نابودی و عدم رقابتی نمودن صنایع ایفا می‌نماید همان‌طور که اکنون صنعت خودروی کشور مثال روشنی از این سیاست غلط است.
دولت می‌تواند با سپردن بنگاه‌های اقتصادی خود به بخش خصوصی، کیفیت و کارایی را همزمان افزایش دهد، اما حضور پررنگ دولت‌ها در اقتصاد به‌تدریج موجبات خروج بخش خصوصی را ایجاد می‌کند و با گسترش انحصارگرایی، مؤلفه رقابت‌پذیری و ایجاد انگیزه و رغبت را در میان تولیدکنندگان داخلی کمرنگ‌تر می‌نماید.
خودتحریمی تولیدکنندگان داخلی
حسن احمدیان، عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران، با انتقاد از نقش مداخله‌جویانه دولت در اقتصاد و تولید بیان کرد: تا زمانی که دولت نگاه از بالا به پایین و تسلط‌گرایانه خود بر بخش خصوصی و تولید را عوض نکند، مشکلات تولیدکنندگان داخلی باقی خواهد ماند. دولت همواره در شعار و کلام نظرات بخش خصوصی را می‌شنود اما در عمل به‌جای اینکه از مشاوره تشکل‌ها و بخش خصوصی استفاده کند، فقط در بعضی از جلسات از آن‌ها دعوت می‌کند و درنهایت تصمیماتی از جنس ابلاغ به این بخش می‌شود که نقش حمایتی و پشتیبانی ندارد.
وی اضافه کرد: شاید به‌ندرت بعضی از دستگاه‌ها و ارگان‌ها از نظرات بخش خصوصی در تصمیم‌گیری‌ها استفاده کنند اما در بیشتر مواقع نظرات بخش خصوصی پذیرفته نمی‌شود. با توجه به اینکه بسترها و ظرفیت‌های مناسبی برای تولیدکنندگان در کشور می‌تواند فراهم شود، اما با دخالت‌های غلط دولت از بین می‌روند. احمدیان با اشاره به بخشی از مشکلاتی که تولیدکنندگان داخلی با آن مواجه هستند، افزود: اکنون به علت شرایط بد اقتصادی مواد اولیه با مشکل توسط تولیدکنندگان تهیه می‌شود درحالی‌که در داخل نیز با دستورالعمل‌های ممتد غلط و خلق‌الساعه تولیدکنندگان دچار خودتحریمی شده‌اند که زمینه ایجاد رانت و فساد گسترده را ایجاد کرده است. تا زمانی که چنین نگاهی در دولت وجود داشته باشد، تولیدکنندگان در داخل با مشکلات فراوانی روبرو خواهند بود.
وی با اشاره به نقش انحصارگری دولت که عاملی برای عدم شکل‌گیری رقابت در بخش تولید است گفت: دولت در بخش‌های تولید مواد اولیه مانند سیمان، فولاد و پتروشیمی‌ها که مدیریت آن را در اختیار دارد، توزیع مناسبی نمی‌کند و قیمت‌های آن رقابت‌پذیر نیست. در بخش‌های دیگری هم که مناقصاتی از جنس پیمانکاری و مزایده انجام می‌گیرد، تا زمانی که دولت در آن‌ها حضورداشته باشد، رانت و امضاهای طلایی ایجاد می‌شود و در مواقعی هم جلوی حضور سرمایه‌گذاری‌های خارجی را می‌گیرد. عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران اضافه کرد: وقتی سرمایه‌گذاری در بخش تولید کاهش پیدا کند، صادرات هم نزول پیدا می‌کند که نتیجه آن عدم ایجاد رشد اقتصادی است. دولت به بیشتر مشکلات موجود در عرصه اقتصاد آگاه است اما عزم جدی برای رفع آن‌ها ندارد و امیدواریم صحبت‌های اخیر رهبر انقلاب در عدم دخالت دولت در فعالیت‌های اقتصادی جدی گرفته شود.
باید توجه داشت در اینجا منظور از دولت، معنای عام آن است . صرفا ناظر بر این دولت نیست. دولت سیزدهم در ابتدای راه است و ما امیدواریم با عمل به رهنمودهای رهبر گرامی، بتواند بر خلاف راه طی شده خصوصا در یک دهه گذشته قدم بردارد.
دولت در مدیریت تولید چابک نیست
آلبرت بغزیان، کارشناس اقتصادی نیز با اشاره به اینکه دولت باید در نقش جاده‌صاف‌کن برای تولیدکنندگان عمل کند گفت: دولت در بخش تولیدی بازیگر خوبی نیست و مدیریت درستی به‌عنوان تولیدکننده محصولات نداشته است و این موضوع هم ازنظر عملی و هم‌نظری به اثبات رسیده است. دولت به علت قدرت زیادی که در قیاس با بخش خصوصی دارد، قوانین را به نفع خود به تصویب می‌رساند.
بغزیان افزود: وقتی دولت در بخش تولید ورود می‌کند به علت در اختیار داشتن منابع و قدرت زیاد حضور گسترده‌ای خواهد داشت، بنابراین وقتی تمرکز بازار در اختیار دولت باشد می‌تواند درتخصیص ارز، واردات نهاده‌ها، مواد اولیه و دریافت منابع بانکی به نفع خود عمل کند درنتیجه سهم بخش خصوصی کاهش زیادی پیدا می‌کند. وی با تأکید بر وجود نقش نظارتی دولت بر اقتصاد بیان کرد: دولت بر اقتصاد و تولید باید نقش نظارتی داشته باشد و درغیراین صورت نباید حضور گسترده‌ای در این حوزه‌ها به عهده بگیرد.
در حوزه رسیدگی به مسائل حقوقی در اقتصاد نیز قوه قضائیه باید ورود کند و دولت نقشی در این بخش ندارد. همچنین دولت می‌تواند برای حضور بین‌المللی تولیدکنندگان و کالاهای تولیدی مسیر را هموار نماید تا تضمین منافع درچارچوب معاملات دو کشور فراهم شود. درغیر این صورت دولت نباید بر دیگر ابعاد خود بیفزاید و نقش انحصارگر داشته باشد.
بغزیان بابیان اینکه تجربه ما بعد از انقلاب به ملی شدن‌ها و دخالت دولت در امر تولید و بنگاهداری رسیده است، گفت: دولت در برهه‌ای در آن زمان به‌طور اجتناب‌ناپذیر عهده‌دار امر تولید شد اما بعد از اتمام ناآرامی‌ها و سال‌های بعد از جنگ تحمیلی، دولت می‌بایست مسئولیت‌های خود در این حوزه واگذار می‌کرد و بر اساس گفته رهبر انقلاب به سمت نظارت و رهبری حرکت می‌نمود. این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: اگر دولت به حوزه بنگاهداری ورود کرده می‌تواند با خصوصی‌سازی و بنگاهداری این مشکل را برطرف کند اما گاهی دولت در موضوع قیمت‌گذاری دستوری بر بخش تولید اثر می‌گذارد و صنایع را به ورشکستگی می‌رساند.
وی با اشاره به اینکه متأسفانه در سال پشتیبانی از تولید و رفع موانع، تولیدکنندگان با مشکلات زیادی روبه رو شده‌اند، گفت: تولیدکنندگان در کشور با مشکلات زیادی روبه رو هستند که یکی از آن‌ها عدم ثبات اقتصادی و تغییر مداوم قیمت‌هاست و همین مسئله باعث شده بسیاری از تولیدکنندگان با ضررهای مالی مواجه شوند و از ادامه سرمایه‌گذاری منصرف گردند. بغزیان یادآور شد: دولت‌ها نشان داده‌اند در حوزه مدیریت تولید چابک نیستند و تولید را معطل نگه می‌دارند که منجر به هدررفتن منابع و قیمت بالای تمام‌شده کالا می‌شود. در این وضعیت نگاه کاهش هزینه‌ها با افزایش سود شکل می‌گیرد که به ضرر مردم خواهد بود.
بغزیان در پایان سخنانش بیان کرد: دولت باید نقش ناظر و هدایت‌کننده را در بخش تولید داشته باشد ضمن اینکه هزینه زیادی هم برای آن به همراه ندارد. در بیشتر کشورها دولت‌ها کوچک و فقط نقش نظارتی بر عهده‌دارند.
منبع: رسالت
