شرایط و سیاست‌های عربستان در منطقه تغییر کرده است

قاسم محبعلی، مدیر کل سابق وزارت امور خارجه در گفت‌و‌گو با خبرنگار سیاسی سایت خبری پرسون، در خصوص تغییر مواضع بن سلمان نسبت به ایران، گفت: این مواضع کلامی سابق بر این نیز وجود داشته است؛ اما در حال حاضر شرایط تغییر کرده و ترامپ نیست تا عربستان به او تکیه کند و سیاست آمریکا در دوره بایدن تغییر کرده است.

محبعلی افزود: بایدن نگاه جدیدی به منازعات در خاورمیانه و عرصه بین الملل دارد. ایالات متحده به دنبال کاهش تعهدات و اشغال منطقه، پایان جنگ یمن، بازگشت به برجام و توجه بیشتر به موضوع حقوق بشر است و این مسائل عربستان را با شرایط جدیدی مواجه می‌کند.

وی ادامه داد: عربستان سعودی حکومت دموکراتیکی نیست؛ اما حاکمان نسبتا هوشیاری دارد که شرایط مکانی و زمانی را خوب تشخیص می‌دهند. زیرا سیاست یک کشور در عرصه روابط بین الملل زمانی برد دارد که تغییرات به درستی تشخیص داده شود. آنها هوشمندانه روابط خود با قطر را بازسازی کردند و به دنبال پایان جنگ یمن به عنوان یک باتلاق و جنگ بی‌سرانجام هستند و برای این هدف باید روابط‌شان با ایران را بهبود بخشند.

این کارشناس مسائل خاورمیانه تصریح کرد: در حال حاضر مذاکرات ایران و عربستان در سطح امنیتی و غیررسمی است تا طرفین خواسته‌ها و میزان جدیت یکدیگر را متوجه شوند. برای توافق و ایجاد تغییرعملی مذاکرات باید در سطح رسمی و سیاسی انجام شود.

محبعلی در خصوص هم‌زمانی مذاکرات وین و مذاکرات ایران و عربستان، بیان کرد: عربستان و اسرائیل علاقه مند هستند که مذاکرات هسته‌ای ایران به مسائل و تحولات خاورمیانه گره بخورد و همزمان حل و فصل شود. این کشورها برنامه هسته‌ای ایران را تهدید صلح و امنیت منطقه و بین الملل می دانستند و امیدوار بودند که اجرای برجام به صلح و امنیت منجر شود. بنابراین مذاکره ایران با عربستان و کشورهای غربی در وین مستقیم و غیرمستقیم با یکدیگر در ارتباط است. برنامه موشکی ایران، سیاست ایران در قبال اسرائیل، مناسبات ایران با کشورهای منطقه نظیر عراق، افغانستان، لبنان، سوریه و حمایت از گروه‌های غیردولتی در منطقه خاورمیانه با مسئله برجام پیوند خورده است.

وی در رابطه با آثار اقتصادی بهبود روابط ایران و عربستان گفت: برای این که روابط تجاری و اقتصادی کشور را با دنیا بهبود بخشیم؛ لازم است که در منطقه صلح و آرامش ایجاد شود. روابط ایران با همسایگان مهمی چون عربستان در این زمینه موثر است و ریسک ایران در سرمایه گذاری‌های اقتصادی را کاهش می‌دهد.

این کارشناس مسائل خاورمیانه افزود: عربستان و کشورهای خلیج فارس به دلیل در اختیار داشتن منابع مالی بالا از نظر سرمایه گذاری‌های متقابل یک فرصت هستند و همچنین از نظر بازار، زیرا درآمد سرانه این کشورها چند برابر ایران و قدرت خرید بالا است. برای مثال درآمد سرانه عربستان 50 هزار دلار و قطر بالای 100 هزار دلار است.