به گزارش سایت خبری پرسون، در چند سال اخیر قیمتگذاری دیرهنگام برای خرید تضمینی محصولات کشاورزی از سوی دولت محل مناقشه بوده است و بسیاری از کارشناسان بر این باور هستند که تصمیمگیریهای دیرهنگام دولت یکی از دلایل التهاب در بازار داخلی فروش محصولات کشاورزی است.
در حالی که کمتر از یک ماه تا فصل برداشت گندم زمان باقی است دولت در حال تصمیمگیری و کارشناسان در حال چانهزنی برای خرید تضمینی این محصول استراتژیک از کشاورزان است.
بخش کارشناسی و فعالان حوزه کشاورزی بر این باورند که قیمت خرید تضمینی گندم باید متناسب با نرخ جهانی گندم باشد تا هم برای کشاورز مقرون به صرفه بوده و هم از سودای دلال بازی در بازار گندم بکاهد اما آنچه عملاً اتفاق میافتد یا خلاف نظر کارشناسان است و یا راه درازی تا رسیدن به آن فاصله است.
یک کشاورز گلستانی درباره قیمتگذاری گندم گفت: در حالی که تمام اقلام و اجناس خوراکی و غیر خوراکی در بازار نسبت به سال گذشته افزایش دو تا سه برابری داشته اما دولت پس از ماهها چانهزنی در نهایت با افزایش هزار و ۵۰۰ تومانی هر کیلوگرم گندم نسبت به سال گذشته موافقت کرد.
عبدالحمید کتولی نژاد با اشاره به اینکه از سال گذشته تاکنون قیمت تراکتور از ۱۵۰ میلیون تومان به ۳۰۰ میلیون تومان رسیده است، افزود: سال زراعی گذشته قیمت خرید تضمینی کلزا چهار هزار تومان بود اما امسال به ۱۱ هزار تومان رسیده است و به نظر میرسد با این نرخ قیمتگذاری در محصول گندم، دولت به دنبال کاهش تولید گندم داخلی و واردات این محصول از خارج کشور است.
وی با اشاره بر اینکه دولت با اکراه افزایش هزار تومانی گندم و خرید تضمینی پنج هزار تومانی را پذیرفت، تأکید کرد: جایزه هزار تومانی دولت کمک چشمگیری به کشاورز نمیکند و فقط دلال بازی در بازار گندم را افزایش میدهد.
وی با بیان اینکه فعالیت دلالان از هم اکنون آغاز شده است، ادامه داد: در حال حاضر عدهای از دلالان محصول سبز کشاورز را پیش خرید کرده و حتی هزینه برداشت محصول را هم متقبل میشوند.
احساسی برخورد نکنیم
اما نایب رئیس بنیاد گندمکاران ایران معتقد است نباید با موضوع قیمتگذاری این محصول استراتژیک، احساسی برخورد کنیم و باید به دور از غوغاسالاری بر مبنای مسائل علمی و کارشناسی به این مقوله بپردازیم.
علی قلی ایمانی اظهار کرد: شورای قیمتگذاری با در نظر گرفتن چهار فاکتور در نهایت به نرخ خرید تضمینی پنج هزار تومانی رسیده است اما عدهای از دوستان بدون اطلاع میگویند فروش گندم با این قیمت برای کشاورز مقرون به صرفه نیست.
نگران هستیم دلالان یک انگیزه را کنار دانه گندم بگذارند و کشاورز به جای تحویل گندم به مراکز دولتی به فروش محصول به دلالان و واسطهها ترغیب شود.
وی با تأکید بر اینکه این موضوع با مسائل علمی و کارشناسی متناقض است؛ توضیح داد: نباید در این موضوع تنها فاکتور قیمت را بچسبیم؛ تأکید صرف بر قیمتگذاری غفلت از افزایش بهرهوری را به دنبال دارد.
دبیر خانه کشاورز استان گلستان اضافه کرد: قیمت پنج هزار تومانی گندم برای کشاورزی که از هر هکتار دو تن گندم برداشت میکند در کنار هزینههای هنگفت، کاشت، داشت و برداشت مقرون به صرفه نیست؛ نه تنها این قیمت برای کشاورز سود ندارد بلکه قیمت ۱۰ هزار تومانی هم راهگشا نیست.
وی با بیان اینکه نمیخواهم از تعیین نرخ خرید تضمینی پنج هزار تومانی گندم از سوی دولت دفاع کنم، تأکید کرد: باید به سمت افزایش بهرهوری و کاهش ضایعات در این حوزه گام برداریم تا کشاورزی برای بهرهبرداران مقرون به صرفه باشد نه اینکه تلاش کنیم با افزایش خرید تضمینی کشاورز به سود مورد انتظار خود برسد.
ایمانی متذکر شد: به دلیل نظارتهای ضعیف در بازار، احتمال افزایش دلال بازی در بازار این محصول وجود دارد و ممکن است در حاشیه مرزها با خروج آرد و در بعضی از استانها با خوراک طیور شدن گندم مواجه شویم و باید راهکار مناسبی برای این موضوع پیشبینی شود.
کاهش ۳۰ درصدی تولید گندم در گلستان
مدیر زراعت جهادکشاورزی گلستان هم در پاسخ به این سوال که قیمتگذاری پنج هزار تومانی گندم برای کشاورز گلستانی مقرون به صرفه هست یانه؟ گفت: این قیمت تا حدودی مقرون به صرفه است؛ در واقع مقرون به صرفه بودن و یا نبودن آن به عملکرد در واحد سطح بستگی دارد؛ برای کشاورزی که بیش از دو تن برداشت داشته باشد به طور قطع و یقین به صرفه است.
علی اکبر مهقانی با این توضیح که هزینه تولید در مزارع دیم نسبت به آبی کمتر است، افزود: میانگین برداشت محصول از مزارع دیم استان حدود دو تن و ۶۰۰ و مزارع آبی استان سه تن و ۸۰۰ است.
اگر قیمت هر کیلوگرم گندم بین پنج هزار و ۵۰۰ تومان تا ۶ هزار تومان تعیین شود برای کشاورز توجیه اقتصادی دارد اما با این قیمتگذاری (قیمت پنج هزار تومانی) کشاورز به دولت یارانه میدهد.
وی ادامه داد: در سال زراعی جاری ۳۵۵ هزار هکتار گندم در استان کشت شده که دو سوم آن دیم و یک سوم آن آبی است و با خشکسالیهایی که داشتیم تاکنون ۳۰ درصد به مزارع استان خسارت وارد شده است.
مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی گلستان اضافه کرد: اگر تمام شرایط بعدی را نرمال در نظر بگیریم تاکنون با کاهش حدود ۳۰۰ هزار تنی تولید گندم نسبت به سال گذشته در استان مواجه هستیم و پیش بینی میکنیم امسال حدود یک میلیون تن گندم در استان تولید و برداشت شود.
وی توضیح داد: کشت غالب در استان گندم است و قیمتگذاری خیلی روی میزان کشت تأثیر نمیگذارد و فکر نمیکنیم برای سال زراعی آینده کاهش اقبال کشت از سوی کشاورزان و بهرهبرداران را شاهد باشیم.
مهقانی تصریح کرد: نگرانی در حوزه تولید گندم در استان نداریم اما نگران هستیم دلالان یک انگیزه مانند پول کمباین و هزینه برداشت و قیمت بالای کاه را کنار دانه گندم بگذارند و کشاورز به جای تحویل گندم به مراکز دولتی به فروش محصول به دلالان و واسطهها ترغیب شود.
کشاورز توان یارانه دادن به دولت را ندارد
نایب رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی ایران با انتقاد شدید نسبت به قیمتگذاری گندم از سوی دولت اظهار کرد: زمانی که دولت نرخ تضمینی خرید گندم را چهار هزار تومان اعلام کرد اتاق بازرگانی ایران و کمیسیون کشاورزی به شدت با آن مخالفت کرد و جلسات اعتراضی متعددی برگزار شد.
امیر یوسفی با تأکید بر اینکه محصول باید بر مبنای کیفیت قیمتگذاری شود، افزود: در بازار جهانی هم قیمتگذاری بر اساس کیفیت است نرخ گندم روسیه، کانادا و قزاقستان و … بر مبنای کیفیت آن متفاوت است اما متأسفانه در کشور ما گندم بی کیفیت و با کیفیت با یک نرخ از کشاورز خریداری میشود و کشاورز بابت این موضوع دچار ضرر و زیان میشود.
وی با اشاره به اینکه قیمت جهانی گندم هم اکنون حدود هفت هزار تومان است، ادامه داد: اگر قیمت هر کیلوگرم گندم داخلی بین پنج هزار و ۵۰۰ تا ۶ هزار تومان تعیین شود برای کشاورز توجیه اقتصادی دارد اما با این قیمتگذاری (قیمت پنج هزار تومانی) کشاورز به دولت یارانه میدهد.
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی گرگان تأکید کرد: کشاورز در شرایطی نیست که بتواند به دولت یارانه بدهد؛ دولت باید پشتیبان کشاورزان باشد و در سال برداشتن موانع و پشتیبانی از تولید بیش از پیش کشاورزان را زیر چتر حمایت خود ببرد.
یوسفی متذکر شد: اگر دقت لازم در این زمینه اتفاق نیفتد و قیمت متعادل نشود نگران هستیم که گندم خوراک دام و طیور شده و بازار دلالان داغتر شود و این محصول استراتژیک و با ارزش در امنیت غذایی کشور قاچاق شده و دولت ناچار به واردات گندم شود.
فعالان و کارشناسان بخش کشاورزی نگران کاهش تولید، دلالبازی، افزایش احتمالی قاچاق و واردات گندم هستند و معتقدند اگر قیمتگذاری متعادل نشود و دولت تدبیر نکند امنیت غذایی کشور مورد تهدید قرار میگیرد.