مهدی عزیزی
به گزارش سایت خبری پرسون از استان زنجان، مهرماه ۱۴۰۰، سومین سال تحصیلی کرونایی کشور آغاز می‌شود؛ تشکیل نشدن حضوری مدارس برای دانش‌آموزان طی دو سال تحصیلی گذشته، باعث خسارات و مشکلاتی برای نظام آموزشی کشور و نیز رشد فردی، تربیتی و آموزشی دانش‌آموزان شده و نگرانی‌های زیادی را در میان کارشناسان آفریده است.
بیشتر متخصصان امور آموزشی و پرورشی بر این عقیده‌اند که آموزش غیرحضوری و دوری از محیط‌های مدارس، علاوه بر پیامدهای سوء بر سطح سواد و دانش میلیون‌ها دانش‌آموز، موجب اختلال در رشد فردی، تربیتی و اجتماعی آنان شده و از کارکردهای پرورشی و غیرآموزشی مدارس به طور نگران‌کننده‌ای کاسته است.
اعظم نوری یک روان‌شناس در این رابطه می‌گوید: بدون تردید محیط مدرسه و برنامه‌های تدوین شده برای آموزش‌وپرورش دانش‌آموزان و تأثیر بی‌بدیلی بر روی رشد شخصیت فردی و اجتماعی آنان دارد. از طرفی جزو مسائل اثبات شده نزد متخصان آموزشی دنیا است که آموزش چهره به چهره بسیار کاراتر از آموزش غیرحضوری است.
اعظم نوری با بیان اینکه در مورد مسائل پرورشی، اثر ارتباط مستقیم حتی بیشتر از مسائل آموزشی است، ادامه می‌هد: چون دانش‌آموزان با معلمان خود بخش قابل توجهی از ساعات روزانه خود را می‌گذرانند که هم به صورت ناخودآگاه رفتار خوب معلم به آنان منتقل می‌شود و هم آموزش برنامه‌دار و هدفمند، چه در عرصه علم و چه در مسائل پرورشی مانند نقشی که روی یک سنگ حک می‌شود، تا پایان عمر در بستر جان فرزندان‌مان جای می‌گیرد.
وی می‌افزاید: محرومیت دانش‌آموزان از حضور فیریکی در مدارس باعث اخلال در ارتباطات انسانی و اجتماعی آن‌ها شده و مهارت‌های اجتماعی آن‌ها را کاهش خواهد داد؛ از منظر جسمی نیز نشستن در خانه و کم‌تحرکی می‌تواند در میان‌مدت، پیامدهای جسمی همچون چاقی، اضافه‌وزن و تغییر سبک زندگی را به همراه داشته باشد که غفلت از آن موجب خسارات بهداشتی زیادی خواهد شد.
از آن سو، پدران و مادران نیز نگرانی‌ها و دغدغه‌های خاص خود را دارند. در پی همه‌گیری موج پنجم کرونا به طور مکرر اعلام شد که سن مبتلایان رو به کاهش است و حتی برخی متخصصان اعلام کردند، میزان مراجعه کودکان دارای علائم کرونا رو به افزایش نهاده است؛ اگر چه تاکنون کمتر درباره مرگ و میر افراد زیر ۱۸ سال (مقطع سنی دانش‌آموزان) شنیده شده است.
مردادماه امسال نیز دکتر رضا شروین‌بدو، رییس مرکز طبی کودکان وضعیت ابتلای کودکان به کرونای دلتا را تشریح کرد و در عین حال درباره بحث بازگشایی مدارس، گفت: انتظار است قبل از بازگشایی مدارس با کارشناسان حوزه سلامت کودکان مشورت شود و با نگاه کارشناسانه و تخصصی نحوه بازگشایی، پیامدهای احتمالی بازگشایی و الزامات بازگشایی مدارس مورد بررسی قرار گیرد. در این میان آنچه باعث نگرانی مضاعف والدین شده، ابتلای برخی کودکان به قارچ سیاه و پیامدهای خطرناک آن است و تاکنون رئیس دانشگاه علوم‌پزشکی استان زنجان در رابطه با ابتلای کودکان در این استان اظهارنظری نکرده است.
مادر نرگس ۷ ساله که امسال به پیش‌دبستانی می‌رود، در رابطه با نگرانی خود برای بازگشایی مدارس، می‌گوید: پیک پنجم سبب شد که بیش از هر زمانی برای مدرسه رفتن دخترم نگران شوم. آمار مبتلایان روز به روز بیشتر می‌شود و به نظرم بازگشایی مدارس کار اشتباهی است.
وی می‌افزاید: دخترم سال گذشته باید به پیش‌دبستانی می‌رفت ولی به خاطر ترس از کرونا، سال تحصیلی گذشته در مدرسه‌ای ثبت‌نامش نکردیم ولی امسال با وجود ترس از ابتلا، نمی‌توانیم آموزش وی را یک سال دیگر به تاخیر بیندازیم و این در حالی است که برادر بزرگ‌تر نرگس امسال دانش‌آموز کلاس سوم است و دو سال قبل را هم غیرحضوری درس خوانده و آموزش او زحمت زیادی برای ما داشته است، به همین خاطر نمی‌خواهیم این تجربه تلخ دوباره تکرار شود.
پدر یک دانش‌آموز کلاس ششمی نظر دیگری را درابطه با بازگشایی مدارس دارد. او بازگشایی را ضروری دانسته و می‌گوید: همین الان هم بچه‌ها در کنار یکدیگر در محوطه و باشگاه‌ها هستند، لااقل بازگشایی مدارس، هدفمند بوده و عایدی برای دانش‌آموزان دارد.
پدر یک دانش‌آموز کلاس ششمی می‌افزاید: با غیرحضوری شدن دانش‌آموزان نه تنها آنان پیشرفت تحصیلی ندارند، بلکه پس‌رفت نیز داشته و چیزی از محتوای آموزشی را یاد نگرفتند. بازگشایی مدارس به نفع دانش‌آموزان است به شرطی که بسترهای مناسب بهداشتی در مدارس ایجاد شود.
آموزش مجازی در آموزش‌وپرورش فرصت بی‌نظیری است برای خانه‌تکانی در بسیاری از مدل‌ها و شیوه‌های آموزشی، کیفیت‌بخشی به یادگیری با استفاده از قابلیت‌های فناوری اطلاعات، هوشمند کردن مدارس و سامانه‌های آموزشی و ارزش‌یابی دانش‌آموزان، تجدیدنظر اساسی در چاپ سالانه کاغذی کتب درسی، اقتصاد آموزش‌وپرورش و کم کردن هزینه‌های سربار و سرانه خدمات آموزشی، بهره‌مندی از مدل‌های ترکیبی در یادگیری، روزآمد کردن نظام آموزشی کشور و ... است که البته به زیرساخت‌هایی نیاز دارد.
در سفر وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات به استان زنجان مشخص شد که ۳۵۰ مدرسه در این استان به اینترنت دسترسی ندارند و عملاً آموزش مجازی و از راه دور برای این تعداد مدرسه و دانش‌آموزانش میسر نیست و این مهم نشان از آن دارد که دانش‌آموزان این مدارس، سال تحصیلی جاری و گذشته را با مشکلات بسیاری پشت سر گذاشتند که این محرومیت از عدالت آموزشی به دور است.
حال به گفته فتح‌الله حقیقی استاندار زنجان، همه شهرهای استان دارای پوشش صد درصدی ارتباط اینترنتی هستند و در روستاهای بالای ۲۰ خانوار بیش از ۹۸ درصد ارتباط اینترنتی برقرار است که این مهم می‌تواند آموزش مجازی را برای دانش‌آموزان به لحاظ ارتباط‌گیری سهل‌تر کند.
در واقع حتی اگر ویروس کرونا هیچ کودک یا نوجوانی را درگیر نمی‌کرد، مطابق نظر پزشکان، این ویروس می‌تواند در بدن دانش‌آموزان نفوذ کرده و از طریق آن‌ها به خانواده، دوستان و آشنایان انتقال یابد.
توجه داشته باشیم در میان بسیاری از خانواده‌ها افراد مسن، دارای بیماری‌های زمینه‌ای و انبوهی از جمعیت غیرواکسینه حضور دارند که ممکن است از طریق دانش‌آموز خود، درگیر کرونا و عواقبش شوند.
بسیاری از اولیای دانش‌آموزان در سنین بین ۳۰ تا ۵۰ سال قرار دارند که تاکنون نوبت واکسیناسیون آن‌ها نرسیده است و در فرصت کوتاه باقی‌مانده تا مهرماه، امکان واکسینه کردن همه آن‌ها فراهم نیست. همچنین بستگان زیادی در خانواده‌ها هستند که در سنین ۱۸ تا ۳۰ سال قرار دارند و باز هم تا مهرماه امکان واکسیناسیون آن‌ها وجود ندارد. به این ترتیب به نظر می‌رسد اتخاذ یک راهبرد میانه و با هدف کاهش آثار مخرب کرونا بر دو پایه مهم اول دبستان و آخر دبیرستان (متقاضیان کنکور سراسری) مناسب‌تر است.
با توجه به اینکه دکتر بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، اعلام کرد که بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها اتفاق خواهد افتاد اما این موضوع منوط به روند واکسیناسیون است و همچنین وی تاکید کرده است که واکسیناسیون جمعیت اصلی هدف کشور تا دهه‌فجر یعنی بهمن‌ماه تکمیل خواهد شد، از اینرو به نظر می‌رسد بتوان کلاس‌های دیگر پایه‌ها را، از آن تاریخ به بعد به صورت حضوری برگزار کرد. برای تحقق این راهکار، وزارت آموزش‌وپرورش می‌تواند یک یا دو ماه بازگشایی حضوری مدارس را به تاخیر بیندازد تا اولیا و اعضای خانواده دانش‌آموزان پایه اول واکسینه شوند؛ در این فرصت نیز برنامه آموزش آنلاین با جدیت دنبال شود.
با وجود آنچه که در رابطه با ضد و نقیض بازگشایی مدارس عنوان می‌شود، هنوز هم خانواده‌ها نسبت به برگزاری کلاس‌های حضوری نگران هستند و آموزش مجازی نیز مشکلات بسیاری را برای هر طیف از دانش‌آموزان و خانواده‌های‌شان به همراه دارد و فقط گذر زمان است که می‌تواند نتیجه برگزاری کلاس‌های حضوری و مجازی را به نمایش عمومی بگذارد.
به نظر می‌رسد در چنین شرایطی لازم است ضمن اطلاع‌رسانی صحیح، همه‌جانبه و دقیق برنامه آموزشی به مردم از سوی رسانه‌ها، مدیران مدارس نیز به صورت مستقیم با خانواده‌ها در ارتباط باشند و برنامه‌های آموزشی مدرسه را برای‌شان تشریح کنند.
واقعیت این است که نباید آموزش‌وپرورش و مدارس را در این روزها تنها گذاشت؛ بار بزرگ تعلیم و تربیت دانش‌آموزان در این ایام بر دوش معلمان و برنامه‌ریزان آموزشی، سنگینی می‌کند و انتظار می‌رود دستگاه‌های اجرایی مرتبط، نهایت همکاری و همراهی را برای پیشبرد آموزش در این شرایط داشته باشند.
منبع: ایسنا
