به گزارش سایت خبری پرسون، بخش پژوهشهای رایزنی فرهنگی ایران در روسیه در تازهترین گزارش ارسالی خود به مهر از جوایز فرهنگی و هنری این کشور نوشته است. جوایزی که تاریخ مهمی دارد و نقشی اساسی در نظام فرهنگی روسیه بازی میکنند.
موسیقی
جایزه موسیقی ملی روسیه که به اختصار РНМП نامیده میشود، جایزه سالانه موسیقی در روسیه است که توسط «صندوق حمایت موسیقی ملی» و چهرههای برجسته موسیقی روسیه تأسیس شده. این جایزه هر سال در پایان دسامبر به بالاترین دستاوردهای موسیقی اهدا میشود.
بنیانگذاران صندوق و مولفان ایده این جایزه: میخائیل گوتسریف شاعر و سرمایهگذار، ایگور کروتوی آهنگساز و تهیه کننده و مدیر رسانه و یوری کوستین، نویسنده هستند. یوری کوستین، رئیس صندوق حمایت از موسیقی روسی و جایزه موسیقی ملی روسیه است.
اعضای آکادمی موسیقی روسیه، نمایندگان برجسته صنعت موسیقی این کشور هستند: آنا نتربکو، دنیس ماتسوئف، آلا پوگاچوا، یوری باشمت، ایگور کروتوی، میخائیل گوتسریف یوری کوستین، ایگور ماتوینکو، ماکسیم فادئف، کنستانتین ملادزه، والری ملادزه، ویکتور دروبیش، یوسیف پریگوژین، یانا رودکوفسایا، نیکولای باسکوف، فیلیپ کرکوروف، کریستینا اورباکایت، آندری ماکارویچ و بسیاری دیگر هستند.
معرفی نامزدهای دریافت جایزه اصلی موسیقی کشور روسیه توسط نمایندگان شرکت کنندگان یعنی شرکتهای ضبط موسیقی، تولیدکنندگان و مراکز تولید انجام میشود. هر نماینده حق معرفی یک نامزد در هر شاخه موسیقی را دارد. رای گیری توسط اعضای هیئت داوران جایزه – نمایندگان برجسته صنعت موسیقی روسیه انجام میشود.
پس از معرفی نامزدها، اعضای هیئت داوران در وبسایت جایزه به متقاضیان رای میدهند و در هر گروه فقط یک نفر را انتخاب میکنند. شمارش آرا به طور خودکار و با نظارت بر رویه رای گیری توسط بازرس جایزه انجام میشود. پس از پایان رای گیری، نتایج برای شمارش آرا به شرکت حسابرسی بین المللی ارائه میشود.
پس از محاسبه، اطلاعات مربوط به برندگان و برگزیدگان نهایی توسط ممیزی طبقه بندی میشود پاکتهای مهر و موم شده نیز توسط بازرس تا روز مراسم اهدای جایزه نگهداری میشود. طی این مراسم، رئیس آکادمی بنیاد موسیقی روسیه برای اعلام عمومی برندگان جایزه، مستقیماً روی صحنه پاکت نامههایی را به شرکت کنندگان در مراسم تحویل میدهد. بنابراین نامزدها مستقیماً در صحنه شناخته میشوند و حتی برگزارکنندگان مسابقه نیز به این اطلاعات دسترسی ندارند.
به برندگان یک دیپلم و یک تندیس طلایی منحصر به فرد «Prima» (اثر آلکسی سچنوف و آنتوان سیمانی) اعطا میشود، که این تندیس بر اساس زندگی دختری الهام گرفته از موسیقی، شخصیت پردازی شده است. آییننامه اعطای جایزه РНМП از سال ۲۰۱۶ تصویب شده است.
اعطای جایزه موسیقی ملی روسیه در چند مرحله انجام میشود:
- معرفی نامزدها و تأیید درخواستها.
- رایگیری الکترونیکی اعضای هیئت داوری.
- شمارش آرا توسط یک سیستم خودکار با نظارت بر رویه رایگیری توسط مسئول مربوطه جایزه.
- انتخاب پنج نامزد نهایی و مشخص شدن برندگان توسط بازرس جایزه.
- اعطای رسمی جایزه به برندگان.
سینما
پس از جنگ جهانی دوم، فقط چند فیلم شوروی در خارج از کشور موفق بودند. این امر به این دلیل است که ویژگیهای خاص زندگی شوروی برای تماشاگران خارجی قابل درک و جالب نبود. از طرف دیگر، در اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی، دسترسی به سینمای خارجی به دلایل ایدئولوژیک بسیار محدود بود. در داخل اتحاد جماهیر شوروی، سینمای شوروی رواج داشت، صنعت فیلم سازی درآمد قابل توجهی برای این کشور به همراه داشت.
در اواخر دهه ۱۹۵۰، اوضاع شروع به تغییر کرد. دوره ذوب شدن یخها به این واقعیت کمک کرد که سبک سینمای شوروی تغییر کند، میزان آسیبهای موجود در فیلمها کاهش یافت و به نیازها و نگرانیهای مردم عادی نزدیک شد.
با آغاز پرسترویکا، سینمای شوروی تغییر شکل داد (پنجمین کنگره اتحادیه سینماگران در ماه مه سال ۱۹۸۶ برگزار شد و در اواخر دوره تاریخ سینمای شوروی به یک رویداد مهم تبدیل شد.) فیلمهایی که تاکنون به سبب صراحت، اکران نمیشدند، به نمایش درآمد که این امر نشان دهنده تغییرات جامعه شوروی بود.
تا سال ۱۹۸۷، سال تأسیس جایزه ملی نیکا، شاخصترین و بینظیرترین نوع در اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی جایزه طلای جورج در جشنواره بین المللی فیلم مسکو بود. در سال ۲۰۰۲، جایزه فیلم عقاب طلایی به عنوان نمادی از احیای سینمای ملی و جستوجوی اصالت فیلمبرداری روسیه به دو نشان مهم فیلم روسیه اضافه شد.
جشنواره بینالمللی فیلم مسکو
جشنواره فیلم مسکو برای اولین بار در سال ۱۹۳۵ به ابتکار ژوزف استالین «رهبر همه مردم» برگزار شد. بعد از جشنواره فیلم ونیز، دومین جشنواره مشهور جهان محسوب میشد و برای پخش شیوه زندگی شوروی در سراسر جهان تاسیس شده بود. اولین جشنواره فیلم «جشنواره فیلم شوروی در مسکو» نام داشت. این فیلمها از نوزده کشور جهان ارسال شده بودند. افتتاحیه در ۲۱ فوریه در سینما «اودارنیک» انجام شد. ریاست هیئت داوران را سرگئی آیزنشتاین بر عهده داشت. با این وجود، ایده جشنواره با خیال راحت از بین رفت، چرا که جنگ آغاز و سینما در پس زمینه محو شد.
جشنواره بینالمللی فیلم مسکو تنها بعد از گذشت ۲۴ سال، در سال ۱۹۵۹ احیا شد. اولین جشنواره بین المللی فیلم مسکو (ММКФ) با شعار: «برای اومانیسم سینمایی، برای صلح و دوستی بین مردم» برگزار شد. از آن زمان تا سال ۱۹۹۷، جشنواره هر ۲ سال یکبار برگزار میشد. در سال ۱۹۹۸، جشنواره به دلیل مشکلات مالی لغو شد. از سال ۱۹۹۹ تا به امروز رئیس جشنواره بین المللی فیلم مسکو نیکیتا میخالکوف است و از همان سال این جشنواره هر ساله برگزار میشود.
در سال ۱۹۷۲، جشنواره بینالمللی فیلم مسکو رده A را دریافت کرد، بنابراین در رده جشنوارههای کن، برلین، سن سباستین، ونیز قرار گرفت. طبق قوانین، فیلمهایی که هنوز در سایر نمایشهای بین المللی فیلم به نمایش درنیامدهاند، میتوانند در کلاس A جشنواره شرکت کنند.
جشنواره فیلم کیناتاوار
کیناتاوار جشنواره فیلم روسی است که از سال ۱۹۹۱ در سوچی برگزار میشود. این دومین جشنواره مهم فیلم در روسیه پس از جشنواره بین المللی فیلم مسکو است.
«کیناتاوار» در تابستان، در نیمه اول ماه ژوئن برگزار میشود و هشت روز طول میکشد. در این مسابقه فیلمهایی که در روسیه فیلمبرداری شدهاند و همچنین فیلمهایی که جوایز فیلمهای بین المللی را دریافت کردهاند شرکت میکنند.
جشواره کیناتاوار با طیف گستردهای از نامزدها مشخص میشود، از جمله دستهبندیهای این جشنواره میتوان به این موارد اشاره کرد: «فیلمها برای همه»، «سینما برای نخبگان»، «فیلمهای روسی»، «رقابت بزرگ» و بهترین بازیگران زن و مرد، بازیگران خارجی، جوایز ویژه فیلمنامه نویسان. به برندگان جایزه ویژه ریاست جمهوری به دلیل سهمشان در توسعه فیلمبرداری در روسیه اعطا میشود.
جایزه ملی فیلم نیکا
جایزه نیکا در سال ۱۹۸۷ توسط دبیرخانه اتحادیه سینماگران اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی تاسیس شد. بنیانگذار و مدیر هنری جایزه جولیس گاسمن است.
این جایزه حرفهای ابتدا بر اساس رأی دموکراتیک اعطا شد که در آن همه اعضای اتحادیه اتحادیه فیلمسازان مجاز به شرکت در آن بودند. از اوایل دهه ۱۹۹۰، برندگان با رأی مخفی اعضای آکادمی هنرهای سینمایی مشخص میشوند که شامل نمایندگان کلیه تخصصهای فیلمبرداری است که از شعب منطقهای اتحادیه سینماگران روسیه به نمایندگی اعطا میشوند. امروز آکادمی هنرهای سینمایی تمام روسیه ۶۲۱ نفر دارد. اولین رئیس آکادمی هنرهای سینمایی روسیه «نیکا» ویکتور مرژکو، فیلمنامه نویس و نمایشنامه نویس بود.
مطابق با مقررات فعلی نیکا، نویسنده حق دارد به طور رسمی از شرکت در مسابقه خودداری کند.
جایزه عقاب طلایی
جایزه عقاب طلایی در ۴ مارس ۲۰۰۲ در جلسه بنیانگذار آکادمی ملی علوم و هنرهای سینمایی تاسیس شد.
در ۲۴ سپتامبر ۲۰۰۲، تصمیم بر این شد که مراسم اعطای جایزه اصلی فیلم عقاب طلایی، برنامه ریزی شده در ۲۷ سپتامبر ۲۰۰۲، به دلیل حوادث غم انگیز در اوستیای شمالی، هنگامی که سرگئی بودروف و گروه فیلمبرداریاش در اثر سقوط یخچال طبیعی جان باختند، لغو شود. به همین دلیل، اولین مراسم اهدای جایزه فقط در ۲۵ ژانویه ۲۰۰۳ برگزار شد.
مجسمه جایزه «عقاب طلایی» از برنز طلاکاری شده ساخته شده و روی پایههای یاس قرار گرفته است. سازنده و طراح آن مجسمه ساز ویکتور میتروشین است.
تصاویر و آثاری که در ردههای خود چندین مقام برتر را کسب کردهاند (پنج فیلم برتر و سه اثر برتر) با توجه به نتایج رای گیری به عنوان نامزدهای این جایزه اعلام میشوند. برای رای گیری مکرر که برندگان را در هر نامزدی مشخص میکند، فهرست نامزدها فقط برای اعضای آکادمی ارسال میشود.
تئاتر
جایزه و جشنواره ملی تئاتر «ماسک طلایی» توسط اتحادیه کارگران تئاتر فدراسیون روسیه در سال ۱۹۹۴ تاسیس شد. اولین مراسم اهدای جایزه در ۱۳ مارس ۱۹۹۵ به دنبال نتایج آخرین دوره تئاتر مسکو برگزار شد. از سال بعد، جایزه ماسک طلایی جایزه ملی را کسب کرد؛ تنها جایزه روسیه که انواع و اقسام هنرهای نمایشی را با هم ادغام میکند: اپرا، باله، رقص مدرن، اپرت و موسیقی، تئاتر درام و تئاتر عروسکی.
ماسک طلایی جایزهای حرفهای است که به عنوان احترام و شناخت از دستاوردهای برجسته هنرمندان توسط همکاران به همکارانشان اعطا میشود. این جایزه هیچ ارزش پولی ندارد و نشانی یادبود اعطا میشود که براساس طرح طراح معروف صحنه شینسیتسا ساخته شده است.
برای طراحی پوستر مسابقه جشنواره، شورای تخصصی متشکل از منتقدان برجسته تئاتر از جهات مختلف تشکیل میشود. با توجه به نتایج این جشنواره که هر ساله در مسکو برگزار میشود، هیئت داوران حرفهای، که شامل بازیگران، کارگردانان، هنرمندان و دیگر کارگران تئاتر است، جوایز بهترین آثار فصل گذشته تئاتر را اهدا میکنند.
جایزه ماسک طلایی در نامزدهای سنتی رقابتی اعطا میشود: بهترین اجرای فصل، کارگردان، رهبر ارکستر، هنرمند، طراح رقص، نقش زن و مرد و غیره.
از سال ۱۹۹۶، جایزه ویژه «منتقدان و روزنامه نگاران» معتبر در جشنواره اهدا میشود. بنابراین، نظر هیئت داوری حرفهای نیز با قضاوت بینندگان حرفهای بررسی میشود.
جشنواره ماسک طلایی قلمروی برای ارتباط متخصصان از سراسر جهان است. با حمایت شورای بریتانیا، موسسه گوته، مرکز فرهنگی فرانسه و هیئت کمیسیون اروپا در روسیه، یک برنامه جدی بین المللی ایجاد و با موفقیت اجرا شد، از جمله کلاسهای استاد، سخنرانیها و سمینارها به رهبری معلمان برجسته تئاتر در روسیه و اروپا در سال ۲۰۰۰، برای اولین بار، در چارچوب برنامه بین المللی «ماسک طلایی» نمایش غیر رقابتی بهترین نمایشهای روسی در سالهای مختلف «پرونده روسیه» برگزار شد. مهمانان این برنامه کارگردانان، تهیه کنندگان و کارآفرینان جشنوارههای مشهور تئاتر بین المللی مانند BITEF ، آوینیون، ادینبورگ، هلند و دیگران بودند.
کریستالنایا توراندوت
این جایزه در سال ۱۹۹۱ توسط انجمن چهرههای فرهنگی «موسیقی آزادی» به ریاست باریس بلنکی تاسیس شد. این انجمن که شامل چهرههای برجسته فرهنگ روسیه - نویسندگان، موسیقیدانان، کارگران تئاتر، روزنامه نگاران و غیره است، شناسایی بزرگترین پدیدههای زندگی تئاتر مسکو را وظیفه اصلی خود میداند. این جایزه خصوصی و مستقل است که هر ساله براساس نتایج فصل گذشته تئاتر مسکو اهدا میشود. این جایزه ارزش پولی ندارد و با نشان مجسمهای کریستالی اعطا میشود.
برای شناسایی «بهترینها از بهترینها» شورایی از خبرگان تشکیل میشود که نامزدها را در حوزههای مختلف: بهترین کارگردان، طراح صحنه، نقشهای زن و مرد و همچنین در یک نامزدی ویژه «برای خدمات طولانی و شجاعانه به تئاتر» معرفی میکند. هیئت ژوری که سالانه از چهرههای مشهور فرهنگی تشکیل میشود، تصمیم نهایی را در مورد تأیید برندگان میگیرد. مراسم اهدای جوایز در کاخ شرمتف در کوسکوو برگزار میشود.
جایزه استانیسلاوسکی
بنیاد استانیسلاوسکی به پاس خدمات کارگزاران خلاق تئاتر و همچنین نمایندگان نهادهای اداری و ساختارهای تجاری که سهم بسزایی در پیشرفت هنر تئاتر داشتهاند، تأسیس شده است. این جایزه به بازیگران، کارگردانان، طراحان صحنه، آهنگسازان، نمایشنامه نویسان، مربیان تئاتر و منتقدان، برگزارکنندگان تئاتر و حامیان هنر اهدا میشود. یکی از اهداف این جایزه حمایت از نامهای جدید در همه زمینههای هنرهای نمایشی است.
جایزه استانیسلاوسکی هر ساله با تصمیم هیئت داوران متشکل از چهرههای برجسته تئاتر و عمومی روسیه اعطا میشود. ترکیب هیئت داوران با تصمیم موسسان تصویب میشود.
جوایز در رشتههای: بهترین نقش آفرینی مرد در این فصل، بهترین نقش آفرینی زن، کارگردان، طراحی صحنه برای یک نمایش، موسیقی برای یک نمایش، بهترین معلم تئاتر، نقد، نمایشنامه نویسی و ایجاد یک تئاتر جدید اعطا میشود. همچنین سه جایزه ویژه به دلیل سهم ویژه در توسعه هنر تئاتر در روسیه و کشورهای مستقل مشترک المنافع و تئاتر جهان اهدا میشود.
از سال ۱۹۹۷، بنیاد استانیسلاوسکی جایزه ماهانه برتر مسکو را تاسیس کرد که برای بهترین بازیگری یا کارگردانی در نمایش های اول ماه اهدا می شود.
برای اهدای جایزه به نمایندگان دنیای تجارت - حامیان و حمایت کنندگان تئاتر - جایزه افتخاری ویژه استانیسلاوسکی تاسیس شده است. این جایزه شامل پاداشهای مالی نمیشود.