پس از انتشار نامه‌ای مبنی بر عرضه بخشی از لاستیک‌های سنگین خارج از سامانه توزیع سیستمی تایر، مسئولان وزارت صمت درباره این تصمیم عجیب خود شفاف‌سازی کردند.
به گزارش سایت خبری پرسون، در هفته گذشته برخی رسانه‌ها از تصمیمات جدید مسئولان وزارت صمت در خصوص بازار تایر خبردادند. بر همین اساس و طبق نامه‌ای که به امضای قائم مقام وزیر صمت رسیده است، این گونه برداشت می‌شد که از این پس تایرهای سنگین سایز ۲۴ مجاز هستند خارج از سامانه توزیع سیستمی عرضه شوند. هدف از این تغییر، جلوگیری از رسوب شدن بیش از حد تایر در انبارها عنوان شده بود.
اعلام تغییر در شیوه توزیع تایر در حالی از سوی وزارت صمت صورت گرفت که بازار لاستیک سنگین چند وقتی است به دلیل عدم افزایش نرخ ارز و همچنین کنترل هوشمند از طریق سامانه توزیع سیستمی تایر به یک آرامش نسبی رسیده است. از سوی دیگر برخی کارشناسان معتقدند تصمیم مسئولان وزارت صمت مبنی بر خروج بخشی از تایرهای سنگین از شبکه توزیع سیستمی را برخلاف ضوابط اجرایی تبصره ۴ ماده ۱۸ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز و همچنین مصوبات کمیته پایش حمل و نقل کشور است.
البته مسئولان وزارت صمت در اظهارات جدید خود نسبت به این تصمیم بحث‌برانگیز توضیحاتی ارائه کردند. بر اساس این توضیحات مشخص شد، منظور از توزیع خارج از سیستم تایر، در واقع آزادسازی صادرات این کالا بوده است و به دلیل امکان وقوع التهاب مجدد در بازار، توزیع غیر‌سیستمی لاستیک به هیچ وجه فعلا در دستورکار قرار نمی‌گیرد.
کنترل قیمت تایر در مقایسه با سایر کالاهای اساسی بهتر بوده است
وحید خراسانی کارشناس و فعال صنعت تایر در گفت و گو با برنامه رهیافت رادیو اقتصاد با بیان اینکه متأسفانه با تصمیم اشتباه وزارت صمت، توزیع برخی از لاستیک ناوگان سنگین و سواری از سامانه توزیع سیستمی تایر خارج شده است، عنوان کرد: عدم ثبت این تایرها امکان وقوع احتکار و ورود به بازار دلالی را به شدت افزایش می‌دهد.
وی با بیان اینکه وجود مازاد لاستیک در انبارهای تولیدکنندگان به علت منع صادرات آن است، خاطرنشان کرد: بنابراین علاج فروش این لاستیک‌های مازاد، خروج آنها از سامانه توزیع سیستمی تایر نیست بلکه راه حل منطقی، اجازه آزادسازی صادرات آنها است.
خراسانی با بیان اینکه زمانی که کد رزرو و شناسه تایر در سیستم ثبت نشود، موجب عدم شفافیت و به تبع آن بسته شدن دست نهادهای نظارتی می‌شود، خاطرنشان کرد: مشکلاتی که درباره کمبود روغن و نهاده‌های دامی وجود دارد در بازار تایر مشاهده نمی‌شود، چرا که عرضه تایر سنگین ذیل یک سامانه متمرکز و یکپارچه انجام می‌شود.
وی خاطر نشان کرد: اگر مسئولان وزارت صمت اعتراف به مطلوب بودن کارکرد سامانه توزیع سیستمی تایر دارند، نباید در نامه‌نگاری‌های خود به گونه‌ای اظهارنظر کنند که نسبت به خروج یک نوع تایر از سامانه توزیع، شائبه و یا ابهامی ایجاد شود.
تولیدکنندگان در داخلی‌سازی تایرهای وارداتی ضعیف عمل کردند
این کارشناس صنعت تایر با بیان اینکه متأسفانه از زمانی که نرخ تأمین ارز واردات لاستیک از ارز 4200 تومانی به ارز نیمایی افزایش پیدا کرد، با جهش قیمت‌ها مواجه بودیم، گفت: کامیونداران عزیز به همان اندازه تحت فشار قرار گرفتند که سایر شاغلان مانند کارمندان و دیگر مشاغل در زندگی خود با مشکلاتی روبرو شدند.
وی با بیان اینکه هرگونه مستثنی کردن توزیع یک نوع تایر در سامانه توزیع سیستمی منجر به اختلال در کنترل هوشمند بازار تایر می‌شود، گفت: از تولیدکنندگان تایر گلایه‌مندیم که چرا تاکنون تلاش جدی برای داخلی سازی لاستیک‌های وارداتی انجام نداده‌اند.
این فعال بازار تایر با بیان اینکه فقط 30 درصد مواد اولیه مورد نیاز تولید تایر واردتی و وابسته به نرخ ارز است، خاطرنشان کرد: اکنون در زمینه تولید لاستیک رادیال سنگین با مشکل مواجه هستیم و با وجود آنکه خط تولید آن در سال 98 در کشور راه‌اندازی شده است، اما در بازار هیچ موجودی از رادیال سنگین تولید داخل مشاهده نمی‌کنیم.
توزیع لاستیک خارج از سامانه توزیع سیستمی تایر ممنوع
محمدصادق مفتح قائم مقام وزیر صمت در امور بازرگانی مهمان دیگر این برنامه با تایید اظهار نظر خراسانی درباره لزوم توزیع تمامی انواع لاستیک به صورت سیستمی، تأکید کرد: باید همزمان با آزادسازی صادرات تایر، تمام حلقه‌های صادراتی نیز در سامانه ثبت شود تا در نهایت معین شود که چه میزان مصرف داخلی داشتیم و چه میزان صادرات صورت گرفته است؛ به طوری که این رویه به نقص اطلاعات در سامانه توزیع سیستمی تایر منجر نشود.
وی ادامه داد: اگر در زمانی که تایر با ارز 4200تومانی وارد می‌شد این سامانه نقش موثر خود را ایفا نمی‌کرد، قطعا شاهد قاچاق معکوس گسترده لاستیک بودیم؛ این سامانه صرفا بر اساس پیمایش به ناوگان سنگین تایر تخصیص می‌دهد، بنابراین فساد و انحراف در توزیع سیستمی تایر به حداقل ممکن کاهش یافته است.
قائم مقام وزیر صمت در امور بازرگانی با بیان اینکه در صنعت تایر می‌توانیم با دو موضوع گرانی یا گران‌فروشی مواجه شویم، خاطر نشان کرد: سامانه توزیع سیستمی تایر جلوی گران‌فروشی را گرفته است، اما طبیعتاً تایر به دلیل تورم و حذف ارز 4200تومانی مانند سایر اقلام با گرانی مواجه شده است.
داخلی‌سازی صدهزار حلقه لاستیک سیمی برای اولین بار در کشور
محمدرضا گنجی رئیس هیئت مدیره انجمن زنجیره ارزش تایر در ادامه گفت و گو با بیان اینکه آزاد سازی صادرات تایر به نفع تولیدکنندگان است، عنوان کرد: در حال حاضر میزان تولید تایر مازاد از تقاضای آن در کشور هست اما در زمینه تولید داخلی لاستیک سیمی و رادیال سنگین با مشکلاتی مواجه هستیم.
وی با بیان اینکه تولید لاستیک سیمی برخلاف نوع نخی، تکنولوژی مخصوصی دارد که هنوز زیرساخت‌های آن به خوبی در کشور پیاده‌سازی نشده است، گفت: در شرایط فعلی، در حال تست داخلی این تکنولوژی هستیم و انشالله در امسال شاهد تولید ۱۰۰ هزار حلقه لاستیک سیمی برای ماشین‌های سنگین خواهیم بود.
رئیس هیئت مدیره انجمن زنجیره ارزش تایر ادامه داد: تأمین ارز مواد اولیه تایرهای داخلی با ارز نیمایی انجام می‌شود و به همین خاطر قیمت آنها نسبت به تایرهای 4200 تومانی وارداتی گران‌تر است. در حال حاضر نیز برخی از تایر‌هایی که سابقاً با ارز دولتی ثبت سفارش شده‌اند به کشور وارد می‌شوند که اختلاف قیمت این تایرها با تولیدات داخلی باعث شده فروش لاستیک‌های ایرانی کاهش یابد.
پس از آغاز اعتراضات رانندگان خودروهای سنگین جاده‌ای در بهار ۱۳۹۷، دو وزارتخانه راه و شهرسازی و صمت به تکاپو افتادند تا تمهیدات لازم را برای رفع مشکلات متعدد رانندگان ناوگان سنگین را فراهم کنند. بر همین اساس، دولت طرح توزیع سیستمی تایر سنگین را اجرایی کرد که بر اساس آن «سامانه جامعه تجارت» به صورت متمرکز به «سامانه توزیع لاستیک سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای» و «سامانه مدیریت مرکزی حمل و نقل درون شهری وزارت کشور» متصل‌شد؛ و در نتیجه آن شفافیت زنجیره توزیع تایر سنگین از مرحله واردات و تولید تا مصرف نهایی افزایش چشمگیری یافت و بازار تایر از ابتدای سال ۱۳۹۸ دیگر با بحران کمبود و گران‌فروشی تایر سنگین روبرو نشد.
